De Gids. Jaargang 79

[p. 190]

Buitenlandsch overzicht.

21 Dec. 1914.

Hindenburg's stoute beweging, in het vorig maandverslag vermeld, heeft voor Duitschland nog beter gevolg gehad dan zich toen reeds liet voorzien. De beslissing in den slag bij Lodz is gevallen, en het is thans volkomen duidelijk dat het Russische offensief tegen Posen en Silezië tot staan is gebracht, minstens voor zeer geruimen tijd. De Oostenrijkers, van hun front in West-Galicië noordwaarts oprukkend, hebben tot de overwinning zeer wezenlijk bijgedragen; ook zij hebben het nu in Krakau ruim gekregen, en hopen eerlang zelfs Przemysl weer te zien ontzet. Doch zijn de Russen teruggeweken, vernietigd zijn zij in geenen deele; zij houden stand op een front dat van de Karpathen bij Sanok (ten Z.W. van Przemysl) eerst W.N.W. naar de Dunajec loopt, vervolgens die rivier stroomafwaarts en aan de overzijde van de Weichsel de Nida stroomopwaarts volgt, om over Opoczno, en dan, tusschen Lowicz en Sochatchew door, een eind boven Plozk de Weichsel weer te bereiken. Het front Memel-Boekowina is dus aanmerkelijk rechter geworden dan het was; het puilt veel minder in de richting naar Berlijn uit. Met dat al neme men echter terdege in aanmerking dat, zoo het vooruitzicht voor Duitschland veel gunstiger is geworden, de Russen volstrekt niet in de onmogelijkheid gebracht zijn den oorlog voort te zetten. Van Galicië is nog altijd een veel grooter stuk in Russische handen dan thans van Russisch-Polen door de Duitschers en Oostenrijkers

[p. 191]

is bezet. Uit de Oostelijke Karpathen zijn de Russen niet verjaagd; - en West- en Oost-Pruisen blijven even goed bedreigd als te voren. In Polen zelf zijn zij nog niet eens op de Weichsel terug behoeven te vallen, die hun een zoo uitnemende verdedigingslinie biedt. Zij zullen zich weer trachten te herstellen, hetzij in de tegenwoordige, hetzij in de Weichsel-positie; vele versche soldaten zal Rusland nog aan zijn front kunnen brengen. Zullen de Duitsche verliezen even gemakkelijk worden aangevuld? Ditmaal misschien nog wel; - dat die verliezen evenwel aanmerkelijk zijn geweest, is niet te betwijfelen. Ware het anders, Hindenburg zou het aan een krachtige vervolging van den geslagen vijand niet laten ontbreken; en daarvan verneemt men niets. Misschien zal de voorloopige uitkomst ook in Polen een positie-oorlog zijn, zooals er nu al zoo lang een in Frankrijk en Vlaanderen wordt gevoerd.

De bondgenooten hebben op dat westelijke front eenige vermindering van druk bespeurd en zijn wat meer actief geweest dan te voren, tot dusver met uiterst bescheiden uitslag. Het is een knabbelgevecht gebleven, maar daarin is het voordeel ongetwijfeld aan hunne zijde geweest. De Engelsche bladen (die met de grootste eentonigheid blijven liegen en zich hoegenaamd niet schijnen aan te trekken dat zij avond op avond door de Fransche officieele bulletins worden gelogenstraft), - de Engelsche bladen hebben er al van gemaakt dat Rousselaere heroverd was. Daarvan blijkt nog geen sprake te zijn, maar eenig opdringen in Vlaanderen is onmiskenbaar. De dikwijls goed ingelicht gebleken correspondent van De Tijd te Sluis bericht, dat Middelkerke door de Duitschers ontruimd is en Engelsche patrouilles tot bij Thielt zijn aangetroffen; de verbindingen Meenen-Rousselaere-Brugge en Dixmuiden-Thielt-Gent worden blijkbaar door de Engelschen bedreigd, die ook eene onderneming op de kust bij Zeebrugge schijnen voor te bereiden. Allengs komen er meer Engelschen aan het front; juist heeten er weer 80.000 te zijn overgestoken. Het is ook tijd; het oogenblik dat de Duitschers in Polen een millioenenslag te leveren hadden is voorbij, zonder dat op het westelijk front nog iets beslissends te hunnen nadeele is voorgevallen.

Werkt de tijd voor de Duitschers of voor de bondgenooten?

[p. 192]

Ik ben nog steeds geneigd te gelooven, eerder voor de bondgenooten. In Hamburg en Bremen is het de dood in den pot; op den langen duur moeten zich de gevolgen hiervan doen gevoelen. De Engelsche vloot mag dan weinig of geen schitterende daden verrichten, zij beveiligt niettemin den Engelschen handel en verlamt den Duitschen. Het gevecht op de kust van Chili was geen vingerwijzing naar den vermoedelijken uitslag van een gevecht tusschen de Engelsche en Duitsche vloten in het groot, want in zulk een slag zou de meerderheid in getal en tonnenmaat en bewapening aan de zijde van Engeland zijn, en wat dit beteekent is de slag bij de Falkland-eilanden komen bewijzen.

De opstand in Zuid-Afrika is gesmoord; Egypte een Engelsch protectoraat geworden; de oom van den weggeloopen khedive is er sultan en noemt zich Khalief. Ernstiger is dat de Turken geen voortgang maken tegen het Suezkanaal, en er op achteruit gaan aan de Perzische golf. En terwijl Oostenrijk tegenover de Russen een beter figuur maakte dan te voren, zag het zich door het gesmade Servië een groote nederlaag toegebracht en verloor Belgrado.

Van buitengewoon belang is wat daar aan de Perzische golf gebeurt. Slaagt Engeland er in, meester van Egypte te blijven en meester van Mesopotamië te worden, dan zal het zijn wereldpositie buitengemeen hebben versterkt, en het is Duitschland dat, door Turkije in den oorlog te sleepen, zijn vijand hiertoe de gelegenheid heeft toegeworpen.

Onder aanhoudende en levendige toejuiching van alle partijen op één na (de kleine fractie der revolutionaire socialisten), heeft de minister-president Salandra in het Italiaansche parlement verklaard, dat Italië zijn uitgaven voor leger en vloot aanzienlijk vermeerderen moet, daar het niet alleen zorgen wil onverlet te blijven, doch ook er tegen te waken heeft dat het in beteekenis zou dalen in verhouding tot andere staten, die zich wellicht zullen kunnen vergrooten. Het moet zeer sterk zijn toegerust, om niet in de verdrukking te komen.

Op wien anders is dit gemunt dan op Oostenrijk en zijn plannen tot gebiedsuitbreiding op het Balkan-schiereiland? Ook tegen Griekenland kan het dienen, als de bondgenooten winnen; - maar in de eerste plaats is er bij aan

[p. 193]

Oostenrijk gedacht. ‘Leve Trente en Triëst!’ klonk het door de zaal, zoodra de minister had uitgesproken. Federzoni, de nationalistische afgevaardigde van Rome, gaf het algemeen gevoelen weer, toen hij zeide: ‘Salandra heeft een wissel uitgeschreven, maar den datum nog niet ingevuld.’

Minder baatzucht is er in de houding van drie andere neutralen, de Noorsche koninkrijken, die geen goed begeeren dat nog niet het hunne is, maar zich nauw vereenigen tot verdediging van hun bezit en rechten. De bijeenkomst te Malmö heeft een indruk gemaakt van grooten eenvoud, ernst en waardigheid. Nederland draagt dit Scandinavisch verbond zijn meest levendige, zijn best gemeende heil-en-zegen-wenschen op.

C.