De Gids. Jaargang 104

[p. 271]

Ode ten afscheid

Aan den dichter Rui Ribeiro Couto bij zijn vertrek uit Nederland.

Ribeiro, wie de Zanggodin
Met gunstig oog bij 't goed begin
Bezien heeft, raakt geen leven kwijt
Aan ondermaansche ellendigheid,
Maar zingt en zingt, van leed getemd
Noch vreugd, als waar zijn leven lang
De weerklank van haar hemelzang,
Op stervlings harteklop gestemd.

Haar wellust, die zijn eerzucht voedt
Naar niets dan naar een rijk gemoed
Is hem veel meer dan elk aardsch deel.
Terzij van 't menschlijk veel-te-veel
Zoekt hij zijn zorg in eenzaamheid
En van den morgen tot den nacht
Houdt hij de woorden overdacht,
Die hij voor haar te dansen reit.

Hem is te land noch stad gebouwd
Een veilig huis en geen vertrouwd
Geluk verwacht hij uit bezit.
Heimwee naar 't schoone ontvlamt de pit
Van zijn verlangen, die onthutst
Voor elk bereiken walmt en deinst,
Maar laait, waar hij op 't waagstuk peinst
Van 't achterlaten aller kust.

[p. 272]

 

De zee is wijd, maar wijder 't hart,

 

Door schoonheids honger uitgetart

 

Tot vreugden, verder dan 't verschiet,

 

Tot oeverloosheid van verdriet

 

En boven beiden 't vast gevoel,

 

Dat geen ding langs den horizon

 

De moeite loont, die 't hart begon

 

Om baat uit levens gekrioel.

 

 

 

Zij enkel, maar op aarde geen,

 

Is troost genoeg: waar zij verscheen,

 

Daar lichten als in 't paradijs

 

De wolken zelf; geen uur is grijs,

 

Geen dag wordt moe, geen avond zwart

 

Van slapeloosheids dreigement.

 

Voor wie haar felle liefde kent

 

Zijn wake en slaap tot droom verward.

 

 

 

Den ochtend vindt hij balsemzacht

 

Gestreken langs doorzongen nacht

 

Als nieuw-verkwikkend medicijn.

 

Zijn middag heelt zijn morgenpijn,

 

Elk uur is aller uren troost,

 

Zoolang 't als blanke oneindigheid

 

Buiten den ban van angst om tijd

 

In zingens vreugd wordt weggepoosd.

 

 

 

Haar gratie leidt hem overland

 

Naar vrienden van gelijk verstand

 

Dier zoete wellust; zuivre smaak

 

Zout wederzijds de samenspraak

 

En de oogopslag wordt woord genoeg

 

Voor wie in haar elkaar verstaan:

 

Bij 't zwijgend naast elkander gaan

 

Beantwoordt de een wat de ander vroeg.

[p. 273]

 

Van gloeiend bergland afgedaald

 

Ter koeler vlakte, is niet verdwaald

 

Wie binnen zich haar landschap voert,

 

Geen droombedrog, doch een ontroerd

 

Herkennen van dien staat der ziel,

 

Toen zij nog niet verbannen was

 

Uit schoonheids tuin, waar elk gewas

 

Licht zoog, dat uit háár glimlach viel.

 

 

 

Zijn zang is reis, en wederkeer

 

Naar 't moederland van 't oudst weleer,

 

Waar hij den zin der menschheid vindt;

 

Hij ziet zichzelf weerom als kind

 

En speelt met bloemen in zijn droom,

 

Noemt vlinders bij hun kindernaam,

 

Viert aller vreugden eerst verzaam

 

Ten schaduw van den levensboom....

 

 

 

Wie heengaat zal niet eenzaam zijn,

 

Wie achterblijft gevoelt geen pijn,

 

Zoolang die zangdrift in hen is

 

En gunt hun heldre heugenis

 

Te juichen om wat langs den tijd

 

Aan leed en vreugd tot niets vergleed.

 

De wereld is wat elk vergeet.

 

Alleen het lied kent eeuwigheid.

 

 

 

Anton van Duinkerken