De Gids. Jaargang 71

(1907)– [tijdschrift] Gids, De– rechtenstatus

Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd



[pagina 249]
Strofen geschreven na een wandeling naar den waterval van den SinichbachGa naar voetnoot1) De zon rees boven bergen uit En nam den hemel sterreleêg In met den eigen oogeblik Dat tusschen hoogst en laagst gefluit Van merel en van leeuwerik Ik 't mistig morgendal ontsteeg, En waar zich 't pad aan 't woud ontwond, In plotselingen luister stond, Die aarde en hemel bond. Daar, voor den open hemel, lag In tintelende oneindigheid Het levengevend licht gespreid Niet anders dan mijn jonkheid zag Van hoogen blondbehelmden kruin Door breede zenk van 't laatste duin Dat wonder van ontroerden vreê, Mijn morgenlijke zomerzee.
[pagina 250]
En nu, als toen, stond het bedrog Der uren stil, en als een ziel Zich in een ziel erkent, zoo viel Dat morgenlicht op 't blinkend zog Van toppen die uw lach bescheen, Schoonheid, langs heel het steigrend pad Van jaren die mijn leven mat. En 't lied der vooglen juichte inéen: Zoo ver van huis en niet alleen! O lichter liep de steiler steeg Langs dennenaalden geurig-dor, Door klare schaûw waar stilte zeeg Nooit dieper dan 't alom gebor Van water dat uit spleten sprong En door de koele beken zong: Die niet tot schoonheids nieuwen Mei, Het korte donkre wintertij, Kan tieren op het brood der aard, Die is geluk en Mei niet waard - Totdat ik stond waar helling pal Over den wrong van 't bochtig dal Naar breeden grazige' uitkijk klom, Boven de lichtgevulde kom In blauwe blijdschap opgericht Van een ontijdlijk evenwicht; Want dood en leven, lust en leed, En al wat doel van liefde heet, Was even na en even ver Zooals een ster en nog een ster. Zoo wordt een kind zich uit zijn rust Levens oneindigheid bewust, En ziet aan 't eind van baan op baan De groote sterren opengaan,
[pagina 251]
En proeft zich heel het leven rijk Eén oogenblik en tegelijk, Eer éen geluk door smart genaakt Het andere onbereikbaar maakt... Wat levend hart bewaart dien stand? - Zoo boog ik over 't diepe land En zag de menschen ver en schoon Bewegen in hun open woon Van zuivre lichtverzade lucht, Die dronken ze als het koel genucht Van smaakloos water; overal Ging 't leven aan, zijn roep en schal Streek tot mij op in vlucht na vlucht Uit diepe stad, uit na gehucht, Uit wijnwarande en 't blanke bed Der bloesemhoven; door 't lauw wed Dat zonschijn vloot van wand tot wand, Uit dorpjes aan den overkant, Tampten metalen klokken uit Schaûwige torens vocht geluid... Toen keerde éen droppel oud gemis Mijn jonge vreugd in droefenis Van heimwee diep en levenslang: Herinnrings nooit bezonken drang Naar lager leven jong en arm Bij bloemen rood en harten warm. Zoo wenschte als knaap, uit licht festijn, Mij-zelf ik weg en thuis te zijn In 't avondlijke woonvertrek Onder het lampbelicht gesprek En moeders oog en zusters lach, Nu ik vanver zoo innig zag...
[pagina 252]
O om het veilig schamel dek Van klein en onbenijd geluk: Zijn korte vreugd, zijn korte smart Verslapen naast aan ander hart - O beter dan uit de eenzaamheid Van schoonheids toppen huiverwijd Armen te minnen, zelf niet rijk, Toch van zoo ver, zoo godgelijk... Waar, wanneer vindt een zingend hart (In hoogste vreugd, in hoogste smart?) Het woord dat door de ruimten beeft Alsof een god gesproken heeft, Het woord dat alle knieën buigt En aller oogen overtuigt Hoe hoog alom aan heemlen staat De gloed van schoonheids dageraad! O lijden wreed en wonderbaar: Geluk den eenzame te zwaar! O gouden wanhoop van de ziel Die op dees bloeiende aarde viel En in haar jonge vleezen kleed Om prille vreugd en ondiep leed Een tijd verdwaasd zich-zelf vergeet, En leert een kind met kindren zijn, Dat in den warmen kleurenschijn Aan aardes groen en bloemrijk plein Met de anderen zijn leven speelt, En kent geen smart die hij verheelt, En weet geen vreugd vóor hij ze deelt... Daar leert uit schoonheid van den tijd De ziel haar eigen eeuwigheid,
