De Gids. Jaargang 70

[p. 180]

Parlementaire kroniek.

25 September.

‘Ueber allen Zeitungen ist Ruh’ zou men met eene variant op het bekende gedichtje van Goethe kunnen zeggen; de Troonrede waarmee het tweede zittingsjaar van het Ministerie-De Meester is ingeluid, heeft de politieke atmosfeer niet bijster in beroering gebracht. Kalm en over het algemeen sympathiek is zij ontvangen. Het sociaal-democratische hoofdorgaan zal op de daden wachten, die op deze woorden moeten volgen; de pers ter rechterzijde treedt over het geheel genomen gematigd op en die ter linkerzijde is eenstemmig in lof.

Een markant staatsstuk is deze Troonrede niet; zij kon het ook niet zijn. De lijn van algemeene politiek, waarlangs het kabinet zich zal bewegen, was ten vorigen jare bekend gemaakt; de Kamer is overkropt met aanhangige wetsontwerpen, waaronder er zijn die al twee jaar en langer hun lot op het Binnenhof verbeiden. Hoe zou dan de Regeering voor haar tweede jaar nog veel meer kunnen aanbieden, wilde zij geen twijfel aan haar ernst doen ontstaan?

Het is waar, het tweede jaar is voor een Ministerie in zoover belangrijk, dat in dat jaar alles bij de Kamer moet zijn, op de afdoening waarvan men prijs stelt vóor de algemeene verkiezingen in het gezicht komen. In zooverre is het te betreuren, dat met name de Armenwetgeving niet in de Troonrede wordt genoemd; maar... ‘la plus jeune fille ne peut plus donner ce qu'elle a,’ en de Minister Rink kan geen armenwet meedeelen, waarvan voor hem zelf de lijnen nog niet helder zijn.

Van belang is in de Troonrede de toezegging van de geheele belastinghervorming voor dit zittingjaar en van de sociale wetten, die

[p. 181]

aangekondigd worden. Het pogramma, dat bij de verkiezingen van 1905 door twee groepen der vrijzinnigen was ontworpen, wordt bij de belastinghervorming in zooverre gevolgd, als zoowel samensmelting van bedrijfs- en vermogensbelasting als wijziging van het successierecht op het programma voorkomen. De vraag, vooral ten opzichte van deze laatste hervorming, zal echter zijn: welk karakter zal die wijziging dragen en hoever zal zij zich uitstrekken? De verlaging van den suiker-accijns is uitstekend, maar de verhooging van dien op het gedistilleerd niet zonder bedenking, terwijl zoowel het debietrecht op tabak als de zoogenaamde ‘technische’ herziening van het tarief van invoerrechten op zeer voorzichtige wijze moeten worden gehanteerd.

Aan het Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel is hard gewerkt; nauwelijks heeft de Troonrede de ziekte-verzekering en de uitbreiding der ongevallen-verzekering aangekondigd, of enkele dagen later zijn de ontwerpen reeds ingediend. Van Minister Veegens mag men dit jaar daarenboven de ouderdomsverzekering en een ontwerp omtrent den arbeidsduur van volwassen mannen verwachten.

Bij dit alles, vermeerderd door urgente veranderingen in het recht betreffende de naamlooze vennootschappen, komen nu nog hoogst belangrijke wetsontwerpen betreffende Indië. De finantiëele verhouding tusschen moederland en Indië zal dan toch, Senatu volente, een feit worden. Er is dus werk genoeg voor de Kamer!

Deze heeft dan ook harerzijds getracht meer tijd te vinden voor geregelde afdoening van hetgeen haar is voorgelegd. Zij heeft door de afschaffing van het Adres van Antwoord op de Troonrede - gedurende de laatste jaren niet veel anders dan een formaliteit - een week gewonnen; zij zal door invoering van een ‘vragenrecht’ misschien menige langdurige interpellatie voorkomen. Al is dit alles nog geen diepgaande hervorming van haar werkwijze, zelfs dit eerste pogen verdient toejuiching. Zij schijnt met goede voornemens bezield, de regeering geeft haar volop werk en er is dus kans, dat het nieuwe zittingsjaar een rijken oogst zal te aanschouwen geven. Bij dat streven naar ontwikkeling van meer vruchtbare werkkracht heeft de regeering de vertegenwoordiging krachtig bijgestaan. Op uitnoodiging der Kamer heeft zij de geheele staatsbegrooting onmiddellijk na de opening der

[p. 182]

zitting ingediend, terwijl de volksvertegenwoordiging de Indische begrooting reeds op den 1^sten September op tafel vond. De gebruikelijke millioenenrede bleef voor het eerst achterwege. In plaats daarvan werd door den Minister van Finantiën een nota overgelegd, waarin hij een overzicht geeft van 's lands geldelijken toestand. Dit overzicht munt uit door zakelijke helderheid en een betere onderscheiding tusschen gewone en buitengewone uitgaven dan men tot dusver aan het Departement van Finantiën gewoon was. Ook voor 1907 acht de regeering het heffen van tien opcenten op de Vermogens- en Bedrijfsbelating noodzakelijk. Toch behoeft het land zich over de finantiëele positie allerminst ongerust te maken; de opbrengst der gewone middelen heeft ook ditmaal weer de stoutste verwachtingen overtroffen. Wel een bewijs van de steeds toenemende welvaart van het Nederlandsche volk.

Jammer, dat de zoo kleine meerderheid links - van een regeeringsmeerderheid kan men eigenlijk niet spreken - ernstig met verlies wordt bedreigd. De zetel van Mr. Van der Vlugt is open, omdat de gezondheidstoestand van den Leidschen afgevaardigde niet toeliet, dat hij zich nog langer aan zijn mandaat gaf. De Kamer verliest in hem een even bekwaam als fijngevoelig en beschaafd man, wiens diep plichtgevoel voor hem de taak, die hij op zich had genomen, ongemeen verzwaarde. De persoonlijke sympathie, die hij in Leiden genoot, heeft niet weinig bijgedragen tot het slagen van zijn verkiezing in dit zoo zwakke district. Daarom mogen de Leidsche vrijzinnigen zich tweemaal bedenken, voor zij besluiten met wien zij tegen de kerkelijke partijen den strijd zullen wagen; vóór alles moet gezorgd worden, dat de Academiestad trouw blijft aan de linkerzijde; de persoon kome in de tweede plaats.