Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

* Dat .ij. Capittel.

+ 1

⁺ENde als die daghen van Pinxteren veruult waren, soo waren sij al te samen in die selue plaetse,

+ A

2

ende daer is onuersienlijck gheschiet vanden hemel een gheluyt, als van eenen aencomende crachtighen wint, ende heeft veruult het gheheel huys daer sij sittende waren,

3

Ende hen openbaerden ghedeelde tonghen ghelijck vier, ende het heeft gheseten op een ieghelijc van henlieden,

4

ende sij sijn alle veruult gheweest metten heylighen gheest, ende sij hebben begonnen te spreken met versceyden tonghen nae dat die heylighe geest hen gaf wt te spreken,

5

Ende te Ierusalem waren Ioden woonachtich Godt vreesende mannen van allen natien die onder den hemel is,

6

Ende als dit gheluyt gesciet was, soo is daer een menichte vergadert, ende is metter

[p. *832]

herten verslaghen gheweest, Want een ieghelijc hoorde die spreken met haerlieder tonghen,

7

Ende sij verscricten hen alle ende waren verwondert segghende. Siet en sijn alle dese die daer spreken niet Galileusschen mannen,

8

⁺ende hoe hebben wij een ieghelijc onse tale ghehoort daer wij in gheboren sijn?

+ B

9

Parthen ende Meden, ende Elamiten, ende die woonen in Mesopotamien, in Iudeen, ende Capadotien, Ponten, ende Asien,

10

Phrygien, ende Pamphilien, Egipten ende die deelen van Libyen welck is omtrent Eyrenen, ende die Roomsche vreemdelinghen,

11

Ioden ooc ende Heydenen totten Ioetscap bekeert, Creten, ende Araben, wij hebben dese hooren spreken met onsen talen die grootdadighe wercken Godts.

* 12

Ende sij verscricten hen alle ende verwonderden hen, tot malcanderen segghende. Wat wilt dit sijn?

13

Maer die andere spottende seyden. Dese sijn vol van moste,

14

Maer Petrus staende met die elue heeft sijn stemme opghehauen, ende tot hen ghesproken. Ghy Ioetsche mannen ende die te Ierusalem woont allegader, dit sij v kenlijc, ende ontfanct metten ooren mijn woorden.

15

Want dese (alsoo ghy meynt) en sijn niet droncken, want nv die derde vre is vanden daghe,

16

⁺maer dit is tghene datter gheseydt is door den propheet Ioel,

+ C

17

Ende tsal sijn in die laetste daghen (seyt die Heere) dat ick sal wtstorten van mijnen gheest op alle vleesch, ende v sonen ende v dochteren sullen propheteren, ende v ionghelinghen sullen visioenen sien, ende v ouderen sullen droomen droomende sijn,

18

Ende ic sal voorwaer in die dagen op mijn dienaers ende op mijn dienerssen wtstorten van mijnen gheest ende sij sullen propheteren,

19

Ende ick sal wonderlijcke teekenen gheuen inden hemel bouen, ende teekenen op die eerde beneden, bloet ende vier ende domp des roocs,

20

Die sonne sal ghekeert worden in donckerheyt, ende die mane in bloet, eer dat comen sal den grooten ende openbaren dach des Heeren,

21

Ende tsal sijn dat een ieghelijck wie den naem des Heeren aenroepen sal, die sal salich wesen.

22

+ ⁺Ghy Israhelijtsche mannen hoort dese woorden. Iesum van Nazareth eenen man van Godt weerdich ghemaeckt onder v lieden, door die crachten ende wonderlijcke wercken ende teekenen, die Godt door hem ghedaen heeft int midden van v lieden, alsoo ghy wel weet,

+ D

23

desen door ghesloten raet ende voorsienicheyt Godts gheleuert, hebt ghilieden door die handen der booser menschen cruycende ghedoodt,

24

Den welcken Godt verwect heeft, nae dat hi die pijnen der hellen ontbonden hadde, ghelijck dat oock onmoghelijck was, dat hi daer af soude ghehouden worden,

25

Want Dauid seyt in sijnen persoon. Ick voorsach den Heere altijt voor mijn aensicht, want hy is my ter rechter hant op dat ic niet beruert en worde,

26

Daerom heeft hem mijn herte verblijt, ende mijn tonghe heeft haer verhuecht, Daer bouen sal mijn vleesch oock rusten in hope,

27

Want ghy en sult mijn ziele niet verlaten in die helle, noch ghy en sult uwen heylighen niet gheuen te sien die verganckelijcheyt,

28

Ghy hebt my kenlijck ghemaect die weghen des leuens, ghy sult my veruullen van blijscappen met uwen aensicht.

* 29

⁺Ghy mannen broederen laet my cloeckelijck spreken tot v lieden vanden Patriarck Dauid dat hy ghestoruen is ende begrauen, ende sijn graf is by ons tot opden dach van heden toe,

+ E

30

Hierom want hy een propheet was, ende wel wist dat hem Godt met eenen eedt ghesworen hadde datter van die vrucht sijnder lendenen een sitten soude op sijnen throon,

31

soo heeft hy voorsiende ghesproken van Christus verrijsenisse, dat hy niet en is verlaten gheweest in die helle, noch sijn vleesch gheen verrottinghe ghesien en heeft,

32

Desen Iesum heeft Godt wederom verwect waer af wij alle ghetuyghen sijn,

33

Hierom hi verheuen sijnde door die rechte hant Gods, ende ontfanghen hebbende die belofte des heylichs gheests vanden vader heeft desen wtghestort den welcken ghi siet ende hoort,

34

Want Dauid en is inden hemel niet gheclommen, Maer hy seyt. Die Heere heeft gheseyt tot mijnen Heere, sidt aen mijn rechte hant,

35

tot dat ick v vianden stellen sal tot een voetbanck uwer voeten,

36

Hierom moet het heel huys van Israel seer sekerlijck weten, ⁺dat Godt desen Iesum dien ghy ghecruyst hebt ghemaect heeft tot eenen Heere ende Christum

+ F

37

Als si dese dinghen ghehoort hadden, sijn si beweecht gheweest van herten, ende hebben gheseydt tot Petrum ende tot die ander apostelen. Wat sullen wij doen ghy mannen broeders?

38

Ende Petrus tot henlieden. Doet (seyt hy) penitencie, ende een yeghelijck van v worde ghedoopt inden naem Iesu Christi, tot verghiffenisse van uwen sonden, ende ghy sult ontfanghen die gaue des heylichs gheests,

39

Want v lieden behoort toe die belofte ende uwen kinderen, ende allen den ghenen die verre sijn, die welcke tot hem roepen sal die Heere onse Godt,

40

ende met veel andere woorden heeft hy betuycht, ende vermaende henlieden segghende. Wert behouden van dit quaet gheslachte,

41

Aldus die sijn woorden ontfanghen hebben sijn ghedoopt, ende daer sijn op dien dach toeghecomen omtrent drij duysent zielen,

42

⁺Ende sij waren volstandelijc blijuende in die leeringhe der apostelen, ende in die ghemeynscap van dat breken des broots, ende in ghebeden,

+ G

43

Ende alle zielen creghen vreese, ende veel teekenen ende wonderlijck wercken worden ghedaen door die apostelen in Iherusalem, ende daer was een groote vreese in alle gader.

44

Oock alle die gheloofden waren te samen, ende sij hadden alle dinghen ghemeyn

45

Die besittinghen ende rijcdommen vercochten sij, ende sij deylden die hen allen, nae dat eenen yeghelijcken van noode was,

46

Ende daghelijcks oock volherdende eendrachtelijck inden tempel, ende brekende van huysen te huysen tbroot, namen sij spijse met verhueghen ende simpelheyt des herten,

47

tsamen Godt loouende ende gratie hebbende tot alle dat volc, Ende die Heere vermeerderde daghelijcks die ghene die salich souden worden tot dat selue.