De Gids. Jaargang 88

[p. 142]

Bibliographie.

Rapporten en mededeelingen betreffende de Zuiderzeewerken. No. 1: Geschiedenis van de plannen tot afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, met chronologische lijst van geschriften tot en met het jaar 1922, samengesteld door den eerstaanwezend ingenieur Ir. L.T. van der Wal. Uitgegeven door het Ministerie van Waterstaat; 's-Gravenhage, Algemeene Landsdrukkerij, 1923.

Sinds de Zuiderzeewerken een aanvang namen, zijn in 1920 en 1921 de ‘Maandberichten’ der Zuiderzeedirectie komen te verschijnen; zij maakten, zuinigheidshalve en in verband met het toen wat vertraagde tempo der werken, in 1922 plaats voor een kwartaalsgewijs verschijnende publicatie, de ‘Driemaandelijksche Berichten’.

Daarnaast kwam in 1921 het, uit particulier enthousiasme geboren, maandblad ‘Flevo’. Dit heeft het anderhalf jaar kunnen houden. Het had iets te hoog gemikt.

Thans opent het Ministerie van Waterstaat een nieuwe reeks.

Haar eersteling mag zich laten zien.

De chronologische geschriften-lijst, die uitsluitend de nederlandsche literatuur bevat, opent met het in 1920 door dr. A. Beets nieuw ontdekte en in het Tijdschrift van het Aardrijkskundig Genootschap medegedeelde voorstel van Hendric Stevin Simonszoon uit 1667 en vermeldt in het geheel 581 nummers. Zij zal wel geheel of nagenoeg volledig wezen, behalve waarschijnlijk in de kranten-artikels van ouderen datum, die practisch niet meer kompleet te vinden zijn.

Een beredeneerd overzicht van de geschiedenis der plannen gaat aan deze lijst vooraf. Het is verlucht met een groot aantal kaartjes, in het formaat der bladzijden (wat voldoende en practisch is).

Zoodanig overzicht en zulk een lijst bestonden niet. De Zuiderzee-literatuur was tamelijk overvloedig, maar samenvattingen van een volledigheid als hier is bereikt (en waarbij ook de verschillende Wadden-plannen zijn opgenomen) had nog niemand beproefd. Voortaan zal het niet meer moeilijk noch tijdroovend zijn, overzicht en lijst bijtehouden. Gelukkig; het vertraagde werk-tempo der laatste jaren heeft nu althans dit nut opgeleverd, dat het een eerstaanwezend ingenieur tijd liet voor zoo tijdroovende bezigheid buiten de werken en buiten zijn bureau. Spoedig moge hem deze tijd ontbreken!

v. B.

[p. 143]

Prof. Dr. B.G. Escher. De methodes der grafische voorstelling; Maatschappij voor goede en goedkoope lectuur, Vakbibliotheek; Amsterdam, 1924.

Het gaat met grafieken als met het grooter geheel, waarin zij thuis hooren, de statistiek: stormenderhand harten te winnen, is hun niet gegeven. Maar zij mogen zich troosten; de kalmere genegenheid, die zij weten te wekken na wat langeren omgang, is doorgaans bestendig van duur.

Al verscheidene jaren beschikken wij nu in Nederland over een uitnemend handboek voor de statistiek, Verrijn Stuart Sr.'s ‘Inleiding’. Het zal velen de bezwaren der eerste kennismaking uit den weg hebben geruimd en hen belangstelling voor het vak hebben doen opvatten. Daarnaast echter en ter aanvulling, bleef plaats voor een afzonderlijke behandeling van de methodes der grafische voorstelling. Dat het een geoloog is, die deze aanvulling der nederlandsche statistische literatuur ons is komen bezorgen, wijst er reeds op, hoe uiteen liggende takken van menschelijk weten voor de samenvatting hunner resultaten met vrucht deze methodes kunnen toepassen.

Dr. Escher heeft den gelukkigen inval gehad, van allen kant zijn demonstratie-materiaal bijeen te zamelen en zich zorgvuldig te onthouden van meer mathesis, dan den gemiddelden beschaafden leek in Nederland eigen is of met twee woorden van hulp uit zijn onderbewustzijn kan worden opgehaald. Het kost heusch geen bizondere inspanning, dit geschrift door te werken.

Zulk een boekje te schrijven is zeker niet ieders werk. Het materiaal te schiften en met logische opvolging van moeilijkheden den lezer voortezetten, het eischt een instinctief begrijpen van het bevattingsvermogen der lezers en een gave van populaire voorstelling, die niet velen eigen zijn. Het zou voor den schrijver allicht makkelijker zijn geweest, meer geleerdheid ten toon te houden. Maar zijn doel, in een bestaande doch nog te weinig gevoelde behoefte te voorzien, zou dan stellig zijn gemist. Zóó als het beknopte werkje geworden is, lijkt het uiterst geschikt om in al die kringen, van wetenschap en van bedrijf, die van grafieken kunnen profiteeren, vertrouwdheid de plaats van koelheid of stillen angst te doen innemen.

v. B.