Golfslag. Jaargang 1

[p. 160]

De ijzertoren

Vorige week had ik een gesprek met de IJzertoren, met z'n schim dan - wel te verstaan. Ik kwam hem tegen op straat, heel onverwacht, en vroeg of hij zin had om met me mee te gaan en een kop koffie te drinken.

- Ja maar, stoor ik niet, en is het voor u niet vervelend... hakkelde de toren.

- Wel nee, natuurlijk niet. Dacht je soms dat ik me wat van die dingen aantrok?

- Ja maar, u weet toch wel wat ze een paar weken geleden nog van me gezegd hebben in de Volksvertegenwoordiging?

- Natuurlijk, en daar wou ik het juist eens over hebben. Ik heb me doodgelachen, toen ik dat las. Jij niet?

- Om u eerlijk de waarheid te zeggen, mijnheer, voor mij was de zaak een beetje pijnlijk, ziet u. Zoudt u het zo leuk vinden om schim te zijn?

- Nee, dank u, liever niet.

- Om nu op de zaak zelf terug te komen. Wat ben jij eigenlijk, IJzertoren?

- Ik? IJzertoren, mijnheer. Niets meer en niets minder. U weet toch dat ik een historisch monument ben, dat de Vlamingen herinnert aan de heldenmoed van hun dapperste zonen, en aan het schandalige onrecht waar ze als Vlamingen aan blootgesteld waren. Bovendien ben ik grafmonument, en daarom is het juist zo hemeltergend dat...

- Ja, ja, laten we daar maar over zwijgen. Het is al mooi genoeg zo. Weet je wel, ‘du travail bien fait’? Maar iets anders: wees nu eens eerlijk, had je heus niets met de Duitsers uit te staan? We zijn hier nu toch onder elkaar, en ik zal er tegen niemand over spreken.

- Ja, mijnheer, dat had ik in zover, dat de Vlamingen die hun culturele rechten opeisten, tegelijk ook tegen de Duitsers vochten, en in die strijd gesneuveld zijn.

- Is het heus? Merkwaardig. En... nee, dat is typisch zelf, hebben de Duitsers je daarom dan niet in de lucht laten vliegen?

De IJzertoren kreeg een kleur.

- Nee, mijnheer, het spijt me dat ik het zeggen moet, maar ofschoon ik eigenlijk anti-Duits was, hebben ze me niets in de weg gelegd.

- En toen, die bedevaarten? Dat V.N.V.?

- Kon ik dat helpen, mijnheer? Als morgen de Russen hier zouden komen en communistische bedevaarten zouden organiseren in het Paleis van Justitie te Brussel, zou dat dan ook na de bevrijding de lucht in moeten? Maar wat heb ik dan toch in Godsnaam misdaan?

[p. 161]

De IJzertoren pinkte een traan weg, en ik zweeg.

- En hebt u het al gehoord van het standbeeld van De Ruyter in Vlissingen?

- Nee, wat is er mee?

- Het is ook in de lucht gevlogen. Maar dat is De Ruyter z'n eigen schuld. Hij was tenminste anti-Engels. U weet wel hé, dat hij de Engelsen in 1654 een flink pak slaag gaf tijdens de tocht naar Chattam. Hij heeft z'n verdiende loon. En alsof dat nog niet genoeg was, heeft hij zich nu onder de bezetting door de Duitsers laten misbruiken.

- ???

- Weet u dat niet? Ze hebben postzegels van die snorrebaard laten drukken, en het hele Nederlandse volk heeft gecollaboreerd door die zegels te gebruiken.

Ik stond paf.

- Maar, ging de IJzertoren door, nu hebben de Nederlanders toch berouw gekregen en hebben ze tenminste nog gedaan wat ze konden door het standbeeld te vernietigen. De Engelsen hebben hun goede wil nu kunnen zien.

- Ja maar, IJzertoren, wat wil jij nu?

- Ik? Mezelf weer zijn, meneer. Heb ik recht op eerherstel, ja of nee? Of wou u soms een standbeeld van Churchill in mijn plaats zetten? Hij mag, wat mij betreft, gerust naast me komen staan, als ik er ook maar ben. Ze mogen voor mijn part...

En hier rees de IJzertoren plotseling uit z'n stoel, hij groeide tot een ontzagwekkend gevaarte en zijn stem kreeg een zware dreiging:

- Ze mogen voor mijn part heel Vlaanderen en heel België volzaaien met copiën van mij en daarop zetten: Alles voor Wallonië, Alles voor België, Alles voor de Geallieerden, of het kan me niet schelen wat, als ik maar blijf die ik was. Verstaat u? Ik eis eerherstel, niets meer en niets minder, en al zullen er over twintig jaar communisten aan mijn voet komen en ‘Heil Stalin’ schreeuwen; of al komen heidense priesters mensenoffers in Diksmuide brengen, dat is mij een zorg. Idioten dat die zwamneuzen in Brussel zijn. Hebben ze soms hun gezond verstand verloren? Het kan misschien lijken dat ik maar een dom en machteloos stuk steen ben. Maar iedereen die mij voor de gek denkt te kunnen houden, zal het slecht bekomen. Ik ben sterker dan zij denken, en ik ben van hun comedie niet gediend. Recht zullen ze me geven, eerherstel. En als daar een titel of jotta aan veranderd wordt, dan zal het de knoeiers slecht vergaan. Ik waarschuw de mensen: spot niet met mij. Ik ben geen oorlogswapen, maar een grafmonument. Maar mijn geestelijke kracht is sterker dan die van tanks en bommenwerpers. Dat zullen mijn vijanden voelen...

De toren verdween weer uit m'n ogen.

Ik ben die avond laat naar bed gegaan.

GERARD DE COSTER.