Golfslag. Jaargang 1

[p. 203]

Brandnetels

Een Criterium?

Sprekende over Toussaint - en hier valt niet lang te raden om te weten in welk verband de naam Toussaint nog opgeroepen wordt, niet? - zegden we: ‘T.a. zó verheven is Toussaint nog niet dat we 's avonds zouden genoopt worden hem in onze bibliotheek te strelen langs zijn leêren rug’. Het beeld bleef nawerken. Gesteld, dachten we, dat ze op ons schamel boekenrek een leêren rug hadden - Toussaint trouwens heeft er hoogstens een van slecht oorlogskarton - hoeveel van onze auteurs die tegenwoordig in het N.V.T. schrijven, zouden we met een aaien der vingertoppen voor de verhevenheid van hun geest en karakter willen vergelden? Minne? (hebt ge ooit iets mooier dan de Alpacamuts gelezen?), Lampo? (wat voert dat ventje eigenlijk in het schild?), Daisne? De Corte? Van Aken? Coole? Gijsen? (lees, o mensen van goede wil, toch dat sublieme ooggetuigenverslag ‘Belgium in Bondage’), Mussche? Vos? Herreman? (ach, die beschouwingen over Goethe als ge ze naast dezen van Charles Du Bos legt!), Jonckheere? (noemt J. Kuipers hem niet een ‘schrale sprinkhaan’?)... Wij moeten geen moeite doen, worden door niets definitiefs althans tot oponthoud gedwongen.

De aarzeling begint met Elsschot, Teirlinck, Roelants, Walschap (door welke complexen tegenwoordig vervolgd?), Van Hoogenbemt... Er wàs een tijd... De hand blijft echter hangen bij Gilliams. Hier verneem ik een eigen geluid, dat van iemand die zichzelf gebleven is en dat, gelukkig, zich nog niet horen liet in het swingorkest van het N.V.T. - Moest het er zich toch in laten horen, we verwedden dat het een dissonant is.

(N.B.: De goede lezer denke niet dat wij hier onze letteren weer vergruizen. Hij vergete niet de uitzonderlijke waarde van het door ons gebruikte criterium.)

H.S.

Konsekwent zijn.

In de eerste aflevering van het N.V.T. kreeg de Vlaamse ‘ideeënloze’ volksliteratuur een paar uppercuts van de ‘gezaghebbende’ auteur en causeur van Boelare.

In de tweede aflevering van het N.V.T. kreeg de Vlaamse ‘ideeënloze’ volksliteratuur een pareltje bij aan haar kroon. Van Boelare toonde ons hier in de praktijk hoe het werkelijk wèl moest. Wij raden dan ook ten zeerste de lezing aan van het diepmenselijke en van ideeën-zwaar-zwangere prozamonument over de koe die Lisette heet.

A.d.R.

[p. 204]

Konsekwent zijn.

Wanneer we in de verantwoording van ‘Het Woord’ lezen: ‘Wij zijn ervan overtuigd, dat de literatuur in deze tijd, wil zij haar functie behouden, blijk moet geven van een grote visie. Alleen een bezielde literatuur, bezield door een doorleefde wereldbeschouwing en gedreven door een idee, achten we daartoe in staat...’, als we zo-iets lezen dan juichen wij! Want zo zien wij het ook! Maar...

Als we enkele afleveringen later in datzelfde ‘Het Woord’ een novelle krijgen van Ferdinand Langen, dan staan we stomgeslagen. Luister!

Een man wandelt langs het herfstig strand en vindt een... zeemeermin. Hij stopt die onder zijn regenjas en verbergt haar op zijn kamer. Zijn gedragingen lopen uit op een... echtscheiding. Want het slot is dat de zeemeermin geen staart maar wel twee benen heeft.

Wie is er nu krankzinnig? Die vent? De auteur? En wie is er niet konsekwent?

A.d.R.

Over cultuur op krukken.

Ter gelegenheid van de Franse nationale feestdag hield Toussaint van B. een radiocauserie over de wederzijdse sympathiën die Vlaanderen en Frankrijk voor elkander steeds gekoesterd hebben. Het huidige culturele Vlaanderen moet Frankrijk dankbaar zijn om de steun die het van het Zuiden geniet.

‘Zoals een kreupele zich dankbaar moet tonen als een goede ziel hem een kruk schenkt.’

M.a.w.: wil Toussaint van B. zeggen dat het huidige culturele Vlaanderen op krukken loopt.

A.d.R.