De Gids. Jaargang 86

[p. 513]

Aanteekeningen en opmerkingen.

Een oorkonde van Lion Cachet.

De Maatschappij voor Nijverheid heeft door Lion Cachet een nieuw ontwerp laten maken en uitvoeren voor het getuigschrift, dat zij aan verdienstelijke beambten en werklieden pleegt toe te kennen. Zij kan daarmede op een daad wijzen, die in verblijdende mate van haar eigen juist inzicht getuigt. Onze invloedrijke Lichamen hebben het publiek in dit opzicht niet verwend. Deze soort van dingen zijn gewoonlijk ontstellend banaal. De oorkonde van Cachet is dat geenszins. Zij is zeer eigen en vertoont bizondere kwaliteiten. De maker van de wonderlijk rijke en vaak zoo buitengewoon mooie versieringen op de schepen van de ‘Nederland’ en de ‘Packetvaart’ doet zich ook in kleiner werk nog als een sierkunsternaar van groote beteekenis kennen.

In het motief heeft Cachet de zes werkdagen figuurlijk voorgesteld door gevleugelde vrouwe-gestalten, die aan de hemelingen van Oostersche reliefs doen denken. Een teekenaar van mensch-figuren is deze decoratieve kunstenaar niet bij uitnemendheid. Maar de zwevende vrouwtjes hebben, trots zekere onbeholpenheid in haar makelij, iets teeders en bijna gewijds van expressie en lossen zich fraai in het samenstel op.

Links bovenaan ziet men den Scheepsbouw verbeeld. Rechts boven het Boekdrukkersvak. Opzij, onder den Scheepsbouw, de Machine-constructie. Rechts daar tegenover, minder sprekend van attributen, het Textielbedrijf. Onderaan links den Fabrieksbouw en rechts de Pottebakkerskunst. Boven het door die figuren omlijste stille schild, (waar de geschreven

[p. 514]

tekst in moet komen) om het titel-opschrift heen, slingeren zich twee dolfijnen, die den handel schijnen voor te stellen. Het letterschrift zelf is duidelijk sprekend. Alleen is van ‘gevestigd 1777’ het woord gevestigd te grillig geteekend en moeilijk te lezen, wat een fout is.

De kleuren zijn dof gehouden en toch rijk. Hoofdtinten zijn Indisch rood en gedempt zwart, op een lichtgrijzen fond. Accenten van kobaltblauw, goud en wit wemelen daar aangenaam door heen.

Er ligt in heel dit werkstuk iets kinderlijks en nochtans is het geraffineerd. De plans werden opzettelijk niet stijf aansluitend gemaakt maar spelend los tegen elkaar gezet, hetgeen aan de luchtigheid van het toch mooi gebonden patroon ten goede komt. Totaaleffect streng, metterdaad voornaam, niet zonder iets vroolijks.

Het mag ondersteld worden, dat degenen, die dit getuigschrift in de hand krijgen, het in den beginne wel eens niet zoo erg mooi zullen vinden. De algemeene smaak is nu eenmaal door prulkunst te zeer bedorven. Maar wanneer het eenmaal op zijn plaats van bestemming is gekomen en tegen den muur hangt, zal het op den duur gewaardeerd worden, dat hier geen schreeuwende prent, of iets dat men eigenlijk op de hand behoort te zien, of een plaat die een gat in den muur slaat, gegeven wordt.

Men zal er dan de welbegrepen, zinrijke versiering van den wand in gaan zien. En zoo moge het bij velen op den duur den smaak veredelen en vreugde wekken.

Jan Veth.