De Gids. Jaargang 170

[p. 599]

Abdelkader Benali
Over gewoonte en over het feit dat een ingeburgerde regel niet gemakkelijk te veranderen is

Haar hobby was vrijen met elke man die ze krijgen kon. Het was een gewoonte geworden, nog net niet ingekankerd. Zoals in Mendels systeem de metalen waren gerangschikt van licht naar zwaar, zo deed zij dat met mannen hun huidskleur: ze waren doorzichtig als dauw, uitgekristalliseerd als sneeuw die twee uur had gelegen, ze waren groen als een peer, groen als een appel of donker als bitterzwarte chocolade, bruin als gebakken zand, blauw als een blauw oog, geel als rijst en soms wit als pudding.

In haar schaamteloze positieve racisme school een onverholen dedain voor wat de wereld vond van dat zo resoluut en op basis van uiterlijk indelen van haar geliefden. ‘Ik heb van ze gehouden, zonder aanzien des persoons. Ik heb ze de nacht doorgetrokken en zij mij. We begrijpen aan het begin van de ochtend dat kwalificaties er niet toe doen, alleen maar het medelijden dat je van elkaar wegneemt.’ Medelijden dat ze verschrikkelijk vond maar dat, volgens haar, in alle zielen leefde. Zo cryptisch als ze kon praten, zo snel was ze in haar oordeel.

Ze kon veel mannen krijgen. Ze had dat onweerstaanbare waar mannen aan bleven plakken. Ze ontroerde mannen met haar blik. Ze heette Jamina meen ik, al waait er in het deel van mijn herinnering waar haar naam ligt een nare wind die deze naam heeft aangetast. In de loop der tijd is ze ook Jasmina, Kawtar, Nadia, Miranda en Ines gaan heten maar ik hou het voor dit moment bij Jamina omdat die naam me de sterkste herinneringen overladen met details en kleur oplevert, terwijl die andere namen wel een belletje doen rinkelen, maar me niet het pad wijzen waar ik die koeien uit het verleden kan zien grazen.

Ze vertelde me na een paar jaar van vriendschap dat ze besloten had op mannenjacht te gaan nadat haar grote liefde het met haar had uitgemaakt. Pas achteraf kwam ze erachter dat het haar grote liefde was. Niets wees er tijdens de relatie op dat hij tot een grote liefde zou uitgroeien. Hij had niets bijzonders, niets dat hem boven de rest uittilde,

[p. 600]

hij kwam op het moment dat zij het nodig had naar haar toe. ‘Ik heb je nodig,’ zei hij. Dat was zijn genie: hij was met de parachute precies op het juiste kruis gevallen. Soms kwam hij in een droom voorbij, meegedreven door een rivier. Ergens, achter het dal van de dromen, was hij in een hinderlaag gelokt, doodgeschoten en in de eerste de beste zijtak geworpen. ‘Zijn ogen draaiden naar boven en ik begreep dat ik hem nooit helemaal had gehad, slechts een dode versie van hem.’

‘Je babbelt de wonderdokter uit Wenen na,’ zei ik gekscherend.

‘Ja, ik weet het, maar met hem zou ik ook graag naar bed zijn geweest.’ Freud als seksuele partner, samen op de sofa.

Ik probeerde haar te troosten door te zeggen dat als hij zo'n indruk had gemaakt, ze hem dan toch wel helemaal gekend moet hebben. ‘Nee,’ zei ze, ‘de tijd liet het niet toe. En hou op met mij te troosten.’

En nu vree ze alsof de tijd haar op de hielen zat, al liet ze dat nooit blijken wanneer ze op strooptocht ging. ‘Ik had een periode waarin ik zo wanhopig was dat ik zelfs met een kangoeroe in bed zou zijn gedoken.’ Maar die kangoeroe was niet langsgekomen, laat staan een man. ‘Ze zagen het gewoon niet. De man is een tragische figuur.’

Dan was ze juist heel keurig netjes, op het overdrevene af, je kon niet aan haar zien dat ze nog voor het vallen van de avond met een man aan haar zijde zou zitten die ze op de enig mogelijke manier zou tegemoetkomen: door hem te verleiden, door zich te laten verleiden, door een ruimte te openen, een geestelijke, waarin plaats was voor alles, elke gedachte en uiteindelijk ook elke slaapkamerfantasie. Integendeel, ze straalde rust uit. Ik heb nooit een vrouw gezien die, met het leven dat ze voor haar geliefde al achter de rug had, zo'n compacte, sfinxachtige rust uitstraalde, de wimpers zo het werk kon laten doen en geen moeite had om de armen in een rustige houding te houden voor de duur van het moment. ‘Sommige vrouwen trekken rotzooi aan, ik rust.’

Ze besloot een onstuimige verleidster te worden toen hij afscheid van haar had genomen. Hij stapte op de bus. ‘Nummer 38, de lijn die in Noord uitkwam. Ik stond bij een bushalte en de tranen sprongen me in de ogen en ik besloot nooit meer in zo'n vernederende situatie terecht te willen komen. Ik zou leven zonder de liefde, maar wel met lust. Van lust kreeg ik nooit genoeg en die doet, in tegenstelling tot de liefde, geen pijn.’

