[Nummer 2]
Bij dit nummer
In 1977 werd toenmalig Gidsredacteur Abram de Swaan benoemd tot hoogleraar Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn oratie ‘Uitgaansbeperking en uitgaansangst; over de verschuiving van bevelshuishouding naar onderhandelingshuishouding’ werd destijds in zijn eigen blad gepubliceerd (jrg. 1979, nr.8). Het begrippenpaar ‘bevels- en onderhandelingshuishouding’ dat hij toen introduceerde, is slechts één van de vele vondsten waarmee De Swaan het (sociologisch) spraakgebruik verrijkt heeft. De Swaan schreef zelden alleen voor vakgenoten of deskundigen, maar richtte zich in zijn werk graag tot een publiek van intelligente leken, dat ook de lezerskring vormt van een algemeen cultureel tijdschrift als De Gids. Tijdens zijn redacteurschap (1969-1991) en daarna heeft hij dan ook vele bijdragen aan de kolommen van dit blad geleverd.
Nu, dertig jaar later en inmiddels universiteitshoogleraar, gaat De Swaan met emeritaat. De redactie acht het een eer dat zijn afscheidscollege, uitgesproken op 26 januari j.l., in dit nummer is opgenomen. In zijn rede blikt De Swaan terug op zijn loopbaan en behandelt hij de vraag hoe hij zijn vak beoefend heeft en wat hij in zijn jaren als hoogleraar heeft gedaan - en, zo kondigt hij aan, ook na zijn emeritaat zal blijven doen. Des te gelukkiger dat de publicatie van De Swaans rede geen afscheid van De Gids inhoudt. Wij hopen nog vaak stukken van zijn hand te mogen publiceren.
Voorts in dit nummer een tweetal beschouwingen naar aanleiding van het recente debat rond de vraag of de verbluffende complexiteit in de natuurlijke wereld blijk geeft van de hand van een ‘intelligente ontwerper’ achter de zichtbare natuur, of juist van een imponerend vermogen van de materie om zichzelf blind te organiseren tot al dan niet levende systemen. Deze schijnbare tegenstelling vinden we overigens ook terug in de literaire context. Enerzijds geven veel schrijvers aan dat hun proza en poëzie pas echt goed is als het zichzelf lijkt te hebben geschreven, anderzijds weet elke schrijver hoezeer er soms
Auteursrechtelijk beschermd