Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xiiij. Capittel.

1

⁺MAer nae den tijt van drij iaren heeft Iudas ende die ghene die met hem waren vernomen dat Demetrius Seleucus sone door die hauene van Tripolis op ghecomen was tot die bequame plaetsen,

+ A

2

ende dat hy die lantschappen ghehouden hadde teghen Antiochum ende sijnen capeteyn Lysiam

3

Ende een ghenoemt Alcimus die de opperste priester gheweest hadde, maer is al willens besmet gheweest ten tijde van die vermenghinghe, aenmerckende dat hem gheensins salicheyt en was, noch toeganck totten outaer,

4

is ghecomen tot Demetrium int hondertste ende vijftichste iaer, scenckende hem een gulden croone ende eenen palmtack, ende daer toe noch coppen die scenen den tempel toe te hooren. Ende op dien dach heeft hy ghesweghen,

5

maer als hy bequamen tijt ghecreghen hadde tot sijnder dwaesheyt ende gheroepen was van Demetrio ten rade, ende gheuraecht was op wat dinghen ende raden die Ioden rusten,

6

soo heeft hy gheantwoort. Die vanden Ioden die Assidei ghenoemt worden, ouer die welcke is Iudas Machabeus, die voeden orloghen, ende beroeren oploopen, ende si en laten het rijck niet gherust wesen,

7

⁺want ick ooc berooft wesende van mijnder ouderen glorie (ic segghe van dat opperste priestercap) ben herwaerts gecomen,

+ B

8

ten iersten trouwe houdende des conincs orbaerlijcke saken, ten tweeden oock mijnder borgheren profijt soeckende, want midts haerder archeyt wort ons gheheel gheslachte seer gequelt.

9

Maer als ghy alle dese dingen o coninc besonder vernomen hebbet, soo wilt den lantscappe ende den geslachte na v goedertienheyt die by allen menschen vermaert is, voorsien,

10

want alsoo langhe als Iudas leeft, soo ist onmoghelijck datter vrede soude wesen den saken.

11

Ende nae dat sulcke dinghen van desen gheseyt zijn gheweest, soo hebben die andere vrinden die hen oock viandelijc droeghen teghen Iudam, Demetrium ontsteken.

12

Die welcke heeft ter stont Nicanorem den prouoost der elephanten voor eenen capeteyn in Iudeen ghesonden,

13

gheuende hem beuelinghen, dat hy den seluen Iudam vanghen soude, maer dat hy die ghene die met hem waren verstroeyen soude, ende dat hy Alcimum soude maken opperste priester vanden alderhoochsten tempel.

14

Doen hebben die Heydenen die wt Iudeen voor Iudam gheuloden waren, hen met hoopen met Nicanor ghemenght, achtende der Ioden allendicheden ende scaden haerder dinghen voorspoedicheden te sijne.

15

Als dan die Ioden ghehoort hebben Nicanors aencoemste ende die vergaderinge der natien so baden si, met aerde bespraeyt, ⁺hem die zijn volc ghestelt hadde dat hijt inder eewicheyt bewaren soude, ende die zijn deel met openbaer teekenen bescermt.

+ C

16

Ende alst die capeteyn gheboodt, soo zijn si ter stont van daer vertrocken ende si sijn vergadert tot dat casteel Dessan,

17

Maer Simon Iudas broeder hadde met Nicanor ghestreden, maer hy is verschrict gheweest van die onuersienighe aencoemst der vianden

18

Ende Nicanor hoorende die cracht van Iudas meghesellen, ende die grootmoedicheyt die si voor hen lants strijden hadden, ontsach hy metten bloede het ordeel te doen.

19

Daerom heeft hy voor ghesonden Posidonium, ende Theodotium, ende Matthiam, dat si die rechte handen gheuen souden ende ontfanghen,

20

Ende alser langhe van desen dinghen raet ghehouden werde, ende dat die capeteyn selue die tot die menichte ouerghedraghen hadde, soo heeft den sin van hen allen gheweest dat si consent gheuen souden tot die vrintscap.

21

Aldus hebben sij eenen dach ghesteldt inden welcken si secretelijck van desen dinghen onder malcanderen tracteren souden, ende hen zijn elcken besonder stoelen ghehaelt ende ghestelt.

22

Ende Iudas heeft beuolen datter ghewapende mannen zijn souden in die bequaeme plaetsen, ofter by auontueren van die vianden iet quaets op stonde, ende si hebben een bequaem tsamen sprake ghehouden.

23

Ende Nicanor woonde te Ierusalem, ende hy en dede gheen onrecht, ⁺ende hy heeft die hoopen der scaren die vergadert waren laten wech gaen.

+ D

24

Ende hy hadde Iudam altijt weert wt der herten, ende hy was totten man gheneycht.

