De Gids. Jaargang 166

[p. 701]

Hedda Martens
Iemandsland
Veldfles

Iemand voelt zich nergens beter dan in de vrije natuur, maar hij heeft geen enkel oriëntatievermogen; wandelen zal hij daarom zelden doen, want wanneer hij te voet de weg kwijtraakt kan het angstig lang duren voor hij weer enig aanknopingspunt vindt met de bewoonde wereld. Fietsend daarentegen waagt hij zich op de meest verborgen paden, die er vanuit de ene richting volkomen anders uitzien dan vanuit de andere zodat hij zich geregeld terugvindt op zijn vertrekpunt: daar staat dan een opmerkelijk dikke boom, een schuurtje of een richtingaanwijzer die hij met een lichte verbazing denkt te herkennen - en ook wel met enige teleurstelling, omdat hij zich al een heel eind op weg waande.

Waarna hij een hopelijk tussenliggende route kiest, opnieuw een prachtig, dichtbegroeid pad met aan weerskanten zonnevlekjes tussen het bladerdek door, helgroene open plekken, een geurende greppel aan zijn rechterhand en een plotseling opvliegende vogel die verschrikte, tinkende geluiden maakt - hij excuseert zich, net zoals wanneer zijn fietswiel een dorre tak doormidden rijdt, of een overhangende plant raakt die hij speciaal nog even terug komt buigen: waarom niet, hij heeft vandaag toch niets anders te doen dan zich volledig aan de natuur te wijden. Ook het hoge gras waarin hij is gaan liggen om uit te rusten, een boek te lezen en wat water te drinken uit zijn trouwe veldfles die er zo'n heerlijk koele aluminium smaak aan geeft - ook dat gras, geplet in een geurige holte met vlak voor zijn gezicht de kruiden en halmen waartussen een wereld is van zeer kleine bedrijvige diertjes, zal hij eenmaal overeind gekomen uitvoerig met gespreide vingers bewerken zodat het zijn veerkracht snel terug kan vinden.

Stafkaarten zijn aan hem niet besteed want hij kan er met geen mogelijkheid uit opmaken waar hij zich op enig moment zelf bevindt, laat staan waar vanuit zo'n verondersteld punt het noorden mag zijn; maar op die manier is alles wat hij aantreft een persoonlijke ontdekking, met als enig nadeel dat hij een mooie plek nimmer

[p. 702]

een tweede keer kan bezoeken. Zo belandt hij op een dag door een wel heel gelukkig toeval bij een klein meer dat op een wonderbaarlijk lichte en groene plek achter hoge bomen verborgen ligt, pal in de middagzon en wemelend van lissen, libellen en kikkervisjes; het ruikt er naar munt en naar honing, er fladderen witte en oranje vlinders rond en hij is er lang gebleven, uitgestrekt in het pluimige, geelgroene gras. - Bij het weggaan heeft hij zich driemaal omgedraaid want hij weet dat ook nu op weerzien geen enkele kans zal zijn, en er trekt een oud heimwee door hem heen dat uit zijn kindertijd stamt: hoe graag niet zou hij hier altijd terug willen komen. Pas een uur verder, bij een vaag bekend slingerpaadje dat zowel naar links als naar rechts loopt, houdt hij halt om tot een van de twee richtingen te besluiten; peinzend zoekt hij op de tast naar de vertrouwde vorm van zijn veldfles - maar de veldfles is weg.

God weet waar verloren in het hoge gras, of langs een kronkelig pad waar hij nog aan een struik bleef haken, of tussen varens waar hij doorheen waadde en die haast tot zijn middel reikten. Maar hoe dan ook zal een speurtocht geen enkele zin hebben, daarvoor kent hij zichzelf immers veel te goed; en mistroostig vervolgt hij ongeacht welke route, dorre denappels spatten onder zijn voorband weg. - Jaren geleden had hij de veldfles herontdekt bij het uitruimen van zijn ouderlijk huis; een hoes van lichtgrijs vilt paste met zilveren drukknopen nauwkeurig om de ronde vormen heen, en de schroefdop was met een kettinkje aan de hals verbonden; daarbovenop een omgekeerde aluminium beker, samen met de fles door een leren tuigje omvat. Aan dat tuigje zat weer een schouderriem vast, en aan één kant vertoonde de flessenwand een lichte welving om, indien omgehangen, precies op de heup te passen; hij had de riem aanzienlijk moeten verlengen en herinnert zich hoe zijn vader er tijdens wandeltochten een vrolijke roffel op sloeg om de pas erin te houden - tot ver in de zeventig liep hij nog als een kievit, zijn vader.

Het begint al te schemeren als hij uit zijn weemoedige gedachten opschrikt: waar is hij in 's hemelsnaam beland, met de afname van het licht zakt ook zijn oriëntatievermogen tot een absoluut minimum en hij moet nu via de eerste de beste wegwijzer thuis zien te komen. Hij trapt stevig door langs steeds moeilijker zichtbare paadjes, minstens vier keer kruist een kakelende fazant zijn pad en een konijn zit zo stil dat hij hem bijna had aangereden; het is warm, nog steeds, hij heeft dorst, hij is moe.

Dan opeens fronst hij zijn wenkbrauwen, remt af en gaat langzamer rijden; het zal toch niet waar zijn dat hij dit op een of andere manier lijkt te herkennen, die groep bleke berkenstammen, daar-

[p. 703]

naast een diepe greppel die van de weg uit het bos in loopt en even verder een rij hoge, verwaaide dennen met iets lichtends daarachter, op een flinke afstand: was hij hier niet afgestapt om te zien wat dat was, daarachter? Hij stapt af, volgt de greppel, sleept zijn fiets door de struiken en houdt ademloos halt bij een open plek die wijd en nevelig in de schemering ligt: zilveren graspluimen, donkere vlekken hei, een ruim water dat glinstert in het late licht - en daar, aan de tak van de boom die hem urenlang schaduw had gegeven, de ronde vorm van zijn eigen veldfles.