Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .vij. Capittel.

1

⁺DOen heeft die prince der priesteren gheseyt, Sijn dese dinghen alsoe?

+ A

2

Die welcke heeft gheseyt, Ghy mannen broeders ende vaders Hoort. Die Godt der glorien is gheopenbaert onsen vader Abraham doen hi was in Mesopotamien, eer dat hy woonde in Charan,

3

ende hy heeft tot hem gheseyt, Gaet wt uwen lande ende wt uwen maesscap, ende coemt int dlant dat ick v toonen sal.

4

Doen is hy ghegaen wt der Chaldeen lant, ende heeft ghewoont in Charan. Ende van daer, nae dat sijn vader ghestoruen was, heeft hy hem ouer ghebracht in dit lant, daer ghi nu in woont.

5

Ende hi en heeft hem daer in, gheen erffenisse ghegheuen, niet soe veel als die breyde van eenen voet, ende hy heeft beloeft hem dit te gheuen tot een besittinghe, ende sijnen sade na hem, doen hy gheenen soone en hadde.

6

Maer Godt heeft hem gheseyt, dat sijn saet sal vreemdelinck wesen in een vreemt lant, ende die sullense tot slauernien tonderbrenghen, ende sij sullense qualijck hantieren vier hondert iaren lanck,

7

ende het volck wien sij ghedient sullen hebben, sal ick ordeelen heeft Godt gheseyt, ende daer nae sullen sij wtgaen ende my dienen in dese plaetse.

8

Ende hy heeft hem ghegheuen het testament der besnydenissen, ende alsoe heeft hy Isaac ghewonnen. Ende hi heeft dien besneden opden achtsten dach ende Isaac Iacob, ende Iacob die twaelf Patriarchen.

9

⁺Ende die Patriarchen benijdende hebben Ioseph vercocht in Egypten, ende Godt was met hem,

+ B

10

ende hy heeft hem verlost wt alle sijn tribulacien, ende heeft hem gratie ende wijsheyt ghegheuen, In Pharaos des conincs van Egypten aensicht, ende hi heeft hem ghestelt tot een prouoost ouer Egypten, ende ouer alle sijn huys.

11

Ende den dieren tijt is ghecomen op alle dlant van Egypten ende Chanaan, ende een groote tribulatie, ende onse vaderen en vonden gheen spijsen.

12

Maer doen Iacob ghehoort hadde datter tarwe was in Egypten, soe heeft hy onse vaderen ten iersten mael ghesonden,

13

ende in die tweede reyse is Ioseph ghekent gheweest van sijnen broederen, ende sijn gheslachte is Pharaoni bekent gheworden.

14

Ende Ioseph seyndende, heeft doen halen Iacob sijnen vader, ende alle sijn gheslachte in vijuentseuentich zielen.

15

Ende Iacob is nederwaerts ghedaelt in Egypten, ende hy is ghestoruen ende onse vaderen.

16

Ende sij sijn vervoert gheweest tot in Sichem ende sijn int graf gheleyt, dat Abraham ghecocht heeft om eenen prijs van siluer, van die kinderen van Hemor Sichems sone.

17

⁺Maer doen den tijt der beloften aenquam, den welcken Godt Abraham hadde beloeft, soe eest volck ghewassen ende vermenichfuldicht in Egypten,

+ C

18

tot datter een ander coninck opghestaen is in Egypten die Ioseph niet en kende.

19

Dese bedrieghende ons gheslachte heeft onsen vaderen lijden aen ghedaen, dat sij hen nieu gheboren kinderkens souden wech werpen, dat die niet te leuen en souden blijuen.

20

Opden seluen tijt is Moyses gheboren, ende hy heeft Gode aenghenaem gheweest, die welcke is

[p. *836]

drij maenden opgheuoestert in sijns vaders huys.

21

Ende als hy wech gheworpen was, soe heeft hem Pharaos dochter opghenomen, ende heeft hem voer haer seluen opghevoedt tot eenen sone.

22

Ende Moyses werde gheleert in alle die wijsheyt der Egyptenaren, ende hy was machtich in sijn woerden ende wercken.

23

Maer doen hy den tijt van veertich iaeren voleynt hadde, soe eest in sijn herte opghecomen dat hy sijn broeders besoecken soude, die kinderen van Israel.

24

Ende als hy eenen ghesien hadde die onghelijck leedt, heeft hy dien bescudt, ende heeft hem wrake ghedaen die onghelijck verdroech, verslaende den egyptenaer.

25

Ende hy meynde dat sijn broeders verstonden, dat Godt doer sijn hant hen soude salicheyt gheuen, ⁺maer sij en verstondens niet.

+ D

26

Ende des ander daechs, soe heeft hy hem vertoont eenighen die keuen, ende hi heeftse versoent in vreden segghende, Ghi mannen ghi sijt ghebroeders, waerom doet ghi malcanderen hinder?

27

Maer die ghene die sijnen naesten onghelijck dede heeft hem wech ghestooten segghende, Wie heeft v een prince ende rechter ghestelt ouer ons?

28

Wilt ghy my dooden, ghelijck ghy ghisteren den egyptenaer doot gheslaghen hebt?

29

Ende Moyses is gheuloden om dit woert, ende is gheworden een vreemdelinck int lant van Madian daer hy ghewonnen heeft twee sonen.

30

Ende alst veertich iaeren verloopen waren, soe heeft hem gheopenbaert een enghel in die woestijne des berchs van Sina, int vier van een vlamme des dorns.

