De Gids. Jaargang 11

Neues vollständiges deutsch-holländisches und holländisch-deutsches wörterbuch, nach den besten und neuesten Quellen bearbeitet.

Erster Theil. (Deutsch.) Nieuw volledig hoogduitsch-nederduitsch en nederduitsch-hoogduitsch woordenboek, naar de beste en nieuwste bronnen bewerkt. Eerste Deel. (Hoogduitsch). Te Amsterdam, bij W. de Grebber, 1845. 929 bl. gr. octavo.

Dit woordenboek, door den Heer calisch bewerkt, laat inderdaad aan volledigheid, in den wèlbegrepen zin des vervaardigers in zijne oordeelkundige Voorrede uitgedrukt, aan juistheid en naauwkeurigheid weinig, zoo iets, te wenschen overig. Het werk is daarenboven vernuftig, doeltreffend en gemakkelijk ingerigt, en overtreft ook in dit opzigt het Hoogduitsche Woordenboek van bomhoff, tot heden toe voor het beste gehouden. Mogten onze vertalers uit het Hoogduitsch het steeds raadplegen, zij zouden zich voor de vele blunders bewaren, die nu elk oogenblik gemaakt worden. Ongaarne misten wij onder de werken, door den Heer calisch bij zijnen arbeid geraadpleegd, heyse's Handwörterbuch der deutschen Sprache. Voorgelicht door dat uitmuntend werk, zou hij ongetwijfeld hier en daar het zijne tot nog hoogere volledigheid gebragt hebben; maar terstond moeten wij hier weder bijvoegen, dat men bij calisch onderscheidene woorden vindt, welke heyse niet heeft opgenomen, zoo als b.v. gleichsam, grundaus, lubsal

[p. 576]

en andere meer. Ableiben, halbherzigkeit, befächeln, gleger, mitnichten, enz., zoekt men bij beide schrijvers te vergeefs.

Indien het tweede deel (Nederduitsch-Hoogduitsch) even zoo zorgvuldig en met even veel geweten bewerkt wordt als het hier aangekondigde eerste gedeelte, dan zullen én Nederlanders én Duitschers geene geringe verpligting hebben aan den Heer calisch, wien wij in de algemeene goedkeuring zijns werks de edelste belooning toewenschen voor de verbazende moeite, aan de zamenstelling daarvan ten koste gelegd.

De uitgever heeft voor eenen zuiveren, duidelijken en correcten druk gezorgd. Het papier mogt wel wat steviger zijn voor een werk, dat dikmaals in handen genomen wordt, en ook voor schoolgebruik bestemd is, waartoe wij het in volle ruimte aanbevelen.