De Gids. Jaargang 121

[p. 396]

Herman van den Bergh

(naar Alfonsina Storni, 1892-1938)

Binden zal ik je
aan mijn harde polsen
als een vlam:
jou, smart van te dienen
voor zotte dingen.
En rennen zal ik gaan
met geheven vuisten
tussen de huizen der mensen.

Wij hebben geslapen, allen
te lang geslapen.
Geslapen
in 't volle licht
zoals de sterren
bij volle dag.
Geslapen
onder lampen
half aangestoken,
verstard
in de zonnebrand
en tellend het getal
van onze haren
en ziende groeien
onze twintig nagels.

Wanneer toch zullen
de tuinen van de hemel
wortel schieten
in het vlees der mensen,
in 't leven der mensen,
in het huis der mensen?

[p. 397]

 

Men moet niet

 

tot zó lang slapen.

 

Open de oogleden!

 

Met de vingers stevig

 

ze uiteengedrukt

 

als ze bezwijken willen,

 

totdat vermoeienis

 

totdat de kennis der dingen

 

ze rood maken rondom

 

zoals die kringen om de maan

 

als de bliksem

 

tracht

 

't heelal te vierendelen.

Jagende jaren brachten mij dichter tot waar 'k ben
en altijd sterker wind blies me in de rug
zodat reeds 't tred houden een sterven was.
Nooit keerde 'k het hoofd om, altijd snelde ik voort:
zo weet ik niet, zal ook niet weten wat fortuin is.
Maar in mij werd het merk geslagen van de man
der eeuwhelft, man van gramschap trots ironie.
Alles heeft mij een wijde prijs gekost,
om alles heb 'k getwist, moest strijden, weerstaan
en iedre rimpel die ge telt op mijn gezicht
spreekt van ontmoeting, nederlaag, of zege
ten koste zelfs van wie mijn beetre was.
O 'k weet hoe andren me op de eindstreep wachten
wanneer mijn lichaam zwaarder nog zal zijn;
en zwaarder slag ook zal 'k verduren, wellicht
is wie mij overwint niet eens meer ver:
maar hier nog sta ik, rekenend te blijven
in 't drijfwerk dat beweegt en dat niet vraagt
hoeveel aan tijd voorbij is, hoeveel rest.
Vaak nader ik tot 't bloed dat in mij stroomt

[p. 398]

 

- gewekt door een wild krijten uit 't gekerkerd lijf -

 

te weten welk geheim rolt en klopt onder de slapen;

 

dan treedt een man voorwaarts uit mij, verlaat mij

 

en stellig verkent al 't duister dat er gaapt.

 

Toch leerde ik levend en bewust wat leven is, wat dood,

 

en 't schaars moment dat elk met zich alleen

 

is, en leerde blijven geloven in wat 'k raakte,

 

tenslotte leerde ik niet de hand te strekken naar

 

wat ver-af is en niet voor ons bestemd.

 

Maar zie ik 't vonnis tegemoet, dit weet ik hecht:

 

dood kome in een wervelwind, of als een kat,

 

doch poëzie verbreekt het marmer zwijgen.

 

Waarheid door schouwen laat 't menslijke herleven,

 

maakt zichtbaar 't elk die mijn gedicht doorvorst

 

maar waarheid zelfs mist 't sluiks finale punt

 

en wanneer niets te begrijpen is, wereld-

 

systemen storten, rijke planeten vergaan

 

dan nog is, poëtisch gesproken, liefde essentieel.

 

Zoals in muziek 't ware ligt tussen de noten

 

zal wilskracht noch actie zeggen wat gaande is -

 

alleen die macht die tussen beiden staat:

 

't is iets dat aanvloedt, wijkt, afschampt en altijd

 

verlokt -

 

de volle orgelende oerzin

 

van 't Al, het mogelijke, 't onuitspreeklijke.