C. Buddingh'
Zwammen
Prachtig, prachtig, laat ik voor mijn part een zwamneus zijn, een onschadelijke miezerige zwamneus, wat we immers allemaal zijn. Maar wat is er aan te doen als het de enige, directe bestemming van ieder verstandig mens is om te zwammen, dat wil zeggen om met opzet in de wind te spreken.
Dostojefski
Señora, it is true the Greeks are dead.
Archibald MacLeish
Zwammen, zwammen, een verstandig mens kan
enkel zwammen, zwammen over oorlog,
over vrede, over Plato, dada,
Rembrandt, Bach, zichzelf, Stendhal, zichzelf,
over wat hij heeft gedroomd en nimmer
waargemaakt; gevraagd en nooit gekregen
- Mocht hij dan niet vragen, moest hij maar
kalm afwachten of uit alles wat hem
eens beloofd werd, na het traag verval
nog iets overschoot, dat waard was om te
houden, en niet woedend of gelaten
op de vuilnisbelt te smijten, waar zoveel reeds
wat hij t' erven hoopte en meende tussen
zielen, sterflijk of onsterflijk, harten
plotseling of tergend traag gebroken,
dromen van onstuimig felle tochten
over blauwe bergen, die van stof en
spinrag bleken, en instortten als een
griesmeelpudding; tussen alles wat het
leven steil en groots en onaantastbaar
maken zou, verteerde als een lijkkleed
waar de mot zich in genesteld heeft -
| |
Moest hij dan maar wachten, altijd wachten,
zwammen, wachten, zwammen, wachten, zwammen,
over Blake, het existentialisme,
Ellington, zijn holle kies, Nirvanah
- met of zonder vrouw - de zuivre rede,
zijn vertwijfling (kleine), Blauw Wit-Ajax,
Arentino, 't pernicieuse slot
- en niet slechts van boeken: maar het einde
van d'illusie, van zichzelf, het einde
dat hij nu nog kon ontlopen, maar dat
eens nabij en onontkoombaar zijn zou
als de middernacht van Assepoester -
Zwammen over Hölderlin, de zuivre
rede, dada, Plato, Keats, zichzelf,
de verleidingen der romantiek (d'ivoren
toren, en de man er in zo tragisch
eenzaam, zo verrukkelijk tragisch eenzaam) -
God als liefde of formule, of men
de of den zou schrijven, Bach, Homerus
(Maar de Grieken zijn sinds eeuwen
dood, Señora, en het sneeuwt, Señora,
over Argos en Thermopylae,
en wij kunnen enkel zwammen zwammen)
zwammen over alles wat het leven
ons onthouden heeft - maar is dat ooit te
vergelijken met wat wij het leven
zelf onthielden, door als 't een verstandig
mens betaamt (weg met 't verstand en liever
steen, dier, dwaas) te zwammen, zwammen, zwammen,
over mij en jou en jou en mij.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd