De Gids. Jaargang 60

[p. 175]

Buitenlandsch overzicht.

Mac Sphinxley.

Juni.

18 Juni werd Mac Kinley door de conventie der republikeinen te Saint Louis tot haar kandidaat voor het presidentschap uitgeroepen.

In de Vereenigde Staten - de herinnering is misschien niet overbodig - vertegenwoordigen congres en president het volk ieder op zijn manier. ‘The house of representatives,’ het onderhuis van het congres, wordt gekozen naar het zielenaantal, en daar hebben dus de dichtbevolkte staten van het Oosten de overhand; naar den Senaat daarentegen vaardigt iedere staat, groot of klein, twee leden af, en de nieuw ontgonnen streken van het Westen, zoodra zij als staat in de unie zijn opgenomen, hebben evenveel te beteekenen als New-York of Pennsylvania. Maar de presidentskeus heeft plaats door een combinatie van stemmen: iedere staat brengt door zijn gedelegeerden zooveel stemmen uit als hij vereenigt in senaat en huis van vertegenwoordiging. Hier heeft dus de volkrijke streek nog wel overwicht, maar het wordt toch getemperd omdat het aantal van de nieuwe staten voortdurend groeit.

De conventie der partij is een voorproef van de samenkomst der gedelegeerden voor de verkiezing; alleen vaardigt iedere staat naar dezen partijdag het dubbel af van het aantal dat hem bij de definitieve keus toekomt; want het programma wordt er opgemaakt, en hoe meer zielen hoe meer indruk de beslissing maakt.

In Juli vereenigt zich de conventie der democraten te Chicago. Zij is thans van minder belang, omdat de delegaties der Staten, voor de presidentsverkiezing in November als een geheel gekozen,

[p. 176]

als een geheel hun stemmen uitbrengen, en de meerderheid der staten tot de republikeinsche partij behoort.

De vraag was, - en zij is op de bijeenkomst te Saint Louis beslist - of de republikeinsche partij nog de kracht bezat om, zoo niet al haar aanhangers, tenminste de overgroote meerderheid van haar aanhang bijeen te houden.

En het was meer een kwestie van politicians dan van politiek.

Republikeinen en democraten zijn verouderde namen, zij hebben een tijdlang hun beteekenis gehouden, hoewel geheel verschillend van de oorspronkelijke, door de tegenstelling tusschen Noordelijke en Zuidelijke staten, zoolang er nog diende uitgemaakt, welke weg er moest gevolgd worden bij de reconstructie van de overwonnen Zuidelijke staten. De republiekeinen streden voor de suprematie van het Yankeedom, de democraten waren de Zuidelijken.

Die politieke vraagstukken zijn op den achtergrond geraakt, een nieuwe groepeering van belangen eischt de aandacht: het Westen van Amerika is mondig geworden en laat zijn stem hooren.

Een twintig, dertig jaar geleden ging ‘the far West’ nog volgzaam mede met de staten waarvan Nieuw Engeland in het Oosten de kern is. De bevolking was uit het Oosten gekomen; voor hen was New-York de eerste stad; zij leefden in de herinneringen van den grooten burgeroorlog, zij beschouwden zich als de voorhoede van het beschavingsleger dat in het Noord-Oosten zijn hoofdkwartier had. Wel werd in de nieuwe steden van het Westen geklaagd over de spoorwegtarieven, en over den exploitatiegeest en de hebzucht van de handelstaten aan den Atlantischen Oceaan; maar men had de kapitalen van het Oosten noodig, en men schikte zich in het onvermijdelijke.

Een ander geslacht is thans opgegroeid dat de steden en toestanden van daar ginds niet meer kent. Het centrum van Amerika is verplaatst, het is de lijn van den Missisippiloop genaderd, en spoedig zal het denkelijk dien vader der stroomen overtrekken.

