De Gids. Jaargang 102

[p. 157]

Vanwaar en waarheen?

Ginds van mijn uitzichtsheuvel overzag
ik 't wijde land tot het wegwijkend Westen,
toen 't eerste gloren van den dag
opdoemde uit nachts verholen veste
en glanzend over veld en wegen lag.

Een stofwolk uit het uiterst Oost
scheen naderend gebeuren te verkonden,
een wolk waar rosse schijn der zon in bloost,
tot dwarrelend van zijne gronden
zij in het nevlig licht zich loost.

Waar 'k dit verschijnsel in de vert
betuurde met gespannen blik, ontwaarde
'k een weifling die geleidlijk zeker werd
als naderen van voetvolk, wagens, paarden
in dichte karavaan tezaam gesperd.

En 'k wachtte 't naderkomen van dien stoet,
die schoof het vlakland door in traag bewegen
mijn heuvel en zijn uitzicht te gemoet.
En reeds van verre klonk mij tegen
stemmengeruis zooals een menigte doet.

Zij schreden onderlangs mijn kaap voorbij,
de kindren, mannen, grijsaards en de vrouwen
voortgaand in hun aaneengesloten rij,
door oversten geleid, en aan te schouwen
of deze stoet een pelgrimage zij.

[p. 158]

 

Of - was ze een vlucht? Was deze legerschaar

 

van mensch en kind een troep van vluchtelingen

 

wegwijkend voor een toorngebaar,

 

dat ze in 't verlaten stamland ondergingen,

 

bedreigend hen met doodsgevaar?

 

 

 

Wat drijft o menigt uwe gangen voort?

 

Stuwt u de vrees, die uit een angst-verleden

 

nadreunt, en jaagt u naar steeds verder oord?

 

òf lokt u toekomst, en het zalig Eden

 

van een belovend liefdewoord?

 

 

 

Tot hen die traden langsheen waar ik stond

 

riep ik en vroeg: gij karavane

 

vanwaar getogen? Welke redegrond

 

deed u verlaten 't land, welks onderdanen

 

gij waart? en wie is die u herwaart zond?

 

 

 

Zijt pelgrim gij òf zijt gij vluchteling?

 

Stuwt u belofte òf dreiging langs de wegen

 

waardat gij treedt, gij oude en jongeling

 

en man en vrouw en kind? en lacht u tegen

 

geluksdroom, of doorbeeft u siddering?

 

 

 

En 'k riep nogmaals hetzelfde in andre taal

 

en noodde hen te rusten waar ik wone:

 

hier dichtnabij bied ik u in mijn schaal

 

water en wijn, terwijl 'k uw moeiten loone

 

met vruchte' en brood, als liefdes gul onthaal.

 

 

 

Maar meld en trouw mij eerst tot wie gij zijt

 

en waarvandaan en werwaart zijn uw gangen,

 

en wat gij in uw harten voorbereidt!

 

en waarvan zingen uw gezangen?

 

Wie is hij die u voortgeleidt?

[p. 159]

 

Geen antwoord. - Is een pelgrimstocht of vlucht

 

der menschheid weg? Ik zag ze verder varen

 

en altijd verder weg, tot hun gerucht

 

verstilde, waar ik lang hen na bleef staren

 

tot laatste stofwolk oploste in de lucht.

 

 

 

J.D. Bierens de Haan