Ze was gelukkig eerlijk want ze bood de man altijd een uitweg. ‘Als je vanaf het begin geen open kaart speelt, dan druipen ze af. Ze zullen dan niet door het zachte korstje willen breken, je verleiden, achter je aan zitten. Openheid is een eerste voorwaarde.’

[p. 601]

Hij kon er zo uitstappen, hij hoefde zich niet schuldig te voelen en ze maakte vanaf het begin duidelijk dat het haar om het plezier was te doen, het spel, de lijfelijkheid, en dat ze niet bezig was om onder de pannen te raken. Ze was eerlijk en dat werd beloond. Uit haar verhalen kon ik niet opmaken wanneer het spel van de verleiding had plaatsgevonden. Ze had geen vast werk en drentelde van stageplek naar stageplek. ‘Veel van de wereld zien,’ zei ze dan alsof ze daarmee haar kortstondige werkrelaties rechtvaardigde.

We spraken af aan een vierkant bruin tafeltje in een café waar ze met haar rug naar de andere bezoekers ging zitten. Ze wilde niet weten door wie ze werd omringd, als ze met mij in gesprek was. ‘Zo kan ik het allerbeste dit moment opzuigen. Mensen genieten veel te weinig van dit moment. Dat is hun probleem en als ze niet oppassen hun ondergang.’

Mij vertelde ze alles en tot in detail. Met mij vree ze niet, mij vertelde ze. De plek waar ze had afgesproken, de manier waarop er werd benaderd, de eerste zoen tot de vingers die haar beroerden, de wangen die ze tegen zich aan voelde en het genot dat ze onderging wanneer ze klaarkwam, het liefst wanneer ze op de man zat, want dan had ze het gevoel dat ze alles in de hand hield. ‘Ik hou er niet van als hij eerder klaarkomt dan ik, dat is zo'n afknapper.’ Ze lachte, ging met haar hand over haar mond om keurig netjes de kruimels weg te halen die er waren blijven hangen. Ze wist dat die kruimels op haar roze lippen lagen, ze wist het al die tijd en liet het zo omwille van de ondeugendheid die ervan uitging. Soms was ze twee kilo te zwaar, vond ze, maar die gingen er als ze een man aan de haak had geslagen die van haar vorm hield, snel vanaf. ‘Ik stop dan met eten. Al mijn zin gaat in vrijen zitten. Zelfs water drinken vind ik overbodig. Ik drink hem.’ Over haar ouders sprak ze nooit met mij. Het enige wat ik op een donderdagmiddag had doorgekregen toen we langs een kledingzaak liepen die een herinnering bij haar opriep, was dat haar vrome moeder haar altijd hier mee naartoe had genomen om samen met haar kleding uit te kiezen. ‘Zij zocht de maten uit en vroeg me naar de prijzen. Als ik iets graag wilde hebben dan hield ik het bedrag expres laag, ik verzon dat het goedkoper was. Als we bij de kassa kwamen en er werd afgerekend dan glipte de trui die ik wilde hebben erdoorheen.’ Ze had dus een vrome moeder, en de vader, hoe zat het daarmee?

‘Als ik over hem begin te praten, dan wordt hij steeds kleiner. Raad er maar naar en dan zal ik je wel vertellen of het hem wel of niet is.’ Het leek eerder een goede raad mijn pogingen iets te weten te komen over haar leven op te geven.

Een blauwe maandag had ze wiskunde gestudeerd. ‘Omdat het vol-

[p. 602]

gens mij de taal is die we spraken voordat we andere talen begonnen te spreken.’ Ze had een romantisch beeld van de wiskunde maar ook de hersens ervoor. ‘Ik was gefascineerd door de cultus van Pythagoras, zijn sekte en de vervolging waaronder hij leed.’

‘Waarom ben je zo gefascineerd door hem?’

‘Omdat hij de leider van de laatste groep mensen was die de wiskunde nog beoefende. Voordat de hegemonie van de talen zich begon te verspreiden, spraken alle mensen de taal van de wiskunde. De talige mensen hebben stukje bij beetje de wiskunde teruggedrongen totdat ze die helemaal hadden uitgeroeid.’

‘En jij zegt dat alleen Pythagoras overbleef, als het Gallische dorp van Asterix en Obelix omringd door de Romeinen.’

‘Ja, zij behielden de erfenis.’ Ze had haar vriend leren kennen, ze had hem bemind, hij had haar verlaten. Nu was er alleen nog maar haar honger naar afleiding door mannen op te pikken. Volgens mij was ze gelukkig. Volgens mij was ze heel gelukkig. En sinds ze dat verhaal vertelde over Pythagoras bekijk ik de wiskunde als een bedreigde diersoort wiens bestaan elke dag weer aan een zijden draadje hangt. Net als de liefde, net als onze lust.