echt? Die vraag besliste alles, ook de geloofwaardigheid van de inhoud. Het leek bij voorbaat zéér ongeloofwaardig. Maar ja, in deze wereld is het nu eenmaal zo dat als een politieke gek goed falsificeren kan hij eerst dezelfde voorsprong heeft als een misdadiger die goed simuleren kan. In elk geval gaat hij vrijuit zolang er geen vast en onomstotelijk bewijs van zijn falsificatie is geleverd. En ieder ander mens is vrij zich in de tussentijd net zo lelijk te blameren als hij daar zin in heeft.
Op 8 mei 1920, ongeveer een jaar voordat het antisemitische schotschrift, in Engeland The Jewish Peril geheten, in andere landen meer bekend als Protocollen van de Wijzen van Zion, van het begin tot het eind als een grove vervalsing werd ontmaskerd, besloot The Times die gelegenheid om zich te blameren níet voorbij te laten gaan. Het blad verklaarde niet bevredigd te zijn door de argumenten die in de richting van een vervalsing wezen. ‘If so,’ schreef het blad, ‘waar komt dan dat griezeligprecieze karakter van zijn voorspellingen vandaan? Want zien wij die voorspellingen niet onder onze ogen werkelijkheid worden? Het lijkt erop dat wij alleen maar aan een Pax Germanica zijn ontkomen om thans onder een Pax Judaeica te vallen. De Wijzen van Zion zijn van plan ons zeker niet zachter aan te pakken dan Kaiser Wilhelm en zijn trawanten.’
De poorten van de hysterie konden geopend worden, ook Engelsen schuwden het gebruik van Julius Streicher-taal niet. Het ergst maakte het Lord Alfred Douglas, het lieve vriendje van Oscar Wilde, die zelfs met een Britse pendant van Der Stürmer op de markt kwam. Plain Englisch heette zijn blad, en daarin konden de Engelsen onder andere lezen dat Winston Churchill, onder invloed van de Joden staande, Duitsland in de Eerste Wereldoorlog op allerlei wijzen had begunstigd. Zo zou deze in 1916, toen hij minister van marine was, admiraal Beatty met vuile trucs de kans hebben ontnomen om in de zeeslag bij Jutland de Duitse vloot echt op de kop te slaan. (Die slag eindigde, zoals bekend, in een draw, iets wat de Engelsen, al zijn zij er op het sportveld minder van overstuur, nog jaren na de Eerste Wereldoorlog als een schande ondergingen, omdat Engeland op zee nu eenmaal altijd hoorde te zegevieren.)
Maar zoals The Times het antisemitisme in Engeland even aardig hoffähig wist te maken, zo vloog het ook weer als een spook weg nadat diezelfde Times in augustus 1921 in een serie artikelen met onweerlegbare bewijzen van de valsheid van de Protocollen was gekomen. Eyre & Spottiswoode zette de herdruk stop, en het meest karakteristiek voor een land dat ook in de politiek liever niet met totaal onbewezen beweringen werkt was, dat de latere British Union of Fascists van de voormalige Labourminister Oswald Mosley zich van alle fascistische bewegingen in de wereld nog het minst antisemitisch opstelde. Mosley besefte althans dat hij met de onzin van de Protocollen de Engelsen maar beter niet meer lastig kon vallen.
Helaas was de vooroorlogse wereld niet alleen van de Engelsen afhankelijk. Onder Hitler werden die gediscrediteerde Protocollen, reeds vóór hun ontmaskering in 1921 dubieus voor een gezonddenkend persoon die de puberteit te boven was, in Duitsland verheven tot politiek evangelie en zij vormden de basis van de holocaust.
De hallucinatie duurde dertien jaar.
Auteursrechtelijk beschermd