|
| |
| |
| |
Hugo Claus
Dagboekbladen
I. Zuldoost-Azië
A.
Uit de onvoorwaardelijk uitgestoken hand
Integendeel! -: Eerder: containers vol speelgoed & mixers
& landbouwprogramma's & instant coffee & scholen
& asfaltwegen!)
glipt en breekt het ei van de vrede
en bevredigt de vele bevriende
maar nooit voldoende bevrijde
staten & steden & straten & zwartgeblakerde dwergen.
B.
Nee, zag ik niet werkelijk daarnet op een wolk
in het parelblauw en geschonden luchtruim
zowaar niet niemand minder dan de Führer dansen!
Ach, zijn trippelpas van vroeger! Ach, zijn victorieus gekraai
nu om het puin dat nu nog steeds
minder door het straaljagerzieke leger
dan door de bodybuilding-dolle klerken
die door elke vlag wordt gedekt!
C.
Uit de golfterreinen van Miami overgeheveld
stappen onze geweldige zonen
gehelmd, gemaskerd, dwars door het schroot.
Af en toe schiet een strontgeel kind
vanuit deze ontloofde zone
de ingewanden van onze helikopters bloot.
Dan streven onze Marines als danseressen,
uit hun buik van rode tule
maakt een stier zich los en knielt in zijn dood.
| |
| |
II. I promessi sposi (Eenakter)
Zij: - ‘O, een machine die de borden wast!’
Hij: - ‘O, hoe zij dit vraagt, een krolse kat!’
(Beiden verwekken een lijk in het gras.)
III. Verklezingen in Italië
Het volk gaat stemmen in Italië.
En wie komt uit de bus sinds eeuwen?
Paulus die kamfer het lekkerste voeder vindt
IV. Een senator
- ‘Grootvader speelde kaart met vele dignitarissen.
En ik? Ik heb gestemd voor de wet
die de inboorlingen in het zonnetje
van onze cultuurspreidingstechniekers zet.’
V. Op Thomas zijn vierde verjaardag
Later, mijn jongetje, word je ooit eens een man,
Later reikhals je als een giraffe naar het hoe en het waarom.
Men zal je stempelen als bagage,
Men zal je kwetsen om je wens en je droom
En jij zal trachten eens en voorgoed te fotograferen
Het hoe en het waarom van de vrouw
En zingt naarmate je ontdubbelt in haar vel.
En nog later, jongetje, wordt je leven een plakboek,
Maar nog lange niet, nog lange niet.
| |
| |
VI. Een reis naar Turkije
In de D.C.-8 wuifde ik naar de airhostess
maar zij droomde van een smaragd, van een eindejaarspremie,
van een voetballer met lokken in een heet appartement,
van zichzelf als een pony op zijn rug in het park.
Boven Athene werd zij schichtig wakker
en schikte toen de das van een kaalkop met een sik
en aandelen van Shell in zijn blik.
's Anderendaags at ik in Istanboel donar kebab,
lamsvlees geroosterd op cederhout,
en werd die nacht ondervraagd door een grijs Kuifje
in een witte regenjas van Tergal.
‘Nee’, zei ik, ‘nee, Mister Investigator, nee,
ik heb uw heilige basis niet gekiekt,
ook uw gewijde straaljagers niet,
en ook niet het volk dat bij de gaarkeuken stond
waar het kermde: “De gehangene heeft bekend!”’
VII. Na het lezen van een nare recensie door weverbergh
Dit moet vandaag op punt gezet.
a. castrati, die beroofd zijn van alle uitwendige voortplantende organen
b. spadones, die de penis behouden maar waarvan de teelballen zijn verwijderd
c. thlibioe, met teelballen ter plaatse, maar kunstmatig verpletterd
| |
| |
VIII. Een soort liefdeslied
Waarom vandaag, nu het ijzelt,
niet mrs. Ethel Goetz Evans gedenken
‘official designer of knit goods for the Armed Forces’ was?
President Roosevelt droeg in Yalta
haar speciaal voor hem ontworpen exclusieve sweater,
Jij ook nu, in mijn trui?
Of zullen wij eerder dokter Erasmus Darwin eren
die een soort watercloset ontwierp & een soort sprekende machine
& een soort horizontale watermolen
en die een Zoönomia schreef waarin
de gevestigde species door evolutie werden achterhaald.
Hij had twee vrouwen, twaalf wettige en twee onwettige kinderen
die allen zeer gelukkig waren.
Waarom vandaag, nu het ijzelt, wij niet?
