De Gids. Jaargang 166

[p. 182]

[p. 183]

Atte Jongstra
Variaties rond een graf

1. (Bij de dood van een minnaar)

Hier staan we om je heen in opperste verbazing:
dat je zoveel liefjes had was ons niet zo bekend.
Je zou wel zeggen: moet even weg, nu eind'lijk
weten wij waarheen je ging. We hebben om je heen
gedraaid zonder ons een groep te wanen, jou
kenden we - misschien. Nu zien we eerst elkaar.

Wat ons hier brengt is jouw plots verscheiden.
De boel eenmaal flink opgewarmd, muziek nog
zelf bepaald... Je zult wel lachen, boven op
je kamer, nu je er verder buiten blijven kan.
Maar zo houdt geen mens van vrouwen, misschien
deed je 't daarom bij je leven nooit.

Zo dadelijk gaan we koffie drinken en babb'len
over bloemen, je pronte, stijve lijk en dat jij echt
bent gevlogen. Zo zien we jou zoals je nooit verkoos
te zijn: gezellig, met ons samen.

Dat wij bijeen in leegte turen heeft eenmaal
moeten komen. Wees niet bezorgd: straks scheiden
onze wegen. Je blijft wie je voor allen was,
een man om eenzaam mee te blijven.

[p. 184]

2. (Bij de dood van een vader)

Hier staan we om je heen in opperste verbazing:
dat je zoveel kind'ren had was ons niet zo bekend.
Je zou wel zeggen: een geslacht kan pas gaan bloeien
als er aantal is. We zijn aan je ontsproten zonder
ons verwant te weten, jou meenden we te kennen, nu
zien we eerst elkaar.

Wat ons hier brengt is jouw overlijden. De boel
eenmaal in gang gezet, muziek nog zelf bepaald,
je zult wel erg tevreden zijn, daar boven op je
kamer, met zicht op d'hele kinderschaar. Maar
zo maakt men geen familie, misschien kon je
't daarom bij je leven nooit.

Zo dadelijk gaan we koffie drinken en babb'len
over 't verscheiden, je pronte lijk en wie er
eigenlijk is gevlogen. Misschien vinden we ons
in jouw afwezigheid, je kind'ren, zo ben je
eind'lijk wat je nooit verkoos te zijn: een vader
met een stam, en alle spruiten om je heen.

Dat wij als kroost in leegte turen heeft kenn'lijk
moeten zijn. Wees niet bezorgd: straks scheiden
onze wegen. Je blijft wie je voor allen was,
een verre vader, om eenzaam naar te talen.

[p. 185]

3. (Bij de dood van een onbekende)

Hier staan we om je heen in opperste verbazing:
een anonieme kist, een lijk, wat doen wij hier
behalve weten dat de dood ons allen bij elkander
brengt. Een kring is pas een kring met een gat
ermiddenin, toch staan we hier de rouw te klagen
zonder ons bijeen te voelen, de dode nooit
gekend, onwennig naast elkaar, alleen.

Wat ons hier brengt is jouw overlijden, zo heeft
het moeten zijn. Je was een man, je hebt
geleefd, ging dood, da's alles wat we weten:
je graf biedt enkel zicht op onze eigen dood.
Herinn'ren we ons te leven, wat te vaak wordt
vergeten, dan heb je inderdaad een leemte
ingevuld.

Zo dadelijk gaan we koffie drinken en babb'len
over 't gat, de kist en dat er iemand is gevlogen.
Zo vinden wij onszelf in jouw verscheiden, zo ben
je wat niemand had gedacht: gezellig, met veel
mensen om je heen.

Dat wij als kring in leegte turen heeft eenmaal
moeten zijn. Wees niet bezorgd: straks scheiden
onze wegen. Je blijft wie je voor allen was,
een man om altijd te vergeten.