De Gids. Jaargang 122

[p. 129]

Gerard den Brabander

De leegte slechts, en geen verschiet;
geen hel, geen hemel, geen verdriet
nu zelfs Gods keel, de leeuwerik,
verstomde in het duister Ik.
Geen stem, geen echo en geen taal
in deze stilte van metaal
die door een God nog wordt verstaan.
Het hart, dat, goddelijk orgaan,
het bloed naar 't denken op deed stijgen,
heeft door dit denken afgedaan
en stikt in bloed en moet maar zwijgen.
En al wat eenmaal, hoog en edel,
ons heil was en ons firmament,
verwerd tot deze stalen schedel
die nooit ideeën heeft gekend.

Alleen, met om mijn witte handen
en om mijn leeg, bestorven glas,
een wesp, die niet weet waar te landen:
geluk ligt nimmer waterpas.
Een wesp, een glas, een perk vol bloemen
en in de zon een eenzaam hart.
Men kan het haast geen leven noemen...
Men zwijgt, en sukkelt met zijn smart.

[p. 130]

Het grote woord

 

Het grote woord, het moet er uit...

 

Het licht draalt aan de schemerruit

 

van 't donkere geweten:

 

Hoe heb ik ooit geheten?

 

Hoe heb ik ooit als mens bestaan

 

en alles kunnen ondergaan,

 

door iedereen gebeten?

 

Nooit heb ik 't licht bezeten.

Mozes sloeg mij het water uit de rots
en noemde dit het edelst drinken Gods.
Maar ik, de onverbeterlijke sater,
die niet kan leven op alleen maar water,
ik wou de druif, maar dan gerijpt tot wijn.
Toen sprong de oude driftig naar beneden:
‘Jij, dwaze mens, jij bent ook nooit tevreden:
Wacht met de wijn tot je zelf rijp zult zijn
en 't leven je met voeten heeft getreden!’

Toen gleed, men dacht het was zijn leven,
hem zwijgend door de vingers heen.
Ik keek omhoog, en beefde even:
nooit was ik inniger alleen.
Hij is gegaan met open mond,
verwonderd, dat het wereldrond
niet méér aan liefde had gedaan
in dit, ons afgerond bestaan.

[p. 131]

Landschap

 

De kerk en de klagende koe

 

in de wei voor de boerenhoeve...

 

Het is alles wat wij behoeven:

 

Wij leven het leven langszij

 

in een vrede, zo dik als room

 

en een grazige koe in de wei...

 

Uit het gras verrijst God als een boom.

Men ziet de dood er met zijn vingers spelen.
Er is in 't zeedorp dan ook niets te doen,
vooral als men er eenzaam, na de noen,
zich in de Ankerstraat loopt te vervelen.
Alleen een hond, een kind met zere ogen -
hoe kan zo'n schepsel nu de zon nog zien? -
Wellicht heeft God voldoende mededogen
en schept haar licht uit innerlijk vermogen...
Hij ziet toch alles. Ook dit kind misschien.

En als ik roep, diep uit de schachten
van mijn vereenzaamde gedachten
terwijl mijn vlees weer onderligt,
rijst uit het duister een gezicht,
een bloem, die 'k sinds mijn jeugd verwachtte,
in amber en getemperd licht.
En, gaan haar lippen naar beneden,
dan heb ik reeds 't karmijn beleden
waarvoor mijn lusten zijn gezwicht...
Haar blik heeft mij weer opgericht.