De Gids. Jaargang 166

[p. 126]

Jeroen Vullings
Adieu kleine reuzen

Uw werk op vinyl heb ik integraal bewaard: de reguliere studio- en livealbums, de singletjes, die hardroze maxisingle ‘Miss You’ afwijkende compilaties voor de Amerikaanse markt, Franse elpees met een ander hoesje, de talrijke greatest hits-verzamelingen, de zo prijzige Japanse persingen met onleesbare opschriften, de bootlegs die ik her en der in doorrookte lokalen wist te bemachtigen. Een doos vol, die in onuitgepakte staat al drie verhuizingen overleefd heeft.

Ook tegen andere beeldenstormen bleken The Rolling Stones bestand. U bleef maar doorgaan. Punk maakte, tenminste in mijn collectie, een eind aan de aanwezigheid van Led Zeppelin en andere symfonische ellende. Een paar jaar later zorgde de komst van new wave voor een nieuwe opruiming. Weer wat jaren verder leek rap de adem van het echte te bezitten. Daarna grunge, vervolgens techno, daarna niks meer: het sentiment van een muzikaal hier en nu was voorbij - bij mij.

Bij die laatste modes - grunge en techno - ging het al niet meer om vinyl, maar om cd's. Kleine hebbedingetjes die voor de eeuwigheid bestemd leken. Reden waarom ik meestal de voorkeur gaf aan ‘klassiek’: een wereld die eensklaps openlag. De naald van mijn dure platenspeler besloot ik niet meer te vernieuwen, waardoor zich het probleem voordeed te bepalen welke langspeelplaten hoognodig vervangen moesten worden.

Eerst álles van The Stones, wist ik. Een dramatische misvatting, en misschien wel het moment waarop ik voor het eerst fan af was, daar ik een dode verzameling aanlegde. Nog staren die rijen dode doosjes mij vanuit het cd-meubel aan; ze konden niet op tegen al die platen met hun persoonlijke geschiedenis, hun ergerlijke ‘tikken’, de kleefstickers op de achterzijde met namen van lang verdwenen detailhandelzaken.

Maar uw muziek bleef, zeker die tot en met Undercover uit 1983. Minder rekkelijk gezien begon de aftakeling na het zeven jaar daar-

[p. 127]

voor verschenen Black and Blue. Nochtans heb ik ‘de collectie bijgehouden’, meer en meer uit plichtsgevoel.

Aanmerkelijk minder animo kreeg ik in de loop der jaren om u live te zien. Mijn eerste keer, begin jaren tachtig, was een concert op ‘het veld’ in de Rotterdamse Kuip. Zo overweldigend dat ik het daarbij had moeten laten. Maar nee, begin jaren negentig kreeg ik na heel veel moeite nog een kaartje voor weer zo'n Rotterdams optreden. Ik weet dat ik gegaan ben, hoofdpijn had, van mijn plaatsje vooraan op het veld verdrongen ben door oprukkende voetbalhooligans, en steeds wanhopiger dacht: dit is een ervaring. Dit móét een ervaring zijn. Van de gespeelde nummers of de podiumaankleding herinner ik mij niets met zekerheid. Misschien een reusachtige opblaaspop.

Mijn laatste Stones-concert vond ergens in de jaren negentig plaats. Het festivalterrein lag in Limburg en op ruime afstand van de plaats van bestemming bleek de politie al terdege voorbereid op het evenement. We moesten de auto in een ander dorp laten staan en te voet verder, met honderden festivalgangers. Een uur lang in de stromende regen.

Op het feestterrein was het een dolle boel. Grote jongens gooiden naar elkaar met modder. U speelde al, kleine poppetjes op een podium. Mijn reisgezellin, meegelokt vanwege de ‘unieke ervaring’, had niet geprotesteerd toen haar muiltjes doorweekt raakten. Ook reageerde ze sportief toen bleek dat we niet over de grote jongens heen konden kijken. Maar toen ze om reden van collateral damage in de modder belandde, was de maat vol.

We zochten ons heil op een heuveltje aan het eind van het terrein. Daar bleken zich meer oudere jongeren te hebben verzameld: allemaal echtparen. Mick Jagger gilde woehoehoe en de man voor mij - een Jan Siebelink-lookalike die voor de gelegenheid een verschoten spijkerjasje had aangetrokken - keek schalks zijn gade aan, bracht zijn mond tot bij haar linkeroor en zei: woehoehoe. Dit is mijn laatste Stones-concert, beloofde ik mezelf.

Moeilijk was het niet om die belofte gestand te doen, want de kaartverkoop voor uw optreden in Paradiso ging onverwacht van start toen ik in het buitenland aan het werk was. Geen mogelijkheid om op tijd terug te zijn en geen vriend, familielid of zelfs vage kennis bleek te mobiliseren. Soit. Ook kon ik het verkroppen dat de zwarte markt voor mij gesloten bleef. Maar toen ik hoorde dat de kroonprins - van veel een verklaard fan, maar toch niet van u - zomaar het kaartje waar ík recht op had gewerd, knapte er wat.

Niet langer kon ik mijn ogen sluiten voor wat er met u mis is.

[p. 128]

Waarom is Bill Wyman niet decennia geleden geloosd, lang voor ‘Je Suis un Rock Star’? De houthakker Ron Wood had nooit toegelaten mogen worden. Het gaat misschien wat ver om Keith Richards liever verslaafd te zien, maar kan het niet eens ophouden met z'n dwaze blije gelach en die monsterlijke solozang? Het is eigenlijk al heel lang mis; Mick Taylor had nóóit mogen vertrekken.

Is het niet een teken dat ná Jagger, Richards, en nog maar eens Jagger, tegenwoordig Charlie Watts mijn favoriete Stone is? De hoffelijke familieman Watts, strak in het pak, die het adagium ‘je bent zo jong als je je voelt’ als enige van uw groep waardig weet na te leven.

De verzamelaar in mij is gestorven, maar voor de fan bestaat er nog hoop. Er ligt namelijk een geweldig terrein braak: dat rond uw dochters. De sensatie die mij beving toen ik de mooiste videoclip aller tijden zag - het moment dat ik fan werd -, de Stones in witte matrozenpakjes, ‘It's Only Rock “n” Roll’ playbackend te midden van hectoliters badschuim, valt ongetwijfeld in het niet bij een ontmoeting met uw tot intrigerende wasdom gekomen nakomelingen: de getalenteerde juwelenontwerpster Jade Jagger, de intelligente socialite Elizabeth Jagger, vrolijk jetsettend in Londen en New York, om maar te zwijgen over de op integere conversatie gerichte zusjes Theodora en Alexandra Richards.

Graag haal ik, ten laatste, bij deze gelegenheid een woord van André Malraux aan: ‘La tragédie de la mort est en ceci qu'elle transforme la vie en destin.’ Uit een boek dat niets voor niets L'Espoir heet.