Golfslag. Jaargang 1

[p. 36]

Wij herdachten...

Op 1 Maart 1567 werd te A'dam de Nederlandse vlootvoogd Jacob van Heemskerk geboren. Hij was het die samen met Barendsz de beroemde overwintering op Nova Zembla deed. In 1607 versloeg hij de Spaanse vloot vóór Gibraltar doch vond er zelf de dood. - De dichter Jan Pieter Heye zag op 1 Maart 1809 te A'dam het levenslicht. Zijn frisse volksliedjes zijn in Rijksnederland nog steeds populair. - Napoleon op Elba verbannen stapte op 1 Maart 1815 terug aan wal op Frans gebied en op 20 Maart deed hij zijn intrede in de Parijse Tuileriën, wijl Lodewijk XVIII inmiddels naar Gent gevlucht was. - Herdenken we nog de Nederl. scheikundige en Nobelprijswinnaar Jacobus van 't Hoff die vóór 45 jaar te Berlijn overleed.

De schepper van de heerlijke Moldau, de boheemse componist Bedsrich Smetana werd op 2 Maart 1824 geboren. - Te A'dam kwam in 1820 de ‘beeldstormer’ Multatuli ter wereld, zijn Max Havelaar blijft een hoogtepunt in de Nederl. literatuur. - Op 2 Maart 1844 werd te Tubbergen de kath. staatsman en dichter Herman Schaepman geboren. Hij is de gronglegger der Kath. Staatspartij in Rijksnederland.

Op 3 Maart 1928 stierf de schilder Jan Toorop, zijn kinderkoppen getuigen van een serene en geniale visie.

Te Rupelmonde zag op 5 Maart 1512 de aardrijkskundige Geeraard Mercator 't levenslicht, hij is de grondlegger der moderne carthographie. - Arthur van Schendel, op 5 Maart 1874 geboren, werd met zijn Tamalone-roman de hoofdvertegenwoordiger der neo-romantiek, later sloeg hij met ‘Het Fregatschip’ een meer realistische richting in. - Frans Verschoren, de auteur van eenvoudige jeugdverhalen, werd op 5 Maart 72 jaar, wijl de jonge dichter Arthur Rotthiers zijn 26^e verjaardag vierde.

‘Doctor angelicus’ Thomas van Aquino, vader der Thomistische wijsbegeerte, stierf op 7 Maart 1274 te Fossa Nova. In 1322 werd hij heilig verklaard. - Op 7 Maart 1767 kwam de dichter Jan F. Helmers ter wereld. Hij is o.m. de dader van 't bombastische ‘De Hollandsche Natie’.

De Rubens der Nederl. muziek, Peter Benoit, stierf op 8 Maart 1901 te Antwerpen. - De N.Nederl. dichter A. Marja werd op 8 Maart 29 jaar, wijl de reeds verscheidene malen bekroonde dichter Ed. Hoornik op 9 Maart zijn 36^e lente telde. - Op 9 Maart 1855 werd Isidoor Bauwens geboren. Deze Vlaamse geneesheer zette zich aan een Nederlands woordenboek der geneeskunde, doch stierf vóór de voltooiing ervan.

De wereldberoemde plantkundige Rembert Dodoens stierf te Leiden op 10 Maart 1585. Hij was lijfarts van keizer Maximiliaan II en zijn Cruydtboeck blijft een der grootste adelbrieven onzer Nederlandse cultuur. - Te Gent zag Karel van de Woestijne op 10 Maart 1878 't levenslicht. Samen met Vondel en Gezelle vormt hij het geniale driemanschap der Dietse poezie.

Op 11 Maart 1793 werd de vader der Vlaamse Beweging Jan Frans Willems te Boechout geboren. Samen met Jan David, die op 24 Maart 1866 stierf, heeft hij zijn gehele leven gewroet voor de heropleving van het Dietse geestesleven. - De fijngevoelige humanist Laurensz Spieghel zag op 11 Maart te A'dam 't levenslicht. Zijn hoofdwerk ‘Hertspieghel’ is een kernachtige brok poezie vol warme bezieling.

Op 13 Maart 1599 werd de patroon der Nederlandse, inzonderheid der studerende jeugd, de H. Joannes Berchmans te Diest geboren. - De boerenoorlog was verloren; generaal Roberts deed op 13 Maart 1900 zijn intrede in de Bloemfontein. Overmacht had heldenmoed verpletterd.

Na de dood van Maurits van Nassau volgde Prins Frederik Hendrik zijn broer als stadhouder der Noordl. Nederlanden op. Zijn schitterende overwinningen dwongen Spanje tot de Vrede van Münster, waardoor de Republiek der Verenigde Nederlanden officieel erkend werd. Frederik Hendrik zou zelf deze triomf niet meer beleven want hij stierf op 14 Maart 1647. - Maxim Gorki, een reus uit de nieuwe Russische literatuur werd op 14 Maart 1868 te Nijni Novrogod

[p. 37]

geboren. - De Kempische dichter Maurits Bilcke heeft op 14 Maart zijn 33^e jaardag gevierd.

