Inleiding
Er is wel gesuggereerd dat de laatste roman van Willem Frederik Hermans, Ruisend gruis, niet alleen zijn schrijverstestament zou zijn, maar ook, in de dood van Lievestro, het huiveringwekkende beeld zou bieden van een doodgeanalyseerd oeuvre, levenloos achtergelaten ‘onder een tent van glashelder plastiek’. Als die interpretatie juist is heeft Hermans voorlopig ongelijk gekregen.
Dat blijkt uit alles. Zo werd in 1998, op instigatie van Raymond Benders, het Willem Frederik Hermans-instituut in het leven geroepen dat een variëteit aan plannen ontwikkelde, waaronder een bibliografie (primair en secundair), een biografie (op basis van het door de erven ter beschikking gestelde archief, ondergebracht in het Letterkundig Museum) en de ontsluiting van dat archief. Het instituut entameerde ook een reeks van interpretatieve studies, bracht een website in de lucht en maakte het begin met een audio- en videodatabank. Het meest tot de verbeelding sprekende initiatief is ongetwijfeld de uitgave van de Volledige Werken. Deze editie wordt vervaardigd door het onder de vleugels van de knaw opererende Huygens Instituut en uitgegeven door De Bezige Bij. In totaal gaat het om 24 banden, uitgebracht in zowel een publiekseditie als een luxe, op de prestigieuze Pléiade-editie geïnspireerde uitgave.
Nu kan men stellen dat juist die activiteiten de profetie van Hermans vervullen. Het is bekend dat Hermans niet van interpretatie hield. Zijn werk moest eigenlijk de transparantie - en onaantastbaarheid - van een wetenschappelijke wet hebben. Soms kon hij echter gefrappeerd worden door een bepaalde lectuur van zijn werk en hij sloot verschillende lezingen niet uit. Wie het sombere perspectief kent dat Hermans bij tijd en wijle zelf innam ten aanzien van zijn werk, kan ook de schitterende editie van de Volledige Werken zien als ‘een tent van glashelder plastiek’. Hoe vaak bleek niet een dergelijke uitgave de graftegel waaronder een auteur definitief verdween. Zelf zou hij echter zonder twijfel - groot lezer en verzamelaar van Pléiadeuitgaven als hij was - deze editie omarmd hebben.
Auteursrechtelijk beschermd
