De Gids. Jaargang 170

[p. 1216]

Gidsfossiel

Buitenlandsch overzicht,
De Gids 1917, H.T. Colenbrander

27 Dec. 1916.

De vrede heeft aangeklopt. Eigenlijk zou men van aanbonzen moeten spreken. Die engel van Potsdam, wat een butor!

Als Duitschers ons later weer eens vragen: wat hebt gij nu eigenlijk tegen ons? zullen wij de courant van 12 December uit de kast halen en zeggen: zie, dat is het. Gij doet de dingen, waarvoor gij wilt dat wij u dankbaar zullen zijn, op een onbehouwen wijze. Gij laat u in de kaart zien. Gij stelt uw publiek te laag.

Wij weten allen dat Duitschland ernstig naar den vrede verlangt. Het zou waanzinnig zijn als het dit niet deed. Het heeft meer van 's vijands land bezet dan het er aan denken kan, te willen behouden. Daarentegen heeft het zijn koloniën verloren, en is zijn handelsvlag van de zee gevaagd. Het moet wenschen de koopkracht te kunnen beproeven van een aanbod tot ontruiming van zekere gebieden in Europa. Het heeft dit al lang gewenscht, en het ook gezegd. Zijn vijanden zijn er niet op ingegaan, daar zij altijd nog hoopten het in Europa verloren gebied zelf te kunnen heroveren. De levendigheid dier hoop was nu wellicht afgenomen. Een nieuwe vijand was tegen Duitschland opgestaan, wiens meedoen eindelijk den doorslag zou geven? Die nieuwe vijand lag half gesmoord ter neder. Nu het vredesaanbod dus herhaald. De feiten spraken zóó luide, dat het volmaakt onnoodig was, er eene vermaning bij te voegen. Wat daarentegen wèl noodig was: niet slechts te herhalen: ik begeer vrede, maar te toonen: ik bied een redelijken vrede. Door zulk een daad ware de zedelijke medewerking der wereld met één slag te winnen geweest; niet slechts der neutralen, maar ook van elementen uit de vijandelijke natiën zelve. Het mocht geen overwinnaar zijn die tot den verslagene sprak, want die met zijn

[p. 1217]

overwinningen verlegen zit (gelijk Duitschland doet), is in werkelijkheid geen overwinnaar. Denkt men Parijs, Londen, Rome, Petrograd, het lot te kunnen doen ondergaan van Boekarest? Denk met dat 't zij Londen, 't zij Parijs, 't zij Petrograd, 't zij Rome, zich nog een oogenblik in ernst daarvoor bezorgd maken? Neen. Het Duitsche oorlogsdoel is geweest de coalitie te verbreken, en dit doel is mislukt. Het doel der anderen is geweest, Duitschland te verpletteren, en dit doel is eveneens mislukt.

Welnu. Eén had te zeggen: laten wij met onze gezamenlijke dwaasheid nu ophouden, en Duitschland zou zich eer gegeven hebben die ééne te zijn. Met te durven erkennen: ik ben bereid te overwegen welke zekerheid ik u kan geven, welke zekerheid ik van u kan aanvaarden, voor eene toekomst waarin ik gevoel, en waarin ik aanneem dat gij gevoelt, dat wij elkander zullen te verdragen hebben. Zóó sprekende, zou de innemer van Boekarest zich niet hebben verkleind.