Bibliographie.
Van heinde en verre door Marcellus Emants. 's-Gravenhage. Haagsche Boekhandelen Uitgevers-Maatschappij.
De Hollander, de man van het hoekje van den haard en van moeder's pappot, kan, als hij eens uit den band is gesprongen, een onvermoeid reiziger, een eerste-klas-globetrotter, een wereldontdekker worden. De bewijzen liggen voor het grijpen. En wanneer dan die zwerver nog het geluk heeft eenige vlugheid van opmerken en eenige vaardigheid in het hanteeren van de pen te bezitten, dan worden wij onthaald op die meer of min geslaagde reisbeschrijvingen, reisherinneringen, reisindrukken, welke in den vorm van boekdeelen of van tijdschriftartikelen een bijzonder groote plaats in onze letterkunde beslaan.
Marcellus Emants is van het echte ras der reizigers. Met hem behoeft men niet bang te zijn over platgetreden paden naar overbekende oorden te worden geleid, of te dicht bij honk te moeten blijven. Reisbeschrijvingen, welke een gewoon sterveling, die blij is wanneer zijn middelen en zijn tijd hem vergunnen jaarlijks een week of wat te mogen reizen, als ‘van verre’ zou beschouwen: verhalen uit Nîmes, Andorra, Hongarije, Rumenië, schijnt Emants nog als ‘van heinde’ te betitelen. Met den naam ‘van verre’ bestempelt de schrijver alleen wat hij van Bombay, Canton, Honolulu weet te vertellen.
En zoo ontvangen wij hier van vergelegen, uiterst belangrijke oorden beschrijvingen, vruchten van rustige observatie en scherpzinnige ontleding, in dien helderen, duidelijken stijl, die niet tot geestdrift stemt, maar waardoor menschen en dingen scherp omlijnd voor onze oogen komen te staan, zoodat wij ze niet licht weer vergeten. Een meesterstuk van dergelijke nauwkeurige, rustige, duidelijke en te gelijk aangrijpende beschrijving, misschien het meesterstuk van den bundel, is het hoofdstuk ‘Japanse worstelaars’, waarvan onze lezers in December 1893 de primeur hebben mogen genieten.