De Gids. Jaargang 130

[p. 149]

Jan Hanlo
Zwijgen

Ik ken ergens in een grote stad
een gezin met drie kinderen
Jongetjes Allemaal nog onder de tien
Als men ze iets voorgelezen heeft
uit Donald Duck (tom poes en de krakers)
of - à l'improviste vertalend - uit Peanuts
of de robot Herman
en het is bevallen
dan zwijgen ze
Geen geroep van instemming van deze zeer levendige kinderen
geen opklinkend gelach
geen dank voor de voorlezer c.q. vertaler
alleen zwijgen
De drie voortreffelijke stemmen (de beste van Nederland?)
zwijgen
Ik las eens - ook weer vertalend -
een stripverhaal uit een Hanna-Barbera boekje voor
over Herman
een door een steeds bezige maar vriendelijke professor
met veel succes in elkaar gezette robot
Tot spreken is Herman niet erg bekwaam
hij is beperkt tot het uitbrengen van de klanken duh duh
Maar Herman is een goedige
heel goed geslaagde robot
bereid tot vele trouwe zij het eenvoudige
diensten aan zijn ontwerper
Nu ging er eens iets een beetje kapot in Herman
(sinds het Aards Paradijs schijnt dat alleen
de spanning erin te kunnen houden)
Hij was gevallen en deed sindsdien alles verkeerd
Gelukkig viel hij nog eens een tweede keer heel erg
zodat de schroefjes in zijn binnenste weer op de plaats schoten
en hij weer goed functioneerde
Om nu echter - ik beknot het fijne verhaal -
de kans niet meer te lopen dat Herman
door de schok van een nieuwe val
weer in de war zou komen
heeft de professor er iets op bedacht
Een eenvoudig maar probaat middel
De professor heeft de vloeren
van alle vertrekken waarin Herman dienst doet
bedekt met een dikke wall-to-wall kussenlaag

[p. 150]

 

Als Herman nu mogelijk nog eens zou vallen

 

zou dat door de zachte kussenvloer niets hinderen

 

Een fraai slot

 

En men zweeg

 

Wat voor mij het teken was dat de pointe begrepen en gewaardeerd werd

 

De stemmen zwegen

 

De stemmen die de hele dag

 

- niet continu maar natuurlijkerwijs -

 

spreken

 

Ik denk dikwijls: wat doen ze nu

 

ze spreken

 

ze spelen en ze spreken met elkaar

 

Twaalf uur lang

 

en de andere dag wéér

 

terwijl ik twaalf uur

 

soms

 

niet spreek

 

Gewoon omdat ik niemand ontmoet

 

Hóéft ook niet

 

Ik sleutel aan m'n motor of ik schrijf

 

Maar zij

 

- zoals trouwens alle ‘normaal’ geïntegreerden -

 

spreken

 

Maar soms

 

soms zwijgen ze

 

Wanneer iets aanvaard wordt

 

Het ‘dank u’ zeggen

 

is hun blijkbaar ook niet erg ingeprent

 

Dat doen ze ook niet

 

Hun dank je is stilte

 

Maar dan kan het best voorkomen

 

dat enige tijd na het potentiële dankje-moment

 

de gever die zijn dankje (gelukkig) gemist heeft

 

argeloos en heidens (een onzinnig woord

 

maar u begrijpt het wel)

 

wordt benaderd met de opmerking

 

die kleurpotloden vind ik toch wel mooi

 

- wat een beter dankje is

 

Of is het állerbeste

 

het zwijgen

 

Het zwijgen van de mooiste stemmen