Thans komt het er op aan de overmacht en de voogdij van het Oosten te verbreken. Het Westen is rijk door zijn zilver en zijn landbouwproducten; wanneer het daarvoor de volle, en liefst nog iets meer dan de volle, waarde kon krijgen, zoo zou het bovenaan staan in het werelddeel. Maar de handelstaten, met hun kapitalistenmacht, houden het geld krap en de graanprijzen gedrukt; vooral zij houden

[p. 177]

het zilver minderwaardig, omdat zij voor hun handelsbetrekkingen met Europa den goudstandaard behoeven. En wat beteekent Europa voor Amerika? Kan Amerika niet op eigen beenen staan en de qualiteit van zijn eigen munt bepalen?

Het is met andere woorden de oppositie van den mijn- en landbouwenden stand tegenover den handelstand, en de oogenblikkelijke belangen van het Westen, met de vooroordeelen die er uit ontspruiten, scharen zich bijna geheel aan de zijde van de belangen en vooroordeelen van het katoenvoortbrengende Zuiden.

Hun samengaan zou een omkeer in de geschiedenis beduiden, en het Oosten zou een strijd voor het bestaan hebben te voeren tegen een combinatie van Zuid en West.

De heele partijcampagne is dus gevoerd met het oog op dit éene doel: de breuk in de partij te verhinderen. Het contrast tusschen de statengroepen moest verzacht en weggestreken worden; en een man uit den staat Ohio was de aangewezen candidaat voor het presidentschap.

Ohio ligt juist op de helft van Oost en West, en zijn heele bestaan is in twee helften. Zond het afgevaardigden van de eene partij naar het congres, dan koos het, ter vergoeding, voor het huis van wetgeving in den eigen staat mannen van de andere partij; en liet het zich vinden om democratische afgevaardigden te nemen, dan kon men bijna zeker wezen dat zijn gedelegeerden bij de vier-jaarlijksche presidentskeus op een republikeinschen candidaat zouden stemmen. Ohio, zooals de Amerikanen zeggen, is de ideaal straddle staat. En van dat Ohio heet de ideaal straddle man Mac Kinley.

Op Mac-Kinley is niets te zeggen, en van hem valt evenmin iets te vertellen. Hij was schoolmeester en rechtspraktizijn; dan lid van het congres. Een goed man en een eerlijk man. Met twee karakteristieken: hij is majoor, een graad heusch verdiend in den burgeroorlog; en hij is de vader van de afgeschafte Mac-Kinleywet, - maar bij dit vaderschap speelt het toeval zijn rol.

De Mac-Kinleywet - het heeft maar een haar gescheeld dat zij anders heette - bracht hem de candidatuur voor het presidentschap. Zij beschermde de landbouw en nijverheid der Vereenigde Staten door hooge rechten. Deze Mac-Kinley was dus de Amerikaan die Amerika voor de Amerikanen zou behouden, de concurrentie van het getyranniseerde Europa zou weren, en die zou

[p. 178]

maken dat de werkman en de boer loon en prijzen zouden behalen voldoende om hen als een onafhankelijk burger van het nieuwe werelddeel te doen leven.

Voor al het overige beduidde Mac-Kinley's naam niets. Hij had in zijn lange leven dìt en dàt gezegd, zich over goud en zilver zus en zoo uitgelaten; maar wie zegt niet wel eens wat meer of minder dan hij verantwoorden kan?

In allen geval Mac-Kinley wist nu te zwijgen.

Een onbetaalbaar man voor politicians die moeite hebben om hun partij bijeen te houden. Volslagen oncompromitterend. Straddle! De onderhandelingen gingen achter zijn rug om. Na lang loven en bieden, na een flinke pressie van den kapitalistenkant kwam de formuleering van het programma tot stand dat de quaestie van den muntomloop, en denkelijk alle andere hangende quaestiën, ongeveer zoo laat als zij reeds waren.

En Mac-Kinley zal, waarschijnlijk, van het jaar 1897 af als president toekijken hoe de zaken gaan, zonder goed te doen, zonder veel kwaad te zien gebeuren: het rechte zinnebeeld voor een tijdperk van overgang in de Vereenigde Staten.

Verweg, daar ergens in Egyptenland, ligt er een te staroogen op het woestijnzand. Het monster bijt niet, en het spreekt niet. Men mag er tegen kloppen. Er is geen leven in: 't is een symbool.

B*.