[pagina 253]
En tast van de aard naar heemlen uit, En raadt haar toegezeide bruid Als een blind man uit dooven gloed De heerlijkheid der zon vermoedt; En meer dan lust van lijf en bloed - O stâge wond die niets meer stelp' - Wordt dat verlangen; als de schelp Van verre zee, zoo zingt altijd De nachtelijke oneindigheid Beloften van de verre stranden Hoog achter gouden sterrelanden Waar ruischt de breede diepe baan Van schoonheids omgaande' oceaan Langs onbereikbre vroegre woon Waar ziel in schoonheid zelve schoon, Bij zuivre zon en eeuwig gras Een ander kind en zalig was. - Dan laat zij heimlijk als een dief Den aardschen vriend, het aardsche lief, En vast in eenzaamheid en beidt Het lief dat zelden maar verblijdt Met vluchtger tegenwoordigheid Dan kleur en smaak en geur en klank; Want vóor der lippen stommen dank Is zij verdwenen: vreemd en dood Ligt daar de schijn waaruit zij vlood, Een arm en duister aardeding; En niets blijft dan de huivering Van een die vangt den kouden wind Wanneer de zomerzon verzwindt Achter leiblauwe bui: daar strijkt Een schaduw neêr op aard, die lijkt Lichtloozer dan de diepe nacht -
[pagina 254]
Zoo huivert ziel op stille wacht, Maar lijdt haar onverzoet gemis Als weelde en liever lafenis Dan alle troost die de aarde biedt: Zij luikt verlangens oogen niet, Als heel den nacht een kind, een knaap De omhelzing weert van lichtsten slaap Uit vrees dat om éen uur verraad Hem zijn jaloersch geluk ontgaat. - Dan daalt de zegen onverwacht Als stille regen in den nacht: Haar lijden zelf wordt blijde kracht, Tinteljong bloed, een diepe bron Van wellend licht; met elke zon Die buiten stijgt, rijst in haar oogen Vernieuwde gloed, het klaar vermogen Dat alle dingen die het raakt; Van diepe en eeuwge schoonheid maakt. Zij wordt niet moê haar huis te schouwen, Haar levengroene aard onder blauwen Welvenden hemel waar het licht Met nacht en dag verijlt en dicht. Ziet zij voor 't eerst de korenlanden? Het groene bosch? Den bocht der stranden Met de onuitsprekelijke zee? Dronk zij nog nooit de milde mee Van langen zoelen zomerregen? Heeft wind een nieuwe stem gekregen? Proefde zij nooit den lichten wijn Van hemelvollen maneschijn? Balsem van zondoorvloeide lucht? Ziet zij voor 't eerst der wolken vlucht
[pagina 255]
Stillen in roerelooze standen Over de windlooze avondlanden? Der reine sterren ijle pracht Boven den maneloozen nacht? Bleven al bloemen haar verborgen? O anders zingen met den morgen De vogels in het witte licht Dat daagt op 't scheemrend aardgezicht. Nooit was haar lief zoo schoon, haar vriend Zoo rijk in liefde en zoo bemind. Nooit kwam der menschen vol bewegen Zoo diep doorzichtig schoon haar tegen... Alles is haar of haar gemeen, Maar toch zij zelf behoort aan geen. Draagt een zijn smart alleen?... Den druk Van eenzaam ongedeeld geluk Verduurt geen ziel op aard, geen lijdt Zoo somberfelle heerlijkheid, Snijdende goddelijke pijn Van zalig en alleen te zijn! O rijkdom moeilijker te deelen Dan 't vroegre goed met haar gespelen! Hoe breekt haar liefde 't wondre brood Voor andrer ongevoelden nood Aan 't eeuwig maal! Hoe deemoed dient Welkomen vreemde en lief en vriend! O zie haar liefde zich verdiepen Met al de krachten die er sliepen Op haren ongepeilden grond, O kussen niet met aardschen mond, O ver omhelzen, tijdloos reiken Naar donkren dorst van haar gelijken - Ver, eenig, onvoorwaardlijk doel - Haar lippen vocht en hemelkoel...
[pagina 256]