25

Ende hy heeft hem ghebeden dat hy een huysvrouwe soude trouwen ende kinderen winnen, Hy heeft die bruloft ghehouden, hy heeft stillijck gheleeft, ende sij leefden beleefdelijck,

26

Maer Alcimus siende hen liefde tot malcanderen, ende hen verbonden, is ghecomen tot Demetrium, ende hy seyde dat Nicanor den vreemden dinghen consenteerde, ende dat hy Iudam des rijcs verradere ghesciet hadde sijnen naecomelinck te werden.

27

Hierom die coninck vergramt ende door die alderquaetste besculdinghen van desen ghecreyt sijnde, heeft Nicanori ghescreuen segghende dat hy voorwaer swaerlijck nam dat verbont der vrintscap, maer dat hi gheboodt dat hy Machabeum gheringhe ghebonden souden senden tot Antiochien,

28

Dwelck als Nicanor vernomen heeft, soo is hy verslaghen van moede gheweest

[p. *756]

ende heuet swaerlijc ghenomen, waert dat hy die dinghen die sij ouer een ghedraghen hadden souden breken, niet bescadicht zijnde vanden man,

29

maer want hy den coninc niet en mocht wederstaen, soo heeft hy bequamicheyt ghesocht waer door hy dat ghebodt soude volbrenghen.

30

⁺Maer Machabeus siende dat Nicanor straffelijcker met hem leefde, ende dat hy dat ghewoonlijck ontmoeten hem fellijcker toonde, verstaende dat dese fellicheyt van gheen goet en was soo heeft hy, na dat hy een luttel van die sijne vergadert hadde, si seluen verborghen van Nicanor.

+ E

31

Dwelc als hi vernomen heeft dat hy vromelijck vanden man verrascht was, is hy ghecomen totten meesten ende heylichsten tempel, ende als die priesters hen ghewoonlijcke slachofferanden offerden, heeft hy gheboden datmen hem den man leueren soude,

32

ende doen si by eede versekerden dat si niet en wisten waer hy was die ghesocht worde, soo heeft hi zijn hant wtstekende totten tempel

33

ghesworen segghende. Ten si dat ghi my Iudam ghebonden leuert, soo sal ic dit Gods huys pleyn maken, ende den outaer sal ic wtgrauen, ende ic sal desen tempel Libero den vader wijden.

34

Ende als hy dit gheseyt hadde soo is hy wech gheghaen. Ende die priesters hen handen wtstekende ten hemelwaert aenriepen den ghenen die altijt een vooruechter was van haren volcke dit segghende.

35

⁺Ghy Heere van alle, die gheens dincs en behoeft, hebt ghewilt dat den tempel uwer wooninge onder ons soude ghemaect worden.

+ F

36

Ende nv ghy heylighe Heere van allen heylighen, bewaert inder eewicheyt dit huys ombesmet, dat onlancs ghesuyuert is,

37

Maer Razias een vanden ouders van Ierusalem is Nicanori ouer ghedraghen als een man die der stadt lief hebber was, ende die van goeden name was, die om der goeder begheerten der Ioden vader ghenoemt worde.

38

Dese heeft langhen tijt het propoost der reynicheyt ghehouden int Ioetscap, te vreden zijnde sijn ziele ende lichaem te leueren om die volstandicheyt,

39

Nicanor dan willende sijnen haet die hy hadde teghen die Ioden openbaren heeft vijf hondert ruyters ghesonden, dat sij hem vanghen souden,

40

want hy meynde waert dat hy dien bedroghen hadde, dat hi den Ioden een seer groote scade doen soude.

41

Maer doen die scharen begheerden in sijn huys te vallen, ende sijn doere te breken ende tvier daer aen te steken, Als hy nv gheuanghen soude worden, heeft hy si seluen met eenen sweerde ghesteken,

42

verkiesende lieuer edelijck te steruen, dan onderdaen te worden den sondaren, ⁺ende teghen sijn edele gheboorte, met onweerdighe onrechten ghequelt te worden.

+ G

43

Maer als hy wt haesticheyt gheenen sekeren steeck ghegheuen en hadde, ende die scaren binnen die doeren inbraken, soo heeft hy stoutelijc wederom loopende tot die mueren sij selue manlijck van bouen neder gheworpen in die scaren,

44

ende als die haestelijck plaetse maecten sijnen val, soo is hy gheuallen midden op den necke,

45

ende doen hy noch adem track, ontsteken sijnde van moede is hy opghestaen, ende doen sijn bloet met eenen grooten vloet aff vloedde, ende hi met die alder swaertste wonden ghequetst was, soo is hy met eenen loop doort volck gheghaen,

46

ende staende op een steyghe steenrootse, ende nv heel sonder bloet gheworden sijnde,omuanghende sijn inghewant heeft hy die met beyde sijn handen op die scaren gheworpen, aenroepende den heerscapper des leuens ende des gheests, dat hy dese hem wederom gheuen soude, ende alsoo heeft hy dleuen ghelaten.