De Gids. Jaargang 166

[p. 1045]

Emar Zirkan
De appelboom

Nog zeven dagen te gaan en er waren nog steeds geen appels. Sinds de klok twaalf had geslagen, en de zevende dag was ingegaan, kon de oude zieke vrouw deze gedachte niet meer uit haar hoofd zetten.

Maar ze wanhoopte niet, of liet dat in ieder geval niet merken aan haar nog oudere en ziekere echtgenoot. Ze dwong zichzelf om de situatie anders te bekijken; ze hadden immers nog zeeën van tijd om in het bezit te komen van de twee appels voordat de ouderdom ze definitief aan zou raken.

De oudjes waren er vast van overtuigd dat ze over exact zeven dagen, om precies te zijn om twee uur 's middags op dinsdag 23 oktober, door de ouderdom zouden worden gehaald als ze voordien niet in het bezit zouden zijn van een tweetal appels waarmee ze dit onheil konden bezweren.

Deze overtuiging werd trouwens gedeeld door de overige bevolking van het Zuidoost-Aziatische dorpje K. Alle tweeëntachtig inwoners geloofden heilig dat de oudjes alleen door de appels gered zouden kunnen worden.

Hun huid zou niet meer rimpelen, ze zouden geen last meer hebben van giftig maagzuur, van honger en dorst, van te koude handen en voeten of te warme voorhoofden. Dat stond vast.

Maar de appels kwamen maar niet.

De dorpsbewoners voelden met de oudjes mee, maar omdat zij geen rol konden spelen bij het bezorgen van de appels, en omdat zij in deze periode bovendien druk waren om de houten palen onder hun huizen te beschermen tegen de jaarlijkse modderstromen als gevolg van de regentijd, bleef hun medeleven in eerste instantie beperkt tot het toewerpen van barmhartige blikken.

Naarmate de fatale datum naderde, werd hun mededogen echter op steeds meer lichamelijke wijze geuit, waarbij de handen allengs hoger werden geheven en het geweeklaag alsmaar luider klonk. In de laatste weken werd het zandpad langs het hutje van de oudjes

[p. 1046]

meer en meer gefrequenteerd door de buurtbewoners. Al handen heffend en wee roepend hoopten zij een glimp op te vangen van wat zich achter de twee met kippengaas bespannen raampjes van het witte huisje afspeelde.

Maar het oude zieke echtpaar liet zich niet begluren.

Tot enkele maanden daarvoor konden de buurtbewoners de oude man nog dagelijks waarnemen, wanneer deze zijn gang maakte naar het dichtstbijzijnde postkantoor om te controleren of er wellicht appels voor hem waren bezorgd. Maar toen was de tijdsdruk nog niet zo groot en hadden de buurtbewoners niet zo goed op hem gelet.

Ziekte en ruzie verhinderden de oude man nu echter om nog eigenstandig naar het postkantoortje toe te lopen.

Het verblijf van de postbezorger, dat gedeeld werd met de kapper en de wasvrouw, was een tweetal straten verderop en dat was tegenwoordig een tweetal straten te ver.

Bovendien had de postbode hem gesommeerd weg te blijven; eerst nog vriendelijk, later dringender, en ten slotte had hij zijn boodschap kracht bijgezet door de oude man met een bamboestok zijn vertrek uit te slaan.

De oude man had de postbode (en ook de kapper en de wasvrouw) zeer op de zenuwen gewerkt, door al voor openingstijd voor het vertrek te posten en pas na donker te vertrekken.

Dat was wellicht nog niet zo erg geweest, als hij zich onopgemerkt had weten op te houden gedurende zijn verblijf. Maar de man was gaan rondschuifelen, in zijn handen gaan wrijven, en had de postbode (en ook de kapper en de wasvrouw) herhaaldelijke malen met zachte stem en droevige ogen gevraagd of er wellicht twee appels waren binnengekomen.

Een voor hem, en een voor zijn oude, zieke echtgenote.

In het begin had de postbode hem nog welwillend te woord gestaan. Hij had in een bepaalde periode de postzakken zelfs een voor een voor de voeten van de oude man leeggeschud, zodat hij als eerste de doos met de appels mee zou kunnen nemen.

Maar de appels bleven weg en de oude man bleef komen en dat ging niet samen.

De postbode had de oudjes toen plechtig beloofd direct persoonlijk bij hen langs te komen als de appels waren gearriveerd. Maar net als de andere dorpsbewoners begon de postbode met het verstrijken van de tijd ernstig te twijfelen aan de komst van de appels.

De enige die ze zou kunnen sturen, was namelijk de dochter van de oudjes.

[p. 1047]

Zij woonde in het verderop gelegen C., en hoewel het ook daar moeilijk zou zijn om de bewuste appels te vinden, was het niet onmogelijk, zoals in K.

De dorpsbewoners betwijfelden echter of de dochter wel de moeite zou nemen om de appels te zoeken en te versturen. Het gerucht ging namelijk dat zij haar eerste echtgenoot had vermoord, en nu met haar twee bloedjes van kinderen op de vlucht was geslagen omdat haar tweede echtgenoot achter het moordverhaal was gekomen.

