[Commentaar]
De gebeurtenissen die zich de laatste tijd rondom Soestdijk hebben voorgedaan, hebben bij velen sluimerende republikeinse sentimenten wakker geroepen. Ook is het gebleken dat het verkeer tussen ministers en staatshoofd niet meer zo onaantastbaar geheim kan worden gehouden als wel wenselijk zou zijn. De koningin wordt steeds meer in de openbare discussie betrokken, haar dochter en opvolgster niet minder. Dat hier nog een weg terug mogelijk is, lijkt ons niet waarschijnlijk. De publiciteitsmedia geven eens gewonnen terrein nu eenmaal niet gemakkelijk prijs. Bovendien hebben wij de indruk dat met name prinses Beatrix er prijs op steltom over de hoofden van de aangewezen organen heen, met de publieke opinie tot een akkoord te komen. Mogelijk ziet zij een zeer persoonlijk koningschap in het verschiet.
Wij verwachten dat de om bovengenoemde verschijnselen niet meer weg te denken discussie rond de positie van het staatshoofd op den duur tot een voor de monarchie onhoudbare situatie zal leiden. Wij hebben daar vrede mee, mits men zich te bevoegder plaatse tijdig realiseert wat het alternatief is, en hoe dat eruit moet zien. Met andere woorden: het is naar ons inzicht noodzakelijk om reeds nu ernstig te bestuderen welke vorm wij onze nieuwe staatsinrichting moeten geven. Met name zal de vraag moeten zijn of wij een gekozen dan wel een benoemd staatshoofd, een president of een raadpensionaris wensen.
Hoe men op het ogenblik ook over dergelijke technische aspecten van de zaak denkt: voor alles is het nodig dat men thans deugdelijk met een eventuele verandering van staatsvorm rekening houdt, opdat het uitgesloten is dat we door plotselinge gebeurtenissen worden overrompeld.
|
|