De Gids. Jaargang 164

[p. 217]

Paul Gellings

Plan Zuid

Ik ben geboren uit rommelig
vlierenland en heimelijk moeras,
uit vruchten Gods en muggen.

Herinner me mijn tocht over
het water, langs dorpen, een
paviljoen, een aanlegsteiger.

Daarna een roestig labyrint
met grafstenen betegeld. En
hoe ik in ochtendnevel zocht

naar een wieg en naar een weg
achter de boomgordijnen aan
de oever van de wetering.

Herinner me het plan: oker
Utopia op perkament waarin
men mij begon te dromen met

boerenhuizen en hun luiken.
En boulevards. En capitolen.
Niemand die het verdriet

voorzag. Niemand voorzag nog
glazen avonden of granieten
zondagen alleen met Bach.

[p. 218]

Kade

Een pakhuis tussen wat krotten.
Een roestige schuit. Bemoste
kasseien. Gedeukte trottoirs.
Straatlantaarns van lampen ontdaan.

Wie zou hier kunnen wonen?
Wie zou hier durven komen?
Welke taxi zou dit zonder
verdwalen weten te vinden?

Alles gezien in een flits uit
de trein. Toen het blank
stalen licht van de zon
over het water: de rivier
die de kade overleeft.

[p. 219]

Aan de Vecht

Terwijl wij sliepen is de rivier gaan stijgen
over haar oevers heen. Het dal liep langzaam
onder, het duin werd klein en teer, de bunker
aan de voet ervan begon te zinken. Vanaf

de hoge heuveltop heeft toen ons zwijgend
huis gezien hoe snel het land verdween.
Herinnering aan lissen en aan zomeravonden
met nevelige koeien, nu overspoeld door

water: een aardedonkere nacht afkomstig
uit een klei zo ondoorgrondelijk als tijd.
Maar met het daglicht heeft tenslotte
zich de hemel op de bodem neergevlijd.

Terwijl wij nog sliepen veranderde de bunker
tegen monsters van vroeger en daarvoor,
tegen wapentuig en plagen, in een stenen
baken - middenin een zwanenmeer.

[p. 220]

Icarus

Het was hem eerder overkomen.
De toekomst een brede boulevard
met regenplassen waarin bleek
en diep de hemel zoals aan het
eind van een doorwaakte nacht.
De zon een blinde schreeuw.

Het was hem vaker overkomen.
De morgen van zijn laatste dag
op aarde, afwisselend in licht
en lange schaduw. Zijn stad
zoveel van hem als hij van
haar. In bogen om elkaar.

Hoe te ontkomen aan zo'n doolhof?
Via de boulevards? Of de sloppen
achteraf? Asfalt glanzend en
geschonden. Elke wond gevuld
met water. Versleten balzaal
tussen de aarde en de hemel.

Meestal 's nachts. In drank en
dromen. Of 's nachts? Voor hem
geen onderscheid tussen bordelen
en kantoren; waar je altijd weer
ontsnappen kunt in eigen hoofd,
ontsnappen naar de morgen.

De afloop is bekend. De een maakte
een doek: De val van Icarus.
De ander schreef een boek: Het
bloedend hart van Icarus. Over
een jongen van de stad verdronken
in een plas. Voorover in de zon.

[p. 221]

Terugkeer

Middag aan het einde van een koud seizoen,
voorjaar in het licht en in de lucht, maar
ook de geur van rot in perk en plantsoen:
de dooi in hondenvuil van vorig jaar.

Toen stierf plotseling een vader
zijn volwassen wiegendood.
Nog hoor ik in de snik van zijn
kapotte kind de roep van ganzen
bij bevroren avondrood.

Nog hoor ik de stilte vloeken
boven zijn ingekeerde kist.
Nog zie ik zijn hond hem zoeken,
in een doorgeroeste struik.
Alles weg en alles terug, nu ik
aan het einde van de middag
niet de lente maar de herfst ruik.

De zon is net gaan liggen
op de daken en keek mij met
een priemend oog nog even aan.
Ik heb niet meer teruggekeken,
maar ben naar huis gegaan.

[p. 222]

Atelier

Het was een middag tussen gordijnen
van zilver en as. We vierden de schemer.
De ramen hoog en blauw als Perzische
kleden in de ruimte, de hemel.

Met kale takken erin, kale toppen en
een vlinderend maantje. We vierden
het einde van de winter, het begin
van een ander land in de avond.

Toen doofde het blauw in de kozijnen
en kwam de nacht zwart als rook
in het glas voor de hemel, terwijl
wij bewogen op verre muziek;

op heimwee en honger naar ginds en
naar ooit. We dansten en vraten ons zat
aan elkaar. We dronken en droomden
een balzaal tussen portretten op canvas:

onze gezichten - het hier en het nu
verdwenen in een trechter van vroeger
en later. We vierden onze herinnering,
ons weerzien voor altijd.