Op 15 Maart 1889 stierf Joseph Alberdingk Thijm. Hij was de leider der N.Nederl. katholieke kunstherleving en een groot vriend der Vlamingen. - 65 jaar geleden werd Lodewijk Dosfel geboren. ‘Zolang Vlaanderen bestaat zal de naam van deze zuivere idealist in ere blijven’. - De dichter Prosper van Langendonck, die op 15 Maart 1862 ter wereld kwam, ‘belijdt met tragisch accent de onvoldaanheid van een oneindigheidsdrift’.⁽¹⁾ Zijn naam is tevens onafscheidbaar aan de stichting van het tijdschrift ‘Van nu en straks’ verbonden.

De ‘Nederlandse Tacitus’, P.C. Hooft, geboren 16 Maart 1581, een schitterende renaissance-geest, ontving in zijn Muiderkring de voornaamste kunstenaars van zijn tijd. Waaronder wij noteren de dichter staatsman Constantijn Huygens, die op 28 Maart 1687 stierf. De pittige Huygens miste echter de fijne smaak en de fantasie die Hooft tot een eerste rang dichter maakte. - 4 Jaar na Hooft kwam Gerbrand Bredero ter wereld. Zijn ‘Boertigh, amoreus en aendachtigh Groot Liedtboeck’ is een merkwaardig mengsel van volkse humor en innig vroom geloof.

De hemelse fresco-schilder Fra Angelico ontsliep op 18 Maart 1455. - Willem van Oranje ontsnapte op 18 Maart 1582 aan een eerste aanslag op zijn leven. Jean Jaureguy schoot de prins een kogel door het verhemelte en de linkerkaak, een gevaarlijke doch niet dodelijke wonde. - Baron Chassé zag op 18 Maart 1765 het levenslicht. Met 3.500 man hield hij, tijdens de Belgische omwenteling, meer dan 3 weken stand in de Antwerpse Citadel tegen 42.000 Franse soldeniers.

Karel Lodewijk Ledeganck stierf te Gent aan een borstkwaal op 19 Maart 1847. Zijn meesterstuk ‘De drie Zustersteden’ blijft het dichterlijk Evangelie der Vlaamse Beweging. - Te Mechelen zag op 19 Maart 1862 de beiaardier Jef Denijn het levenslicht. Zijn naam en faam is de wereld wijd bekend.

Johan Sebastian Bach, grootmeester van het contrapunt, werd op 21 Maart 1685 te Eisenach geboren. De muziek onzer polyphonisten bereikte in zijn werk, zowel naar inhoud als techniek, haar hoogtepunt.

Op 22 Maart 1832 sloot een ander genie voor goed de ogen. Johann Wolfgang Goethe, Duitslands grootste dichter, stierf te Weimar. Zijn laatste woorden waren: ‘Mehr Licht’. - De aan alle hoven gevierde aristocratische portrettist Anton van Dijck kwam op 22 Maart 1599 ter wereld.

Te Leuven stierf op 23 Maart 1606 de taalgeleerde Justus Lipsius. Zijn schitterende tekstkritieken op Tacitus maken van hem een der grootste philologen der Renaissance.

24 Maart 1607 is de geboortedag van onze vlootvoogd Michiel de Ruyter. Als geniale strateeg en stout krijgsman heeft hij de Nederlandse vloot met onsterfelijke roem beladen. - De dichter A.G. Christiaens werd op 24 Maart 41 jaar.

In de nacht van 25 op 26 Maart 1917 sneuvelden in elkaars armen, op het veld van eer aan de IJzer, de gebroeders Van Raemdonck. Voor Vlaanderen, hun Vaderland, zoals op hun doodssanktje staat.

Ludwig van Beethoven stierf op 27 Maart 1827 te Wenen. Met zijn 9 Symphonieën toonde hij zich de grootmeester der instrumentale muziek. - 28 jaar geleden stierf een ander componist, Claude Debussy, zijn leuze ‘Retour à la tradition française’ was vooral tegen de Wagner-invloed gericht.

De Russische componist Modest Moessorgski ontviel ons op 28 Maart 1881, hij werd geboren op 16 Maart 1839.

Een der grootste moderne schilders is Vincent van Gogh. Hij werd geboren te Zundert op 30 Maart 1853. De meesterwerken van deze onrustige zoeker ‘volgden elkaar in koortsachtig tempo op’. Eerst 10 jaar na zijn dood zou zijn kunst echter in breder kring bekend geraken.

8 jaar geleden stierf de ‘Messias’ der tachtiger-beweging Willem Kloos. ‘Zonder zijn baanbrekende critische geschriften en zijn eigen prachtige aanvangslyriek, is een halve eeuw Nederlandse poezie eenvoudig ondenkbaar’.⁽²⁾

(1) A. Westerlinck.

(2) Urbain van de Voorde.