De oudjes wensten echter niets liever, behalve dan de levering van de twee appels binnen zeven dagen, dan dat zij hun dochter en hun kleinkinderen weer in hun armen zouden kunnen sluiten.

En zij voelden dat met de komst van de appels alles goed zou komen.

Met minder dan drie dagen, of om precies te zijn met nog exact vierenvijftig uur en twintig minuten te gaan, gebeurde het wonder.

Die zondagochtend, op 21 oktober, wreef de postbode om tien voor halfnegen de slaap uit zijn ogen, terwijl hij zocht naar zijn zakmes om de touwtjes van de postzakken los te snijden.

Hij keerde de eerste zak om terwijl hij zijn nekspieren los probeerde te maken.

Bij de omkering van de tweede zak liet hij een luide boer.

En terwijl hij de weer opgekomen smaak van zijn ontbijt wegslikte en de inhoud van de derde zak op de grond wilde kieperen, werd zijn aandacht getrokken door een postkoker die van de overige post was weggerold.

Het rollen weerklonk op de lemen vloer.

De adem van de postbode stokte en toen hij het pakketje oppakte, kreeg hij een droge mond.

In de kokerhuls bewogen twee afzonderlijke bollen tegen elkaar aan.

Zonder op of om te kijken rende de postbode met de koker in de hand naar buiten.

Hij schoot in zijn slippers, sprong op zijn brommer en draaide wild aan de starthendel, terwijl hij de koker stevig onder zijn arm geklemd hield.

Hoe graag wilde hij dat het waar was wat hij dacht, hoe graag wilde hij de gezichten van de oudjes zien, hoe graag wilde hij de eerste zijn die ze had ontdekt!

Maar hij zou op moeten schieten om de primeur te hebben, want terwijl hij wegstoof, rende het zoontje van de wasvrouw naar zijn

[p. 1048]

vader met het nieuws dat er wat groots moest staan te gebeuren nu de postbode in volle vaart de straat uit reed.

De roes van de eerste uren was voorbij, de rust was weer enigszins teruggekeerd rond het huis van de oudjes, maar de eens ziekelijke echtelieden hadden nog rode blosjes op hun wangen. Dit keer niet van de koorts, maar van de opwinding.

Twee uur daarvoor was de postbode bij hen binnengestormd met het pakketje, terwijl de oude vrouw juist de gedachte uit haar hoofd aan het zetten was dat er nog steeds geen appels waren.

Met trillende handen hadden ze het pakketje in ontvangst genomen en als twee jongverliefden hadden ze elkaar aangekeken.

Vervolgens had de oude man met zichtbaar veel genoegen een bamboestok gepakt om de postbode uit zijn huis te jagen, want die bleef hen maar aanstaren terwijl hij in zijn handen wreef en hen met vochtige ogen aankeek, vragend of ze het in zijn bijzijn open gingen maken.

Maar de oudjes maakten niets open.

Nog niet.

Alleen de aanwezigheid van het pakketje leek hen al te hebben veranderd.

Ze genoten van elk moment en hielden hun ogen en handen slechts af van de koker om elkaar aan te kunnen kijken of raken.

Zo zaten zij wel zo'n dertig uur, tegenover elkaar op een houten krukje, met de tafel waarop zich hun redding bevond tussen hen in.

Ze hoefden geen eten of drinken, voelden geen honger of dorst, en leken zich er zelfs niet van bewust dat de nacht volgde op de dag en dat de nacht op zijn beurt weer verdreven werd door een nieuwe dag.

Maar schijn bedriegt.

Met nog precies vierentwintig uur te gaan, stonden de oudjes op om met trillende handen het pakketje open te maken.

Hoewel zich een luidruchtige menigte had gevormd rond hun huis, hoorden zij slechts het geluid van het mesje dat heel voorzichtig het plakband rond de koker doorsneed.

Aan één kant van de koker zat een plastic dop die met een welwillend plopje los bleek te wrikken.

De oude man hield de koker heel voorzichtig schuin en er vielen twee gewatteerde ballen uit.

Terwijl de tranen zich een weg baanden over de gerimpelde huid, pelden de oudjes ieder met trillende vingers zo voorzichtig mogelijk hun appel uit.

[p. 1049]

Bij de ontbloting van de appels kwam een goudkleurig licht tevoorschijn en het gejoel van de menigte werd tot een hemelse bejubeling.

De oudjes gebruikten de appels zoals het hoorde om het lot te kunnen keren.

Met flinterdunne schilfertjes van de schil bewerkten ze hun huid, de bijna doorzichtige plakjes bestrooiden ze met zout en de pitjes vermaalden ze.

Wat nog nooit in hen op was gekomen, deden ze nu als vanzelfsprekend: ze voerden elkaar minuscule hapjes, terwijl ze elkaar onderwijl liefdevolle kneepjes in hun hand gaven.

Het werkte.

Binnen vierentwintig uur waren ze overleden.

Het stervensproces was liefdevol en pijnloos geweest.

Ze hadden de ouderdom overwonnen.

De oudjes werden gevonden door hun dochter, die de appels achterna was gereisd.

Inmiddels zijn de oudjes gelukkiger dan ooit.

Hun huid is rimpelloos en wordt net als hun namen gedragen door de zoon en de dochter van het achterachterkleinkind, die spelen onder de eerste appelboom van het dorp.