De Gids. Jaargang 3

[p. 394]

Cornelis Wils.

In het Belgisch Museum heeft de Heer j.f. willems Berichten wegens oude Nederduitsche Dichters geplaatst, die zeer belangrijk en lezenswaardig zijn, tot proeve geven wij hier, (1^ste. Deel, 4^de Aflev., bl. 368) het berigt wegens cornelis wils.

Deze, broeder van balthasar (mede vermeld), was Schrijver van Den grooten en onverwinnelijchen Don Quichot de la Mancha, oft den ingebelden ridder met sijn schildknaep Sance Panche, verthoont op het schouborgh van den Olijftack den 6 april 1682, Amsterdam 1682, in-8^o, en van Bon Jan en Sanderijn, kluchtspel, ofte het tweede deel van den verliefden Periander, door de liefhebbers van den Olijftack verthoont op 't Antwerpsche schouwborgh. Laetstgenoemde stuk, waerin men met de Walen den spot dryft, is zeer dikwyls herdrukt, en wordt nog wel eens by de boeren ten tooneele gevoerd. Witsen geysbeek houdt beide spelen voor ‘meesterstukken van armzaligheid¹;’ doch zy zyn waerlyk niet zoo slecht bewerkt, althans niet slechter dan de meeste Amsterdamsche kluchten van dien tyd. Men oordeele uit deze eerste regels van den Don Quichot:

don quichot:

Siet, Sance Panche, hoe auroor haer helder stralen
Met desen morgenstont alreê op d' aert laet dalen,
Hoe sy ons gunstigh is op onse reys!

sanche:

Ja, heer,

Gy peyst wêer op auroor; maer ick peys noch al meer
Op dien ontbijt, dien wy daer fluskens binnen smeerden,
En hoe wy aten en toch niet een duyt verteerden.
Godt sy gelooft, mijn heer, 't is een gewensten dagh,
Wanneer men by den boer soo heerlijck smeeren magh!

don quichot:

Ja seker, schiltknaep, 't is een dach voor ons vol welden,
Vermits wy desemael van ridderlijcke helden
Soo heerlijck sijn onthaelt, op hun bewalt casteel
Van bruggen twee mael dry, van koper in 't geheel
(Die m'optrekt als den vyandt comt), de poorten yser,
Of van metael gemaeckt.

sanche:

Wel heer, sijdy niet wijser!

Het was een boeren huys, hoe waerdy soo verdwaelt?
En dat het ridders sijn daer hebdy in gefaelt:
Het waren boeren, doch geen ridders of geen graven,
Die ons, in stêe van wijn, maer botermelck en gaven.

1 Biographisch anthologisch en critisch woordenboek der nederduitsche dichters, VI, bl. 516.

[p. 395]

 

don quichot:

 

Dat was den nieuwen most: u oogen sagen scheel.

 

Saeght gy niet hoe 't geboomt omringelde 't casteel?

 

sanche:

 

Neen; maer ick sach, het was geheel met strooy beloovert.

 

don quichot:

 

Dien grooten toovenaer heeft u 't gesicht betoovert.

 

Het heerlijck paleys, daer wylie dese mael

 

Soo saten aen den disch, hadt een vergulde sael,

 

Waer ons de graven en de ridders gingen spijsen

 

Met alderleye wilt, met sneppen en patrijsen.

 

sanche:

 

Daer waren mosselen, en anders niet een vees.

 

don quichot:

 

En dan dien amelen bout?

 

sanche:

 

Dat was een platten kees.

 

don quichot:

 

Gy sijt een dwase nar, berooft van al u sinnen.

 

Saeght gy niet die prinses? een die ick moet beminnen,

 

Spijt alle jouffers van de werelt. 't sy wie 't sy.

 

Ick min geen ander dan Dulsina, die mijn sy

 

Bekleedde by het mael. En waren dit dan boeren?

 

Wie droes sou dees prinses by dit geboert vervoeren?

 

sanche:

 

Ey seker, die gy meynt, heer, een prinses te sijn,

 

Dat is een boeren meyt, en haren naem is Lijn.