Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xvij. Capittel.

1

⁺MAer doen, sij ghereyst hadden doer Amphipolen ende Appolonien, soe sijn sij ghecomen te Thessalonien, daer een synagoge der Ioden was.

+ A

2

Ende nae ghewoonte is Paulus tot hen binnen ghegaen, ende op drij sabbothen sprack hy tot hen van die scriftueren,

3

verclarende, ende bewijsende dat Christus moest lijden, ende verrijsen van die dooden, ende dat die is Iesus Christus, den welcken ick v vercondighe.

4

Ende die sommighe van hem hebben ghelooft, ende sij sijn versaemt met Paulo ende Sila, ende van die Godsdienstighe heydenen een groote menichte, ende veel edele vrouwen.

5

Ende die Ioden die benijdende, ende tot hen nemende sommighe quade mannen van dat ghemeyn volck, ende een gherucht makende, hebben die stadt opgheruct, ende staende by Iasons huys hebben sij ghesocht hen voerts te brenghen onder tvolck,

6

Ende doen sijse niet en vonden soe trocken sij Iasonen, ⁺ende sommighe broeders tot die princen der stadt, roepende. Dese die de werelt in roeren stellen sijn oock herwaerts ghecomen,

+ B

7

die welcke Iason ontfanghen heeft, ende dese doen allegader teghen des keysers ordinancien noemende eenen anderen coninck te sijne Iesum.

8

Ende sij hebben oock tghemeyn volck verwect, ende die princen der stadt dit hoorende,

9

ende ontfanghen hebbende dat verantwoerden van Iason, ende van die andere hebben sij hen laten vrij gaen.

10

Maer die broeders hebben ter stont des nachts Paulum ende Silam laten gaen in Beroeen. Die welcke (als sij daer comen waren) sijn sij ghegaen in die Ioden den synagoge.

11

(Ende dit waren die edelste van henlieden die te Thessalonice sijn die dwoert ontfanghen hebben met gheheelder begheerten, daghelijcs ondersoeckende die scriftueren, oft dese dinghen alsoe waren.

12

Ende voerwaer daer heefter veel van henlieden ghelooft, ende van die eerlijcke heydensche vrouwen ende mannen niet luttel.

13

Maer doen die Ioden in Thessalonien vernomen hadden, dat te Beroeen van Paulo dwoert Gods oock ghepreect was, ⁺soe sijn sij derwaerts oock ghecomen, beroerende ende in gherucht stellende die menichte.

+ C

14

Ende doen hebben die broeders Paulum ter stont laten wech gaen dat hy gaen soude tot aen die zee. Maer Silas ende Thimotheus sijn daer ghebleuen.

15

Ende die Paulum wtleyden, hebben hem voerts gheleydt tot Athenen toe. Ende van hem een beuel ontfanghen hebbende aen Silam ende Thimotheum dat sij seer rasschelijck tot hem comen souden, soe sijn sij ghereyst.

16

Maer doen Paulus hen lieden te Athenen verbeydde, soe worde sijnen gheest verwect in hem, siende die stadt gheheel met afgoderien becommert.

17

Hier om soe disputeerde hi in die synagoge met die Ioden, ende metten Godts dienstighen ende op die merct tallen daghen tot die ghene die daer teghenwoerdich waren.

18

Ende sommighe Epicureeussche ende Stoyssche Philosophen disputeerden met hem, ende die sommighe seyden. Wat wilt

[p. *845]

dese woordt sayere segghen? Maer dandere seyden. Het scijnt te wesen een vercondigher van nieuwe goden, om dat hi hen lieden Iesum ende die verrijsenisse vercondichde.

19

Ende hem nemende hebben sij hem gheleydt in ariopago, segghende, Moghen wy weten wat dese nieuwe leeringhe is die van v ghepreect wert?

20

⁺Want ghy brengt sommighe nieuwe dinghen in onse ooren. Daer om wi willen weten, wat dese dinghen sijn willen.

+ E

21

(Ende alle die van Athenen, ende die vreemde gasten, en verleechden hen nerghens toe, dan om te segghen, oft te hooren iet nieus)

22

Maer Paulus staende, int midden van Ariopago heeft gheseyt, Ghi mannen van Athenen, ick sie v lieden ouer al met valschen Godstdienst becommert.

23

Want ic voerbijgaende ende siende v afgods beelden, heb oock gheuonden eenen outaer, daer op ghescreuen was. Den ombekenden Godt. Daer om dat ghy onwetende eert, dat vercondighe ick v

24

Godt die die werelt ghemaect heeft, ende al datter in is, dese want hy Heere is van hemel ende eerde, en woont in gheen tempelen metten handen ghemaect,

25

noch hem en wort gheenen dienst ghedaen, met menschelijcke handen als iet behoeuende, ⁺want hy eenen ieghelijcken gheeft het leuen, ende den adem, ende alle dinghen,

+ F

26

ende hi heeft wt eenen alle gheslachte der menschen ghemaect, om te woonen opt gheheel aenschijn der eerden, ordinerende ghesette tijden, ende eynden van haer lieder wooninghe

27

om Godt te soecken, oft sij hem bijauontueren mochten aentasten, ende vinden. Al eest soe dat hy niet verre en is, van een ieghelijcken van ons lieden.

28

Want in hem leuen wy, ende roeren ons, ende hebbent wesen. Alsoe ooc sommighe van uwen Poeten gheseyt hebben. Want wy sijn ooc van zijn gheslachte.

29

Daer om want wy van Gods gheslachte sijn, soe en behooren wy niet te meynen, dat het Godtlijck wesen den goude oft siluer, oft den steenen, den ghesneden wercke der consten ende der menschen versieringhen ghelijck is.

30

Ende tis waer, dat Godt die tijden van deser onwetentheyt onghemerct latende vercondicht nu den menschen, ⁺dat sij alle gader oueral souden penitencie doen,

+ G

31

om dat hy eenen dach ghestelt heeft, inden welcken hy die werelt sal ordeelen in rechtuerdicheyt, doer eenen man in den welcken hy dat gheordineert heeft allen menschen tghelooue biedende, verweckende die van die dooden.

32

Maer doen sij ghehoort hadden die verrijsenisse der dooden, soe bespotten hem die sommighe, Maer die sommighe seyden. Wy sullen v daer af wederom hooren.

33

Alsoe is Paulus ghegaen wt dat midden van henlieden.

34

Maer sommighe mannen hem bijblijuende hebben ghelooft, onder die welcke was ooc Dionisius een Areopagyter, ende een vrouwe ghenaemt Damaris, ende andere met henlieden.