De Gids. Jaargang 114

[p. 75]

Kort commentaar

Het charmante Lied

Het dagblad Het Vaderland schreef, geheel in de lijn van de opvattingen van haar huidige litteraire redactie, over het vorige nummer van De Gids het volgende:

‘De tegenwoordige redactie van De Gids schijnt bij haar keuze van op te nemen poëzie erg bang te zijn voor ouderwets te worden versleten. De Juni-aflevering opent met gedichten van Hans Lodeizen, Simon Vinkenoog en Lucebert, waarvan alleen “Mazurka” van eerstgenoemde hier en daar nog de charme van een lied vertoont. De rest is met een waas van moderne ongerijmdheid gecamoufleerde pathetiek en onvermogen.’

Tegenover deze opvatting, verkondigd in een blad met de litteraire traditie van Het Vaderland, menen wij te moeten stellen, dat de redactie van De Gids volstrekt niet bang is voor ouderwets te worden versleten, maar daarop evenmin prijsstelt. Wanneer de moderne dichter in zijn vers afziet van charme en traditionele lied elementen, eenvoudig omdat hij van oordeel is dat het charmante lied van het Vaderland voorshands heeft afgedaan, dan kan de Gids-redactie daarin geen reden zien om haar lezers een beeld van de stand en de ontwikkeling der jongeren-poëzie te onthouden.

De diskwalificatie die dan nog volgt in het Vaderlandstukje is van een dusdanige hautaine oppervlakkigheid dat men haar evengoed omgekeerd kan lezen: Deze dichters bezitten het vermogen om zonder pathos de ongerijmdheid van het moderne bestaan te onthullen. Ook dat zou een dooddoener zijn, maar wél dichter bij de waarheid naar onze mening.
J.R.

De eeuwige Beethoven

Met het muzikale repertoire, dat seizoen voor, seizoen na, in de concertzalen ten gehore gebracht wordt, is het toch eigenlijk wonderlijk gesteld. Denk u eens in, dat in de schouwburgen voor 90% stukken van Shakespeare, Vondel, Kleist, Ibsen en andere klassieken tot opvoering zouden komen: alle toneelgezelschappen zouden waarschijnlijk binnen een enkele winter ter ziele zijn. En stel u eens voor, dat we genoodzaakt zouden zijn ons in onze lectuur vrijwel te beperken tot hetgeen vóór 1900 geschreven werd: we zouden er op de duur toch weliets in gaan missen, nietwaar? Maar in de muziek is het inderdaad zo, dat de negentiende eeuw en wat daarvoor ligt, met een heel enkel hedendaags werk tijdens een muziekseizoen als uitzondering, regelis en dat 99% van het

[p. 76]

mensdom dat nog normaal en aanbevelenswaardig vindt ook. Geen conservatiever publiek dan het muziekpubliek, maar wat erger is: geen williger en angstvalliger gehoor voor die conservatieve massa dan orkestbesturen en tot aanzien gekomen uitvoerende musici.

En zo is er ook dit voorjaar weer een hausse geweest in Beethoven-cyclussen, vreemdeen onuitroeibare instelling, waardoor decomponist, zo hij in onze tijd had geleefd, een hekel aan zichzelf gekregen zou hebben.
J.R

Reisbeurzen

Een lezeres zond ons een brief over de kwestie Van het Reve en over reisbeurzen in het algemeen, waar uit we het volgende aanhalen:

‘Wat is het eigenlijk een benijdenswaardig en romanties vak, het vak van kunstenaar. Iedere handarbeider die “wat belooft” en het je dan maar laat afwachten, krijgt een trap onder zijn je weet wel. Als de doorsneemens “wat belooft”, wordt er zeker niet alleen in de toekomst wat van hem verwacht, maar dan moet hij met iets op de proppen komen en liefst een beetje gauw, anders wordt er gedacht dat hij iemand een oor aan wil naaien. Als jij en ik iets beloven gaan ze er, als 't ware, bij zitten tot wij het dóén. Geen denken aan dat zij ons op “wat beloven” een reisje zouden offreren, hoe ik me ook al inspande om iets te bedenken wat het dóén zou in het beloven....’

Een aardige boutade, vindt u niet? Maar de schrijfster vergeet, dat beloven en beloven twee is, zij gebruikt hetzelfde woord voor twee verschillende begrippen. Wanneer een jong schrijver, iets belooft’, wil dat zeggen dat hij alreeds iets gedaan heeft, iets dat een belofte van meer inhoudt. Bovendien, wanneer het gaat om steun en aanmoediging van de zijde der overheid, zouden we nog niet weten wie er beter aan toe is, de kunstenaar of de handarbeider.
J.R.