Zij zingt: zij reit der dingen namen Tot levende gezangen samen; Want ieder woord is een symbool Van diep bedoelen, wat er school In vluchtgen schijn éen wereldsch uur Aan hemelsch licht, aan eeuwig vuur. Zij zingt: van al de horizonnen Antwoorden stemmen, luide bronnen Springen alom uit kimmewand, Haar echo's reiken zich de hand: In immer wijder hemelkring Vervloeien zij tot zuivren ring Van zielsmuziek die 't nachtlijk pad Der aarde in klanken luister vat. Zij zingt, en heel den nacht met haar In die gemeenschap wonderbaar Leeft ongekender zielen schaar... Is dat derzelfde ziel gelaat Dat door der menschen staten gaat In helle wanhoop als zou gaan Die kleinen overvloed van graan Met machtelooze menschenhanden Uitstrooide in onafzienbre landen Der opgeploegde oneindigheid? Wat is de handvol koorn die dijt, Naast donker veld van leêge voren? O arme liefde die, geboren Uit schoonheid, niets dan schoonheid heeft, Het luttle brood waarvan zij leeft, Het rijke brood waarvan zij geeft Aan elk tot wien heur handen langen. Hoe voelt haar onmacht zich gevangen In moeder voeten korte baan: Nooit zal zij dringen tot waar gaan
[pagina 257]
De lampen harer gouden oogen: Arm eindeloos beperkt vermogen! Zij mag niet lijden: 't kostbaar zaad Is loutre blijdschap en vergaat En laat haar arm als droefenis Haar liever dan zijn rijkdom is. En nimmer kan zij eerlijk keeren En zijn als een van die ontberen, Die arm met andere armen lijdt Armoede die niet weet of schreit.. Een eng dal boog de bergen in. Daar scheen geen zon, een blank begin Van daagraad onder 't koele loof Zonk naar den schemer van de kloof En naar de stem van blinde beek Die bode en roepende echo leek Van verren en omfloersden donder. Het is mij nu als volgde ik zonder Weten dat pad naar 't steeg en wond; Want ik weet enkel hoe ik stond Tusschen het lager oopnend loover In eenzaam huivren tegenover Den schuimen val die hing gespreid In stroomende onbeweeglijkheid, Als trad uit wanden van de rots Het blanke lijf eens schoonen gods. Hoe leefde ik daar dat eenig uur In binnenkamer van natuur Van harteslag tot -slag? De lijn Van rots en plant zal met mij zijn Voor altijd als de blik der oogen Die jonge jeugd het eerst heeft mogen
[pagina 258]
Minnen en diepst en boven al - Zoo zeker weet ik ook dat dal Uit al de dalen dezer aarde: Zoo geeft éen uur een plek heur waarde. 'k Dronk nooit of nergens 't leven in, Ik smaakte nooit zoo diep 't gewin Van elken ademtocht: de dood Was vlak nabij en fel en rood, Een sterk en teeder lokkend wenken... Daar is geen volgen in 't herdenken; Want al de tijd dat ik daar stond Roerloos op dien gewijden grond, Is nu de saamgetrokken schrik Van éen verhevenst oogenblik. Als zij wier onnaspeurbre lach Drenkt donkren droom tot klaren dag, Treedt binnen lichten dagezoom, Dan wordt de dag gelijk aan droom. Ik heb daar niet alleen verbleven Op enge grens van dood en leven. Daar was een ongedeelden tijd Een andre tegenwoordigheid. Streek niet langs mijner slapen kloppen Koelte van dauwen vingertoppen, En langs mijn oogen die gezonken Door blinddoek van hun leden dronken Een dieper licht dan aardschen schijn? Drongen niet woorden tot mij binnen Buiten den weg der doove zinnen Als een verklankte luchten wijn? Werd als een kleed door hun vermaan Niet al mijn onrust weggedaan, De onrust van een wiens zekerheid Een zoete vrees blijft t'allentijd
[pagina 259]
Tot liefste mond haar heeft herzeid? Nog hoor ik steeds den stâgen val Van hun geluid zoo vast en stil: Die goedheid doet om schoonheids wil, Die is gezegend boven al. P.C. Boutens.	voetnoot1) De Sinichbach valt in de Etsch ten Z.O. van Meran. De val bevindt zich nabij het kasteel Fragsburg.

Vorige Volgende

Strofen geschreven na een wandeling naar den waterval van den SinichbachGa naar voetnoot1)

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs