De Gids. Jaargang 116

[p. 85]

William Faulkner
Ik weiger de ondergang der mensheid te aanvaarden^⋆
(Vertaling G.J. van der Woude)
Toespraak bij het in ontvangst nemen van de Nobelprijs 1950 voor Letterkunde

Ik heb het gevoel dat deze prijs niet werd toegekend aan mij persoonlijk, doch aan mijn werk - een levenswerk ontstaan in pijn en zweet van den menselijken geest, niet om roem en het allerminst om profijt, doch om uit het materiaal van den menselijken geest iets te scheppen dat voordien niet bestond. Daarom kan ik deze prijs alleen als pand bezitten. Het zal niet moeilijk zijn voor het geldelijk gedeelte ervan een bestemming te vinden, overeenkomstig het doel en de betekenis van zijn oorsprong. Met de onderscheiding zou ik echter gaarne hetzelfde willen doen door dit ogenblik te gebruiken als forum, vanwaar ik gehoord kan worden door jonge mannen en vrouwen, die zich reeds wijden aan dezelfde pijnlijke en moeizame arbeid en tussen wie zich reeds degene bevindt die eens op deze zelfde plaats zal staan als ik.

De tragedie van onze tijd is een algemene en universele angst, die thans reeds zo lang aanhield dat wij deze zelfs kunnen verdragen. Er zijn niet langer meer problemen van den geest. Er is slechts de vraag: wanneer gaan wij de lucht in? Om deze reden heeft de jonge man of vrouw, die vandaag schrijft, in conflict met zichzelf de problemen van het menselijk hart vergeten, welke alleen goede geschriften kunnen opleveren, omdat alleen dié het waard zijn erover te schrijven en waard ook de pijn en het zweet.

Hij zal ze opnieuw moeten leren. Hij zal zichzelf moeten voorhouden dat het kwalijkste van alle dingen is om bang te zijn; en door zich dit eigen te maken kan hij het tevens weer voor altijd vergeten, voor niets ruimte latend in zijn werkplaats dan slechts voor de oude waarheden en zeker-

⋆ Deze rede trof ik aan in het nieuwe Amerikaanse tijdschrift ‘Perspectives’ (no 1) en ik vond hem boeiend en belangrijk genoeg om een poging tot vertaling te wagen. Gaarne worde hier dank betuigd voor de toestemming tot publicatie verkregen van den uitgever: Random House te New York (Vert.).

[p. 86]

heden des harten, de oude universele waarheden zonder welke elk verhaal voorbijgaand en ten dode opgeschreven is - liefde en eer, deernis en trots, mededogen en opoffering. Zolang hij dit niet doet, werkt hij onder een vloek. Hij schrijft niet over liefde, doch over lust, over nederlagen waarin niemand iets van enige waarde verliest, van overwinningen zonder hoop, en het ergst nog van alles: zonder deernis of mededogen. Zijn verdriet gaat niemand aan en laat geen littekens achter. Hij schrijft niet over het hart, maar over de klieren.

Zolang hij deze dingen niet opnieuw leert, zal hij schrijven alsof hij er maar wat bij staat te kijken naar de ondergang der mensheid. Ik weiger de ondergang der mensheid te accepteren. Het is eenvoudig genoeg om te zeggen dat de mens onsterfelijk is omdat zijn geslacht blijft voortbestaan: dat, wanneer de laatste toon van de doodsklok is verklonken en verijld van de laatste waardeloze steen, tijdeloos in de laatste rode en stervende avond, dat er zelfs dan één geluid zal overblijven: het geluid van zijn kleine, niet tot zwijgen te brengen stem.

Ik weiger dit te aanvaarden.

Ik geloof dat de mens niet alleen maar voortbestaat: hij zal zegevieren. Hij is onsterfelijk, niet omdat hij temidden van de schepping de enige is met een nimmer aflatende stem, maar omdat hij een ziel heeft, een geest in staat tot mededogen, opoffering en lijden. De taak van den dichter en schrijver is het om over deze dingen te schrijven. Het is zijn voorrecht de mens te helpen in zijn lijden door zijn hart te verheffen, door hem te herinneren aan de moed, de eer, de hoop, de trots, het medelijden en de opoffering, die de roem van zijn verleden waren. De stem van den dichter behoeft niet alleen het getuigenis van den mens te zijn, zij kan ook een der stutten en grondzuilen zijn om hem te helpen voortbestaan en zegevieren.