Bibliographie.
Dr. Carl Ballhausen. Der erste Englisch-Holländische Seekrieg sowie der Schwedisch-Holländische Seekrieg. - Haag, Martinus Nijhoff, 1923.
Het komt niet alledag voor, dat een boek verschijnt met, vóór den titel, een soort excuus van den uitgever voor de gebreken van den vorm. Als ‘enorme massa materiaal’ heeft de heer Nijhoff dit boek niet onuitgegeven willen laten, ‘hoewel de bewerking niet in alle opzichten overeenkomt met hetgeen men een Nederlandsche opvatting van geschiedschrijving zou kunnen noemen’.
Moet de Duitsche gescheidschrijving zich laten aanleunen, dat dit werk haar staal zou zijn? Er is genoeg voortreffelijks gecomponeerd ook door Duitsche gescheidschrijvers, om haar recht te geven, de attributie af te wijzen.
Wat heeft de schrijver met de ‘spezielle Bearbeitung’, waarvan hij in een te weinig zeggend voorbericht gewaagt, bedoeld? Heeft hij een boek willen geven, of een magazijn? Indien het eerste, dan is de poging volslagen mislukt; men kan dit werk wel naslaan, maar er geen drie bladzijde achtereen van lezen.
Beschouwt men het werk enkel als een magazijn van aanteekeningen, dan kan het dankbaar worden aanvaard, al blijft er aanleiding, te bejammeren, dat het zelfs als zoodanig niet aan strenger critiek, van den schrijver zelf of anderen, is onderworpen geworden eer het ter perse ging, of, voor zooverre dergelijke critiek wèl moge zijn uitgebracht, dat zij in den wind is geslagen.
De heer Ballhausen legt bewijs af van een lectuur waarin onafzienbaar veel is opgenomen; groen en rijp; hier en daar lijkt het haast, groen in overwegende hoeveelheid. Hij teekent er met evenveel vlijt uit aan als hij er in gelezen heeft, zonder zich altijd voldoende rekenschap te geven, in hoever hij het gelezene had begrepen. Indien hij bovendien nog constructieve gave bezit, heeft hij ze bij de bewerking van dit boek buiten dienst weten te stellen.
Gelukkig dat een goed register althans helpt, het als magazijn te gebruiken.
C.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd