De Gids. Jaargang 113

[p. 386]

C.D.J. Brandt
Buitenlandse politiek

Het einde van het begin

De strijd op Korea loopt af, met de val van de Noordkoreaanse hoofdstad Pjongjang is het einde van het begin gekomen. Met opzet gebruik ik hier dezelfde uitdrukking, die Churchill in een van zijn grote redevoeringen uit begin 1943 zo meesterlijk hanteerde, om tegelijk de radicale ommekeer in de militaire situatie en de lange weg, die men nog zou moeten gaan voor het einddoel bereikt was, te signaleren. Want het moge dan waar zijn, dat de aanval op Zuid-Korea is afgeweerd, dat de Noordkoreaanse aggressor voor zijn euvele moed heeft moeten boeten, dat de Ver. Naties een prestatie hebben geleverd, waartoe niemand ze van te voren in staat had geacht, dat het Amerikaanse prestige in de wereld en in Azië in het bijzonder sprongsgewijze is gestegen, dat het Westen eindelijk zijn zelfvertrouwen heeft teruggewonnen, dit alles neemt niet weg, dat dit alles pas een eerste schrede - hoe ongelooflijk belangrijk en hoe verrassend snel gedaan ook! - is naar het doel.

En als ik het over het doel heb, dan denk ik nog niet eens aan het einddoel, de verzekering van een werkelijke vrede in de wereld. Hoe ver wij daarvan nog verwijderd zijn, waag ik niet eens te schatten. Ik twijfel er geen ogenblik aan, integendeel ik ben er vast van overtuigd, dat president Truman door zijn resolute optreden tussen 25 Juni en nu de wereldvrede voorlopig gered heeft, ik ben er diep van doordrongen ook, dat het gebeuren op Korea een instructieve les kan zijn voor iedere potentiële aggressor, maar zo'n optimist om te menen, dat wij er nu zijn, ben ik niet. Dit zou alleen maar ongelofelijk naief zijn. En ik blijf van mening, dat wij, d.w.z. al degenen voor wie het begrip vrede iets anders is dan het woord vrede uit het manifest van Stockholm, op het ogenblik geen ergere fout kunnen begaan dan naief optimist te worden, hei te roepen voordat wij zelfs goed

[p. 387]

en wel halfweg op de brug zijn en onze waakzaamheid te laten verslappen. Na Berlijn is Korea gekomen, na Korea kwam Wenen eerst, Indo-China vervolgens, na Indo-China komt... Niets? Alles? Ik weet het niet, maar zeker wel iets.

Ik had het dus niet over dit einddoel, toen ik het over het einde van het begin had, ik dacht daarbij veel minder ver aan het doel, dat de Ver. Staten en de Ver. Naties zich gesteld hebben bij hun ingrijpen op Korea: een vrij Korea onder een regering, die de bevolking wenst, een behoorlijke levensstandaard voor iedere Koreaan. Voordat het werkelijk zo ver is, zal er nog heel wat water door de rivier de Jaloe stromen. Dit is op zichzelf niet erg. Keulen en Aken zijn ook niet op één dag gebouwd, al hebben wij het dan ‘so herrlich weit gebracht’, dat wij ze in één uur kunnen verwoesten. Zolang wij ons maar bewust blijven, dat dit het doel, is waarnaar wij streven en zolang de Koreanen maar bespeuren en ervaren, dat wij ‘ehrlich strebend uns bemühen’. Militair heeft het Westen zijn proef in Korea glansrijk doorstaan, thans moet het zich onderwerpen aan een morele test.

Ik zeg dat nu wel: militair heeft het Westen zijn proef in Korea glansrijk doorstaan, maar... is dit wel zo? Mogen wij zelfs op dit speciale gebied zeggen, dat het doel reeds bereikt is? Of staat de Ver. Naties een Second Korean War te wachten, om de titel van een van Walter Lippmanns recente artikelen over te nemen, d.w.z. een guerilla, waarvan het eind niet te zien is? Een feit is, dat met de verovering van Pjongjang het Noordkoreaanse leger niet vernietigd is, 70.000 man zijn nog altijd aan de greep van de Zuid-Koreanen en hun bondgenoten uit het Westen ontkomen. Een feit is, dat de premier van de Chinese Volksrepubliek Tsjou En Lai de laatste tijd meer dan eenmaal zo'n guerilla heeft aangekondigd en tegelijkertijd de steun van zijn land heeft toegezegd. Een feit is, dat het Noorden van Noord-Korea, een gebied, dat zich zeer wel leent voor een eventuele guerilla, nog in handen van de communisten is. Een feit is ten slotte ook, dat het Westen in Malakka, in Indo-China gelegenheid heeft gehad om zo'n guerilla te leren kennen en... te vrezen. Lippmann is dan ook doodsbenauwd voor de Tweede Koreaanse Oorlog en zijn bedoelde artikel in de New York Herald Tribune is één doorlopend gesomber over de tijd en de moeite, die het kosten zal om hieraan een einde te maken en over de omstandigheid, dat de Amerikaanse troepen hierdoor eindeloos in Korea zullen moeten blijven. Maar... laten wij, dit alles lezend, toch vooral niet vergeten, dat Lippmann een défaitist is, dat hij ook in de maanden van de strijd om Berlijn het Westen de duisterste perspectieven voor-

[p. 388]

hield, dat deze vereuropeeste Amerikaan, zoals De Kadt hem genoemd heeft, maar steeds hamert op het aanbeeld, dat zijn land de zware verantwoordelijkheden, die het sinds de afkondiging van de Truman-leer (1947) in en voor de wereld op zich heeft genomen, niet kan dragen.

