De Gids. Jaargang 146

[p. 799]

Joris Iven
Zwarting

‘Gegenstand’: onbestemde veer in de hand
lopen dragers over het brugje naar meneer
die hen in scherpte brengt en aanvaardt.

Varens in de uithoeken krijgen een kans,
de al zo brede glimlach wordt breder,
vervormd in vlugge afstandsoverbrugging.

Hij heeft het lachende meisje gedood,
haar as over de emulsielaag gestrooid,
het licht van haar beroofd geregistreerd.

Enigszins verveeld kijken omstaanders toe.
Wat in de tuin tegenover hem stond
strijkt hij in het donker de ogen open.

[p. 800]

 

Bruidsruiker, van achter een rug

 

geworpen, zoekend naar een hand

 

die hem op zal vangen,

 

 

 

blijft hangen in de lucht; dat beeld en

 

 

 

wat zich ermee vermengt: een regen van rijst,

 

de worp nog, de gespannen kinderhandjes,

 

hun ovale vorm, dat -

 

 

 

het beslissende moment wordt keurig gekozen.

 

 

 

Nu, wat haast vergeten is, verleden -

 

het is waterpas en loodrecht gehangen,

 

het wordt bespot en stom aangekeken.

[p. 801]

 

Ook de gewaarschuwde bezoeker

 

wordt daar verrast door vleugelslagen,

 

eerst één oorverdovend, dan honderden tegelijk,

 

 

 

had de bewaker gezegd.

 

 

 

En nu in het zwart, netjes gekleed,

 

tussen hagen tegenover geringde duiven,

 

de poten met touw gebonden,

 

 

 

wordt vleugelgeklap met volle lach gemengd.

 

 

 

Hij stilt het geluid in de trommel:

 

wat rest is uitdrukking en gebaar

 

alsof er niet meer was dan dat.

[p. 802]

 

Zij beheersten het gebeuren, of wat daarvan overbleef.

 

Zij vonden de eendeveren en wezen alle richtingen uit,

 

zij renden over het bruggetje, hen achterna kwam de roep.

 

 

 

En later de herinnering aan hun ongeduld,

 

de kusjes waar zij toen om vroegen en

 

tenslote het grote doek, beloning voor gewillige overgave.

 

 

 

Nu slaan vermoeide kinderogen gade

 

het pijnloze proces van verzinning,

 

van belichting, zwarting en fixatie.

 

 

 

Ze rusten en onherkenbaar zijn ze geworden,

 

opgenomen in een verzonnen ruimte,

 

thuis.

[p. 803]

 

Daders worden in een oogwenk vermande handen,

 

bloedrood en rechtop staande haren, tot

 

rust gebracht op het papieren tafelkleed.

 

 

 

En nu zoals hij dat alsmaar wilde:

 

hij stelt op, hij stelt af, wat beweegt

 

wordt bedaard, de bloemruiker dichterbij geschoven.

 

 

 

Tussen wat gevangen ligt en wat daarop

 

gericht is, de zang en het geklap om meer,

 

de nuchtere vaststelling dat dit het laatste is,

 

 

 

hiertussen legt de veranderlijkheid zich neer.

 

Hij neemt ze op, hij neemt ze mee:

 

eerste bladzij voor het oog van de gast.