[Gidscommentaar]
De Telegraaf is boos. Er wordt met tonnen ‘gemeenschapsgeld, van u en mij’ niet alleen ‘onzorgvuldig om niet te zeggen ondeskundig’ omgesprongen, er wordt ‘mee gesmeten’. De directe fout ligt bij de ‘halfslachtige leiding’ van het Holland Festival. Deze kunstinstelling heeft ‘politiek bedenkelijke’ figuren als Claus, Mulisch en Schat - ‘die in alle anti-Amerikademonstraties in Amsterdam meelopen’ - opdracht gegeven een eigentijdse opera te schrijven. Het daaruit volgende ‘schandaal was te voorzien’. Het ‘spektakelstuk’ dat de heren, met enige ‘muzikale trawanten’ produceerden heet Reconstruction en vormt ‘de grootste val waarin een minister bij het Holland Festival ooit gelopen is’. Want deze ‘opera hekelt Amerika en heeft als boodschap: Lang leve Cuba’.
‘En dat op onze kosten?’
Er is hier sprake van een ‘overbodige manifestatie’, een produktie ‘waaraan het publiek geen behoefte heeft’. Opvoering ervan is ‘zelfs in onze tijd van masochistisch zelfbeklag’ duidelijk ‘meer dan waanzin’. De minister hoort op te treden, want ‘haar handen wassen in onschuld, zoals zij nu doet is geen excuus. Elke minister moet zijn geld verantwoord besteden en niet toevertrouwen aan lieden die het een verkeerde bestemming geven’.
De auteurs van Reconstruction mogen niet ‘door middel van gemeenschapsgeld in de gelegenheid worden gesteld politieke hetzes te organiseren die geen andere bedoeling hebben dan de goede en onmisbare verhoudingen tussen ons en Amerika, dat zich ter wille van de vrijheid van de westerse wereld zulke onnoemelijke opofferingen getroost, te ondermijnen’.
Telegraaf-conclusie I: ‘Wij zijn tegen elke censuur. Maar dat een dergelijke politieke aanval op Amerika, een land waar Nederland zoveel aan te danken heeft, gelanceerd wordt met hulp van gemeenschapsgeld vind ik fout. Laat de P.v.d.A. of Nieuw Links een dergelijke hetze subsidiëren met hulp van de VARA.’ (Henk v.d. Meyden, 8 februari 1969)
Telegraaf-conclusie II: ‘Het wordt tijd dat de Nederlandse regering, en met name de minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk haar kunstbeleid mede afhankelijk doet zijn van politiek onvermijdelijke nietartistieke overwegingen.’ (Ridder van Rappard, 14 februari 1969)
Telegraaf-conclusie III: ‘Dit Festival-gebeuren moet verhinderd worden het koste wat het kost.’ (ingezonden brief R. de Leeuw, 14 februari 1969) Gidsconclusie: Het ‘hypermoderne geklodder’ van de zeven makers van deze ‘abjecte aanval’ op de Verenigde Staten heeft een onderwerp: de imperialistische mentaliteit. Wat dat is, welke gevolgen het imperialisme in de wereld heeft, legt De Telegraaf niet uit. Lezers die informatie willen hebben over de kern van het probleem moeten maar een boekje kopen. - (St)
Auteursrechtelijk beschermd