Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xij. Capittel.

1

⁺ALs dese verbonden ghemaect waren, soo reysde Lysias nae den coninck, ende die Ioden becommerden hen met dat lant te bouwen.

+ A

2

Maer die ghene die daer ghebleuen waren Timotheus ende Apollonius Genneus sone oock Ieronimus, ende Demophon bouen dese oock Nicanor die ouerste van Cypers en lieten hen niet in stillicheyt ende in ruste leuen.

3

Maer die Ioppiten hebben alsulke quade daet bedreuen, sij hebben die Ioden ghebeden waer mede sij woonden, dat sij opclimmen souden in die booten die sij bereydt hadden met hen huysvrouwen ende kinderen, als ofter gheen viantscappen tusschen malcanderen gheweest en hadde.

4

Aldus nae die ghemeyne ordinancie vander stadt, doen sij daer oock consent toe ghauen, ende midts den vrede gheen quaet vermoeden hebbende, doen sij in die diepte verre gheuaren waren, soo hebben sij daer verdroncken niet min dan twee hondert.

5

Als Iudas vernomen heeft dat sulcke wreetheyt ghedaen was aen die menschen van sijnen volcke, soo heeft hy den mannen die met hen waren gheboden, ⁺ende aengheroepen hebbende Godt den rechtuerdighen richter,

+ B

6

is hy ghecomen teghen die vermoorders der broederen, ende die hauene heeft hy des nachts ontsteken, die booten heeft hy verbrant, maer die ghene die vanden viere vervlucht waren heeft hy metten swaerde ghedoodt.

7

Ende doen hy dese dinghen ghedaen hadde, soo is wech ghereyst als oft hi wederom comen soude, ende alle die Ioppiten wtroeyen.

8

Maer doen hy vernomen hadde dat die ghene te Iamnie waren oock wilden in ghelijcker manieren doen den Ioden die met hen woonden,

9

soo is hy oock den Iamniters des nachts ouerghecomen, ende hy heeft die hauene met die scepen aenghesteken, alsoo dat het licht des viers verthoont werde te Ierusalem van twee hondert ende veertich stadien.

10

Doen sij van daer nu wechghegaen waren neghen stadien verre, ende dat sij reysden. Nae Timotheum, soo hebben die Arabers teghen hem ghestreden vijf duysent mannen ende vijf hondert peerde volcs.

11

Ende doen den strijdt machtich werde, ende doer Godts hulpe voerspoedelijck vergaen was, soo begheerden die ouerghebleuene Arabische, verwonnen sijnde dat hem van Iuda die rechte hant soude ghegheuen werden, ⁺ghelouende dat sij souden weyde gheuen, ende dat sij hen in andere dinghen te bate comen souden.

+ C

12

Ende Iudas denckende dat sij warachtelijck in veel dinghen profijtelijck souden sijn heeft den vrede beloeft, ende als sij die rechter handen ontfanghen hadden sijn sij wederom ghekeert tot hen tabernakelen.

13

Ende hy heeft noch bestormt een vaste stadt met mueren ende brugghen al om besloten, die welcke bewoont werde van een menichte van vermengder Heydenen die ghenoemt was Caspin.

14

Maer die ghene die daer binnen waren betrouwen hebbende op die stercheyt der mueren ende ghereedtscap der lijftochten deden slapperlijcker, creytende Iudam met vermalendijdinghen, ende blasphemeerende, ende sprekende dat niet behoorlijck en is.

15

Maer als Machabeus aengheroepen hadde den grooten prince der werelt, die sonder storm ghereetscappen, ende scranschen ten tijde van Iesu Iericho ter neder gheworpen heeft, is fellijck op die mueren gheuallen,

16

ende als hy die stadt ghewonnen hadde doer den wille des Heeren, heeft hy daer ontellijcke veel doodtslaghen ghedaen, alsoo dat het byligghende staende water twee stadien breedt scheen te vloeyen van bloede gheverwet.

17

⁺Van daer zijn sij affghetrocken tot seuen hondert ende vijftich stadien, ende zijn ghecomen in Caraca tot die Ioden die ghenoemt werden Tubianei,

+ D

18

ende Timotheum en hebben sij voerwaer in die plaetsen niet gheuonden, ende gheen merckelijcke sake volbracht hebbende is hy wederom ghereyst, latende in een plaetse een seer vaste bewarenisse.

19

Maer Dositheus ende Sosipater die capeteynen waren met Machabeo, hebben ghedoodt die van Timotheo in die vaste bewaerenisse ghelaten waren thien duysent mannen.

20

Maer doen Machabeus omtrent hem in slach ordene ghestelt hadde ses duysent mannen, ende die ghestelt waren by rotten, soe is hy teghen Timotheum voerts ghetrocken, die met hem hadde hondert twintich duysent voet volcs, ende twee duysent ende vijfhondert rosvolcs.

21

Ende doen Timoheus vernomen hadde Iudas aencoemste, soo heeft hi voer hem wech ghesonden die vrouwen ende die kinderen, ende die andere ghereedtscappen in een vaste stadt die Carnion ghenoemt wert. Want sij was onuerwinlijck ende quaet om aen te comen, om die enghicheyt der plaetsen.

