De Gids. Jaargang 115

[p. 145]

C.D.J. Brandt
Buitenlandse politiek

Het is bepaald opvallend, om te zien, hoezeer Zuidoost-Azië de laatste weken in het middelpunt van de wereldbelangstelling is komen te staan. Er zijn ineens allerlei soort berichten geweest over deze streek van de aarde en bij alle mogelijke gelegenheden is in redevoeringen of anderszins onze aandacht op dit gebied gevestigd. Zijn oorzaak vindt dit alles in het feit, dat het gonst van geruchten over een mogelijke invasie van Zuidoost-Azië door troepen van de Volksrepubliek China, zodra het tot een wapenstilstand in Korea zal zijn gekomen.

Hun oorsprong nemen deze geruchten vooral in berichten van tweeërlei aard. Men heeft kunnen constateren, dat er van Chinese zijde hard gewerkt is en wordt aan de verbindingen tussen het door de Vietminezen bezette Noorden van Indo-China en het spoorwegnet van de Volksrepubliek. Op zichzelf behoeft dit nog geen aanwijzing te zijn, dat de Chinezen werkelijk een rechtstreekse invasie van Indo-China in de zin zouden hebben; deze spoorwegen zouden natuurlijk ook bestemd kunnen zijn alleen voor een verbetering van de toevoer naar de Vietminezen en dat dezen materiële steun ontvangen van het Rode China is niet iets nieuws. Integendeel, die is al aan de gang van het ogenblik af, dat de legers van Mao Tze Toeng zich van het Zuiden van China hebben meester gemaakt. Aan de andere kant is het een niet te ontkennen feit, dat de regering van Bao-Dai in Vietnam en de Fransen door een vergroting van die Chinese steun aan de troepen en guerillastrijders van Vietmin in een hoogst onaangename situatie zouden geraken, al was het alleen maar hierom, dat het Franse opperbevel hierdoor voor de vraag zou worden gesteld - een vraag, die het uit de toestand in Korea reeds zo goed kent - of het er wel aan kan ontkomen, om uit puur defensieve overwegingen de bases en toevoerverbindingen aan gene zijde van de Indo-Chinese grens te gaan bestoken en onbruikbaar te maken, ondanks de wetenschap, dat zo'n actie met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat rechtstreekse conflict met de Volksrepubliek China ten gevolge moet hebben, dat men bij voorkeur zou willen vermijden.

[p. 146]

Dit is één oorsprong van de geruchten over een Chinese invasie, die op handen zou zijn. Nog belangrijker echter zijn de berichten over Chinese troepenversterkingen aan de Indo-Chinese Noordgrens. Het is altijd uiterst lastig voor een buitenstaander om dergelijke berichten en in het bijzonder de getallen, die genoemd worden, te controleren. Het enige, wat ik hierover zeggen kan, is dit: de Franse Inlichtingendienst neemt deze berichten blijkbaar au sérieux. Hun Amerikaanse en Engelse collega's daarentegen staan - dat is tenminste mijn indruk uit de gegevens, die ter mijner beschikking zijn - vrij wat meer sceptisch hiertegenover. Zij achten deze berichten aan de ene kant sterk overdreven en veronderstellen aan de andere kant tegelijk, dat zij in de wereld gebracht worden van communistische zijde met de dubbele bedoeling: het Westen bang te maken en/of de Westelijke mogendheden tot onvoorzichtigheden te verlokken en dus in de positie van aanvallende partij te brengen, kortom de Amerikanen en de Engelsen zien hierin een typische manoeuvre van een zenuwenoorlog. Uiteraard kan ik geen keuze doen tussen het alarmerende Franse standpunt en de kalmerende analyse van de Amerikanen. Ik kan er alleen maar aan herinneren, dat de Amerikaanse Inlichtingendienst het één keer op zijn minst helemaal mis heeft gehad, nl. bij de aanval van de Noordelijken op Zuid-Korea, toen die Inlichtingendienst de berichten over de voorbereidingen hiertoe systematisch bagatelliseerde. Een feit schijnt bovendien te zijn - dit is volgens bepaalde gegevens, waarover ik beschik, zelfs de oorsprong van alle geruchten over Chinese troepenconcentraties in de buurt van de grenzen van Indo-China, - dat het Chinese garnizoen van het eiland Hainan voor de golf van Tonkin de laatste tijd inderdaad zwaar versterkt is.

Wat nu ook precies de betekenis van deze berichten en geruchten moge zijn, de kabinetten van het Westen en hun militaire adviseurs hebben gemeend goed te doen om ze niet te negéren, maar........ zich voor te bereiden op de onplezierige mogelijkheden, die Zuidoost-Azië voor de naaste toekomst in zich bergt. Eigenlijk is het niet helemaal juist, wat ik hier zeg. De eerste openlijke waarschuwing hierover heeft ons niet bereikt van de zijde van een van de Westelijke staatslieden, neen, die hebben wij te horen gekregen in een passage van een speech van Wisjinski ter Algemene Vergadering van de V.N. te Parijs op 3 Januari, waarin hij er de Amerikanen van beschuldigde, dat zij een agressie in Zuidoost-Azie voorbereidden en bezig waren om troepen van de Chinese Nationalisten voor dit doel naar het vasteland van Azië over te brengen. Dit - en in het bijzonder deze beschuldiging over het overbrengen van Nationalistische Chinese

[p. 147]

troepen - deed de leden van de Assemblée, ja de hele wereld, de oren spitsen, want we weten nu zo langzamerhand wel, dat de communisten er een handje van hebben om anderen te gaan beschuldigen van dingen, die zij zelf van plan zijn te gaan doen. De eerste officiële reactie hierop kwam in een speech, die Eden op 11 Januari in de Columbia University hield, waarin hij o.a. zeide:

‘Il should be understood that intervention by force by Chinese Communists in Southeast Asia - even if they were called volunteers - would create a situation no less menacing than that which the U.N. met and faced in Korea. In any such event the U.N. should be equally solid to resist.’

