|
| |
| |
| |
De Arabische wereld
De geschiedenis en betekenis van de Islam Arabische taal, poëzie en politieke herrijzenis Nederlands koloniaal verleden
door J.J. Witkam, J. Brugman, G.J.H. van Gelder, Ṣādiq Ğalāl al-'Aẓm, A.H. de Groot, R. Kruk, G.H.A. Juynboll, J.J.G. Jansen, Usāma ibn Munqidh, C.A.O. van Nieuwenhuijze, Abū 'l-'Alā' al-Ma'arrī, C.G. Brouwer, F. de Jong, A.L. Constandse, P.S. van Koningsveld, F. Schröder en L.I. Graf
Meulenhoff | De Gids
| |
| |
| |
[Commentaar]
Deze bijzondere aflevering van De Gids is de tweede in een reeks over civilisaties buiten Europa, die werd geopend met een nummer over Japan (141ste jaargang, nr. 4/5, 1978). Aangezien deze nummers een lange voorbereidingstijd vergen, zal er ook in de toekomst waarschijnlijk maar eens in de twee jaargangen een aflevering van deze reeks verschijnen.
In de Gidsnummers over civilisaties buiten Europa staat centraal de historische ontwikkeling van de betrekkingen tussen het Westen - Nederland in het bijzonder - en de cultuurkring in kwestie. Omdat dit thema kennis en inzicht veronderstelt van de gekozen civilisatie, wordt bijzondere aandacht gegeven aan taal, literatuur en cultuurgeschiedenis.
Het is moeilijk om civilisaties of cultuurkringen af te grenzen. Van uit het perspectief van de uit oude beschavingen voortkomende ‘grote tradities’ (vergelijk Reischauer en Fairbanks East-Asia: The Great Tradition, Boston 1958) dienen bij voorbeeld Japan en China als delen van één civilisatie te worden beschouwd. Maar indien staten gedurende enige eeuwen stabiele grenzen hebben en zich binnen dat staatsgebied ‘naties’ gaan vormen, ontwikkelen deze ook specifieke culturele en beschavingstrekken, die vaak met de ongelukkige term ‘volkskarakter’ worden aangeduid.
In de Arabische wereld echter zijn de taal en de Islam niet alleen gemeenschappelijke cultuurelementen, maar bovendien in zo sterke mate verweven met het wij-beeld van de afzonderlijke Arabische staten, dat het voor de hand blijft liggen om ‘Arabië’ als één civilisatie te beschouwen. De Arabische staten bestaan nog niet zo lang, met uitzondering van Egypte. En bovendien wordt er door de meeste Arabieren uitgegaan van het bestaan van één Arabische natie. De huidige spanningen en conflicten binnen de Arabische wereld kunnen beter begrepen worden in het licht van de aan het begrip ‘Arabië’ verbonden historische en culturele connotaties.
Maar het is ook hoogstnoodzakelijk dat de ‘grote traditie’ van de Arabische cultuur - die trouwens een onmisbare schakel vormde in de ontwikkeling van de moderne Europese civilisatie - met wat meer respect en sympathie wordt bezien. Dit te meer in
| |
| |
een tijd waarin velen in het Westen geneigd zijn Arabieren als vijand te gaan zien en weinig begrip kunnen opbrengen voor de Arabische pogingen om tijdens de koloniale periode doorstane vernederingen te boven te komen. Het is misschien goed er nog eens op te wijzen, dat vanuit Arabisch perspectief de vestiging van de staat Israël deel uitmaakt van die vernederingen: Europa - bakermat van het antisemitisme - verdrijft of vermoordt eerst miljoenen joden en tolereert vervolgens in de Arabische wereld een zionistische staat, die het in Europa zelf nooit had geduld. Al is het zionisme in feite evenzeer een verlengstuk van het Europese nationalisme als het Arabische nationalisme - en daarom niet louter een reactie op antisemitisme - het valt te begrijpen dat Arabieren de sterke identificatie van zovele Europeanen met Israël als hypocrisie of teken van onverwerkte schuldgevoelens beschouwen.
Dit nummer van De Gids is grotendeels door J.J. Witkam als gastredacteur samengesteld. De redactie is hem daarvoor bijzonder erkentelijk. - (VdB)
|
|
Auteursrechtelijk beschermd