22

Ende doen den iersten hoop van Iudas hen verthoont hadde, soo is den vianden een vreese ingheslaghen wt Godts teghenwoerdicheyt die alle dinghen aensiet, ende sij sijn ter vlucht ghekeert deen van dander, alsoo dat sij meer van hen volck neder gheworpen werden, ende met die slaghen van hens selfs sweerden ghecrenct werden.

23

⁺Ende Iudas die was seer naerstich int veruolghen die ongoddelijcke pijneghende, ende hy wierper van henlieden neder dertich duysent mannen.

+ E

24

Maer Timotheus selue is gheuallen in die deelen van Dositheus ende Sosipater ende hy begheerde met veel beden dat hy leuende mochte vrij ghelaten worden om dat hy die ouders, ende broeders hadde van veel Ioden die welcke doer sijn doodt souden bedroghen werden.

25

Ende doen hy gheloeft hadde dat hy die wederom gheuen soude nae die voerwaerde, soo hebben sij hem onghesceyndt laten vrij wech gaen, om die salicheyt der broederen.

26

Ende Iudas is wederom ghekeert van Carnion hebbende vijuentwintich duysent menschen ghedoodt.

27

Nae die vlucht ende doot van dese, soo heeft hy het heyr aenghebracht tot Ephron een vaste stadt, waer in dat een menichte van verscheyden Heydenen woonden,

[p. *754]

ende die stercke ionghelinghen voor die mueren staende wederstonden seer vromelijck, ende in dese stadt waren veel oorlochsche instrumenten, ende een groote ghereetscap van ghescutte,

28

maer doen sij den almachtighen aengheroepen hadden die met sijn macht die crachten der vianden heel in stucken breect, hebben si die stadt inghenomen, ende van die ghene die daer binnen waren, hebben sij vijuentwintich duysent verslaghen.

29

Van daer sijn si tot die stadt der Scythen wechghegaen, die van Ierusalem gheleghen was ses hondert stadien verre.

30

Maer doen die Ioden die by die Scitopoliters waren betuychden dat sij goedertierlijck van hen ghehandelt waren, ende dat sij oock in die tyden der onsalicheden, beleefdelijck met hen gheleeft hadden,

31

⁺soo hebben sij hen ghedanct, ende als zij hen oock vermaent hadden, dat sij voortaen souden goedertieren sijn tot hen gheslachte, soo sijn sij te Ierusalem ghecomen, als den feestdach der weken aenstaende was.

+ F

32

Ende nae den feestdach van Sinxenen, sijn zij wech ghetrocken teghen Gorgiam den provoost van Idumeen.

33

Ende hij is wtghetrocken met dry duysent voetvolcs, ende vierhondert peerde volcs.

34

Ende als sij teghen malcanderen streden, soo ist ghesciedt datter luttel viel van die Ioden.

35

Maer een Dositheus ghenaemt van Bacinoris een ruyter te peerde, een sterck man, hielt Gorgiam, ende doen hy hem wilde leuende vanghen, soo isser een ruyter van die van Thracien op hem ghevallen, ende hy heeft hem sijn scoudere affgehouwen, ende al soo ist Gorgias ontvloden in Maresa,

36

Maer doen die ghene die met Esdrin waren langher streden ende vermoeyt waren, soo heeft Iudas den Heere aengheroepen, dat hy soude willen een helpere ende een capeteyn des strijdts werden, beghinnende met hens lants tale,

37

ende met lofsanghen die stemme verheffende, heeft hy Gorgias ruyters die vlucht aengheiaecht.

38

Maer als Iudas sijn heyr vergadert hadde, soo is hy ghecomen in die stadt Odollam, ende doen den seuensten dach ouerquam, soo hebben sij nae de ghewoonte ghesuyuert sijnde in die selue plaetse den sabboth ghehouden,

39

ende op den naevolghenden dach is Iudas met die sijne ghecomen, dat hij die lichamen de gheender die verslaghen waren wechnemen soude, ⁺ende dat hy die met haren ouders soude legghen in hen vaderlijcke grauen.

+ G

40

Ende sij hebben ghevonden onder die mantels vanden ghedooden, van die offeranden der affgoden die by Iamniam gheweest hadde, van die welcke die wet die Ioden verbiedt. Hierom eest hen allen openbaer gheworden, dat sij om dese sake ghevallen waren.

41

Aldus hebben sij allegader ghebenedijt het rechtuerdich ordeel des Heeren, die de verborghen dinghen openbaer hadde ghemaect.

42

Ende aldus tot bedinghen ghekeert sijnde, hebben sij ghebeden, dat die misdaet die daer ghesciet was vergheten soude werden, Maer die alder stercste Iudas vermaende het volck dat sij hen bewaren souden sonder sonde, voor ooghen siende wat daer ghesciet was om hen sonden die daer verslaghen waren.

43

Ende doender een ghemeyn hantreykinge ghedaen was, soo heeft hy twaelf duysent dragmen siluers ghesonden te Ierusalem, datmen die offeren soude tot een sacrificie voor die sonde, wel ende godtvruchtelijck denckende van die verrysenisse

44

(want en hoepte hy niet dat sij verrysen souden die gheuallen waren, soo soudt verloren schijnen ende ydel te bidden voor die dooden)

45

ende om dat hy aenmercte dat die ghene die met godtvruchticheyt den slaep ontfanghen hadde, die beste gratie bewaert hadden.

46

Aldus ist dan een heylich ende salich ghepeyns voor die ghestoruene te bidden, dat sij van sonden moghen ontbonden worden.