Dit alles neemt intussen niet weg, dat er alle reden is, om de vraag: zal de eerste Koreaanse oorlog door een tweede worden gevolgd, onder de ogen te zien. Een antwoord op deze vraag kan ik niet geven. Wel meen ik, dat president Truman na zijn ontmoeting met generaal Mac Arthur op het eiland Wake redenen moet hebben gehad om in zijn rede te San Francisco het optimistische geluid te laten horen, zoals hij gedaan heeft. Hij weet toch beter dan wie ook, welke conclusies de wereld trekt uit uitspraken als: ‘de strijdkrachten der Ver. Naties nemen steeds in sterkte toe en zij hebben nu verre de overhand over de strijdkrachten die zich nog steeds tegen hen verzetten. De macht van de Koreaanse communisten om daadwerkelijke tegenstand te bieden zal spoedig aan zijn eind zijn’. Ik kan niet anders dan constateren, dat Truman van een spoedig einde van de strijd op Korea overtuigd was, toen hij in San Francisco het woord nam.

Dit is belangrijk, vooral omdat Truman zich zo uitliet, nadat hij vlak van te voren met generaal Mac Arthur geconfereerd had. Want het vraagstuk van een guerilla in Noord-Korea heeft twee aspecten: een militair en een politiek, die niet absoluut gescheiden zijn - het tegendeel is waar - maar die wel even afzonderlijk bekeken moeten worden. Militair ligt de zaak zo, dat er gevraagd moet worden:

1e.	Zijn de Noordkoreaanse communisten ondanks hun volkomen nederlaag in de strijd nog sterk genoeg, of kunnen zij althans op korte termijn weer sterk genoeg worden om met enige kans op redelijk succes een guerilla te ondernemen?
2e.	Is er voor hen kans op werkelijke, effectieve hulp van buiten, van de Sowjet-Unie of van de Chinese Volksrepubliek?

De politieke kant van de zaak kunnen wij eveneens in twee vragen onderbrengen:

1e.	Zal de bevolking van een bevrijd Korea de guerillastrijders over het algemeen welgezind zijn of niet en is het mogelijk om op betrekkelijk korte termijn die bevolking een zodanige politieke status en een zodanig welvaartspeil te geven, dat zij noch uit vrees noch uit ontevredenheid met de guerillabenden samenwerkt?
2e.	Is de algemene politieke situatie zodanig, dat erop gerekend kan worden, dat de Sowjet-Unie en de Chinese Volksrepubliek bereid zullen zijn een eventuele guerrilla te ondersteunen?

[p. 389]

Een enkele blik op deze schematisering van het probleem laat ons zien, waar voor het ogenblik de crux ervan ligt: militair zowel als politiek valt het accent momenteel op de tweede vraag, dus op de mogelijkheden en de houding van de Sowjet-Unie en het Rode China. Wanneer Truman er dus van overtuigd blijkt te zijn, dat de strijd in Korea spoedig geëindigd zal zijn, dan is dat, omdat hij tot het inzicht is gekomen, dat de politieke zowel als de militaire situatie een ingrijpen van de Sowjet-Unie of van de Chinese Volksrepubliek, zelfs in de vorm van steun aan een Noordkoreaanse guerilla voorlopig hoogst onwaarschijnlijk, zo niet onmogelijk maken.

Met opzet stel ik de politieke situatie voorop, in de eerste plaats, omdat ik mij niet deskundig genoeg noch voldoende ingelicht weet om deze kant van de zaak ook maar te durven beoordelen en in de tweede plaats, omdat volgens mij het politieke element in ieder geval boven het militair-strategisch standpunt zal praevaleren, zolang de oorlog niet is uitgebroken. En als ik dan een blik werp op die politieke situatie en de krachten, die daar werken probeer te taxeren en als ik vervolgens de vrijmoedigheid heb om mij zelf ongevraagd aan te dienen als arbiter in de zaak Lippmann versus Truman, dan kies ik in deze de zijde van de president. Moskou noch Peking zijn op het ogenblik van plan om in te grijpen. Moskou niet, omdat het Kremlin nooit anders van zins is geweest dan om het Koreaans conflict per procuratie te laten uitvechten en omdat het dezer dagen weer het vredelievend gezicht van zijn Januskop naar voren heeft gedraaid (anders gezegd bezig is: reculer pour mieux sauter). Peking niet, omdat Mao Tse Toeng geen lust heeft om voor Stalin de kastanjes uit het vuur te halen, aangezien hij heel goed ziet, dat hij hierbij een grote kans loopt om zijn vingers geducht te branden, zonder zelf ook maar een van de kastanjes te krijgen en met het risico, dat behalve die kastanjes ook de andere heerlijke politieke gerechten, welke hem van zeer nabij lokken (het lidmaatschap der Ver. Naties, Formosa, een aantrekkelijk vredesverdrag met Japan) aan zijn reeds geopende mond zullen voorbijgaan.

20 October 1950