Diezelfde 11 de Januari vond in Washington een conferentie plaats tussen een Franse militaire missie onder leiding van generaal Juin, de voorzitter van de Amerikaanse stafschefs, generaal Omar Bradley, en de Engelse generaal Sir William Slim. Dit was een geheime conferentie en er is dus geen communiqué over uitgegeven, maar het was duidelijk, waar deze bespreking van de hoogste militairen van de Drie van het Westen voor diende. Trouwens generaal Juin stak het bij zijn aankomst in New York niet onder stoelen of banken, dat hij naar Amerika kwam om twee dingen te vragen:

1.	bespoediging van de Amerikaanse wapenleveranties voor het Franse leger in Indo-China;
2.	toezegging van onmiddellijke hulp van de Ver. Staten en van Engeland voor het geval het inderdaad tot een invasie van Zuidoost-Azië door Chinese troepen zou komen.

Van de besluiten van deze conferentie weten wij, gezien het geheime karakter ervan, natuurlijk niets. Het lijkt mij intussen hoogst onwaarschijnlijk, dat de Amerikanen bereid en in staat zouden zijn, om nu ook nog een leger naar Zuidoost-Azië te gaan sturen. Alleen al de omstandigheid, dat zij hier niet, zoals in het geval-Korea met Japan, de beschikking hebben over een nabijgelegen grote basis zou voldoende zijn om hun weigering in deze te verklaren. Maar een steun met de vloot en de luchtmacht is iets anders; het lijkt mij trouwens voor de hand te liggen om te veronderstellen, dat generaal Juin niet anders dan dit is komen vragen. Een andere kwestie is natuurlijk, in hoeverre de troepen van Tsjang Kai Tsjek eventueel bij de verdediging van Zuidoost-Azië zouden kunnen worden ingeschakeld. Dit brengt ons terug tot de beschuldiging van Wisjinsky. Zat daar een grond van waarheid in? Het wil mij voorkomen, dat we de basis van deze aanklacht allereerst moeten zoeken in de omstandigheid, dat er inderdaad in Washington en elders gesproken wordt over

[p. 148]

de mogelijkheid, om de troepen van de Nationalistisch Chinese generaal Li Mi, die indertijd voor de communistische legers zijn uitgeweken over de grens van Birma en nog altijd van het Noorden van dit land uit, dat zij practisch in bezit hebben, in actie zijn tegen de Chinese provincie Yun-nan, versterkingen te geven. Li Mi heeft die versterkingen ook wel nodig, want bij zijn offensief in Yun-nan van de afgelopen zomer heeft hij zware verliezen geleden. De Amerikanen schijnen wel bereid te zijn om Li Mi de gevraagde versterkingen te geven. De nieuwjaarsboodschap, die het hoofd van de Amerikaanse militaire missie op Formosa, generaal Chase, tot de troepen van Tsjang Kai Tsjek heeft gericht, wees inderdaad in deze richting. Chase zei nl., dat die troepen zich gereed moesten maken ‘for whatever action is called for, whether it be on this island or in other troubled areas’. Ik meen ook te weten, dat er van Amerikaanse zijde wordt aangedrongen bij het Franse bestuur van Indo-China, dat het de indertijd daar geïnterneerde 30.000 man Nationalistische Chinese troepen (zij zitten op een eilandje voor de kust van Indo-China) zal vrijlaten. Die zouden dan naar Formosa kunnen worden gebracht, opnieuw worden bewapend en afgericht en vervolgens rechtstreeks of indirect kunnen worden gebruikt voor versterking van het legertje van Li Mi. De Fransen voelden hier aanvankelijk weinig voor, omdat zij vreesden, de Chinese Volksrepubliek hiermee te provoceren, maar het lijkt mij zeer goed mogelijk, dat zowel de ervaring met Peking bij de onderhandelingen in Pan Moen Djon als ook de berichten van hun eigen Inlichtingendienst de Franse autoriteiten in Indo-China tot andere gedachten hierover hebben gebracht.

Terwijl ik deze kroniek aan het schrijven ben, komt een bericht door de radio, dat de Amerikanen inderdaad besloten hebben, om Li Mi steun te gaan geven. Dat dit bericht nu komt, is voor mij een bewijs, dat Churchill zich tijdens zijn bezoek aan de Ver. Staten ook in dit opzicht heeft aangepast aan de Amerikaanse politiek voor het Verre Oosten, dat dit een voorbeeld is over de ‘increasing harmony between the British and United States policy in the Far East’, waarover de prime minister het in zijn rede voor het Congres van 17 Januari had en van de zekerheid, die hij voelde ‘that the conversations we have had between our two Foreign Secretaries, Mr Eden and Mr Acheson, men whose names and experience are outstanding throughout the world, will help to place the problems of Southeast Asia in their right setting’.

24 Januari 1952