[Citaat]
Ten slotte moet men gewag maken van een der leerlingen van Freud, Wilhelm Reich, die de theorie aanvaardt volgens welke de extreme onderdrukking de instincten ziek en gevaarlijk maakt. Reich verwijt aan de sociale organisatie dat zij complexen veroorzaakt die men zou kunnen vermijden. Het is niet noodzakelijk dat een cultuur gebaseerd is op een zo sterke onderdrukking der natuurlijke, zinlijke en erotische driften dat de gevoelens van minderwaardigheid, vrees en wroeging - en bijgevolg van wraak en agressie - niet meer te verzwakken zijn. Een minder autoritaire opvoeding, een grotere vrijheid, gevoegd bij de ontwikkeling der kameraadschap en der sociale verantwoordelijkheid, lijken hem niet onmogelijk. De collectieve sadistische bewegingen zoals Duitsland ze heeft gekend waren niet uitsluitend ‘barbaars’: een uitzonderlijke verdringing door een cultuur die ‘egoïstische’ vreugden wantrouwt en een mechanisatie die de mens degradeert tot de rang van een voorwerp zonder persoonlijkheid zijn mede verantwoordelijk voor uitbarstingen van verziekelijkte energieën.
(Dissertatie over Calderon, 1951)
Auteursrechtelijk beschermd