IX. De dag dat het christendom ontaardde
Dit was de gedachte van Saul vóór Damaskus:
‘Eerder dan het geknijp in een dichte tube tandpasta
is liefde: rijgen, touwtjes knopen, stuivertje wisselen,
het geschater van een tweeling, gepolijste gesteenten,
een spel dat ratelt als een klok,
rijden door het chlorophyl van bossen,
door het rood licht, en daar doorheen:
een dans en een twist...’
En toen kwam Damaskus in zicht.
| |
| |
X. Een collectioneur
Zijn stem: ‘Geef een kunstenaar de hand
en hij neemt je hele huis in.
De dag dat je een meesterwerk hebt gemaakt
moet je mij meteen opbellen, beste kerel!
De vrouw van een kunstenaar
is eerst en vooral een weduwe.
Wat wij vooral ontberen in ons land
is niet zozeer de kunst, maar wel de informatie.’
XI. Moellijkheden
Dit schreef Sir Seymour Hicks in 1922 in zijn boek
‘De hele avond speelden zij met het ganzebord,
en elke keer gaf wie verloor aan wie won: een kus.
Marian verloor, Ethel verloor, Doris en May en Ginger en Sue verloren
en ook Liz, de oudste, die zeventien was.
En alle zeven kregen zij syphilis
want Billy, die zestien was,
had een zweer op zijn bovenlip.’
XII. Achtendertig jaar
Vier april. De nacht vóór mijn verjaardag.
Geen oog dichtgedaan. Zorgen & kwelling.
Zou dit jaar Jackie weer verkozen worden
bij de vijf bestgeklede vrouwen ter wereld?
Vijf April. Zes uur 's morgens. Ik word oud.
Daarnet, in de boomgaard, dacht ik
dat ik verleden jaar nog moest lachen
als ik dacht aan het woordie: dauw
| |
| |
XIII. Vleermuizen
geluidloos hun eigen soort vretend
en als zij een te scherpe bocht nemen
door het luchtruim wit schijtend
begaafd met een gruwelijke ernst
scheren zij langs mijn gevel,
een hele commissie ter bevordering van het christelijk geweten.
XIV. Zien
Jorge Luis Borges: ‘Ik ben oorlogszuchtig.
Ik geloof dat wij aan het geweld
De oorlog eist het gebruik van de meest
efficiënte wapens, dus de nucleaire.
De tragedie van de jeugd? Dat zij niet
ziet dat zij kan sterven voor een ideaal,
zelfs als dit ideaal vals is.
Klaar staan om martelaar te zijn
is klaar staan als moordenaar.’
(Hij heeft wijde, zwarte, blinde ogen. Staar vanaf zijn negende jaar.)
Jean-Luc Godard: ‘Tijdens de projectie van imperialistische films
de stem van de patroon aan de toeschouwer,
deze stem vleit, berispt of knuppelt.
Tijdens de projectie van revisionistische films
is het scherm de luidspreker
voor een stem die door het volk is afgevaardigd
maar die de stem van het volk niet meer is,
het volk ziet in stilte zijn verminkt gezicht.
Tijdens de projectie van militante films
is het scherm gewoonweg een schoolbord
of een schoolmuur waarop de concrete analyse staat
van een concrete situatie.’
(Hij draagt ook 's nachts een zwarte bril. Filmt op Kodak.)
| |
| |
XV. Vertaler
Vandaag Tango van Borges vertaald.
(Qua propter quod bene factum est in una lingua)
Het kraakt aan alle kanten, het waggelt,
dit treurlied van een dans.
In het Spaans is het een harde doos met muziek erin,
een vuursteen, een opgekrulde veer.
In het Vlaams is het een pleister. Het metrum zakt onder tafel.
De muziekband is verbrand.
Natuurgetrouw kwakkelt - hoe kan het anders? -
elke tango in het Vlaams op tweetijdige voeten.
XVI. 20 Augustus
20 Augustus 1919. Snikheet. De honden liggen op apegapen. Hijgend zit
Karel van de Woestijne in de schaduw van een noteboom. Een zweetdruppel
plenst op zijn schrift. Zorgvuldig schrijft hij: ‘'t Is triestig dat
het regent in den herfst.’
Het klimaat, daar kan een dichter niet omheen.
De mist is de moeder van alle weer.
Het klimaat bepaalt vegetatie, kleren, inboorlingen.
Alhoewel niet altijd. Want vier zieke konijnen
in Australië binnengesmokkeld hebben daar
voor altijd de plantengroei veranderd,
veranderd zoals Masaccio in vier jaar tijd
|
|
Auteursrechtelijk beschermd