31

Ende Moyses dat siende heeft hem verwondert van dat visioen. Ende als hi naerder quam om te besien, soe is tot hem ghesciet die stemme des Heeren.

32

Ick ben die Godt van uwen vaderen, die Godt van Abraham, die Godt van Isaac, ende die Godt van Iacob. Maer Moyses verscrict sijnde en dorste niet aensien.

33

Maer die Heere heeft tot hem gheseyt, Ontbint die schoenen van uwen voeten. Want die plaetse daer ghi op staet, is heylighe eerde.

34

Ic heb al siende ghesien dat verdriet mijn volcs dwelck in Egypten is, ende hen suchten heb ick ghehoort, ende ick ben nederghecomen hen te verlossen. Ende nu coemt ghy, ende ick sal v senden in Egypten.

35

Desen Moysen den welcken sij versaect hebben segghende, Wie heeft v prince ende leytsman ghestelt? Desen heeft Godt tot eenen prince ende verlosser ghesonden, met die hant des enghels die hem gheopenbaert heeft inden dorn.

36

⁺Dese heeftse gheleyt, doende teekenen ende wonderlijcke wercken int lant van Egypten, ende in die roode zee, ende in die woestijne veertich iaren lanck.

+ E

37

Dit is Moyses die gheseyt heeft den kinderen van Israel. Eenen Propheet sal v Godt verwecken van uwen broederen, mijns ghelijck, desen suldi hooren.

38

Dit is hy die in die vergaderinghe was in die woestijne metten enghel die tot hem sprack opden berch van Sina ende met onsen vaderen, die ontfanghen heeft die woerden des leuens, om ons te gheuen.

39

Den welcken onse vaderen niet en hebben willen onderdanich sijn, maer sij hebben hem verstooten, ende sijn afghekeert met haren herten in Egypten,

40

segghende tot Aaron. Maect ons goden, die voer ons gaen. Want wat desen Moyses ghesciet is, die ons wt Egypten gheleyt heeft, dat en weten wy niet.

41

Ende sij hebben een calf ghemaect in dien daghen. Ende sij hebben den afgodts beelde een slach offerande gheoffert, ende sij verblijdden hen in dwerck haerder handen.

42

Ende Godt heeft hem ommeghekeert, ende hy heeft se gheleuert te dienen den heyre des hemels, alsoe daer ghescreuen is int boeck der Propheten. Hebdi my slachofferanden ende hostien veertich iaren gheoffert in die woestijne, ghy huys van Israel?

43

Ende ghy hebt ontfanghen het tabernakel van Moloch, ende die sterre ws Gods rempham die figuren die ghy hebt ghemaect om die te aenbidden. ⁺Ende ick sal v ouer voeren doer Babilonien.

+ F

44

Dat tabernakel des ghetuyghenis hadden onse vaderen in die woestijne, ghelijck Godt gheordineeert heeft sprekende tot Moysen, dat hy dat maken soude nae die ghedaente die hy ghesien hadde.

45

Het welcke onse vaderen ontfanghende, hebben dat met Iesu ghebracht in die besittinghe der heydenen die Godt wtghedreuen heeft voer onser vaderen aensicht, tot in die daghen van Dauid

46

die gratie gheuonden heeft voer Godts aensicht, ende begheert heeft dat hy een tabernakel vinden soude voer Iacobs Godt.

47

Ende Salomon heeft hem een huys ghetimmert.

48

Maer die alder hoochste en woont in gheen huys met handen ghemaect, ghelijck die prophete seyt,

49

Den hemel is mijnen stoel, maer die eerde is een voetbancke mijnder voeten. Wat huys suldi my timmeren, seyt die Heere? Oft welcke is die plaetse mijnder rusten?

50

En heeft mijn hant alle dese dinghen niet ghemaect?

51

Ghy haertneckighe ende onbesneden van herten, ende van ooren, ghy wederstaet altijt den heylighen gheest, ghelijck v vaderen, alsoe sijdi oock.

52

Wien vanden propheten en hebben v vaderen niet veruolcht? ⁺Ende sij hebbense ghedoot die te voren vercondichden van die toecoemst des rechtuerdighens, wiens verraders ende doot slaghers ghi nu gheweest hebt,

+ G

53

die ontfanghen hebt die wet, doer dat bescicken der enghelen, ende en hebtse niet ghehouden.

54

Dit hoorende bersten haer herten, ende sij crijselden metten tanden op hem.

55

Maer want hy vol was vanden heylighen gheest, soe heeft hy ten hemelwaerts siende die glorie Gods ghesien, ende Iesum staende ter rechter zijden Godts. Ende hy seyde. Siet ick sie die hemelen open, ende den sone des menschen staende aen die rechte zijde Gods.

56

Ende luyde roepende met grooter stemmen hebben sij hen ooren ghestopt, ende hebben eendrachtelijck eenen oploop teghen hem ghemaect.

57

Ende stootende hem buyten der stadt, steenden sij hem, ende die ghetuyghen hebben hen cleederen afgheleyt by die voeten van eenen ionghelinck ghenoemt Saulus.

58

Ende sij steenden Stephanum die daer aenriep ende seyde, Heere Iesu ontfanct mijnen gheest.

59

Ende met ghebuychde knyen heeft hy gheroepen met grooter stemmen segghende, Heere en rekent hen dit niet tot sonde. Ende doen hy dat gheseyt hadde, soe is hy ontslapen. Ende Saulus was consenteerende in zijn doot.