Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xi. Capittel.

1

⁺MAer binnen eenen cleynen tijt daer nae quam teghen die Ioden Lysias des conincs Procuruer, ende maghe, ende prouoost van sijnen saken swaerlijck nemende die dinghen die daer gesciedt waren,

+ A

2

hebbende vergadert tachtentich duysent mannen, ende metten gheheelen rosvolcke is hy ghecomen teghen die Ioden. Meynende voerwaer dat hy die stadt innemen, ende den Heydenen tot een wooninghe maken soude,

3

ende dat hy den tempel tot een ghelt winninghe als die andere affgoden tempels der Heydenen hebben soude, ende tot elcken Iare het priestercap te coope stellen,

4

gheensins herdenckende op die macht Godts, maer metter herten ombedwonghen hadde hy betrouwen in die menichten des voetvolcs, ende in die duysenden des rosvolcs, ende in tachtentich elephanten.

5

Ende in Iudeen ghecomen sijnde ende makende Bethsure, welke was in een benaude plaetse, van Ierusalem ligghende een recke van vijf stadien, soe bestreedt hy die vaste stercte.

6

Maer als Machabeus ghehoort heeft dat die stercten bestormt werden, ⁺soo baden sij den Heere met weenen ende met tranen, ende alle die scare te samen dat hy eenen goeden enghel senden soude tot die salicheyt van Israel.

+ B

7

Ende als Machabeus ten ierste selue sijn wapenen ghenomen hadde, soe heeft hy die andere vermaent dat sij met hem te samen int perikel gaen souden, ende haren broederen te hulpe comen.

8

Ende doen sij te samen met bereedde moede voertghinghen van Ierusalem, soo heeft hen gheopenbaert voer hen rijdende een ruyter te peerde, in een wit blinckende cleedt met gulden wapenen, een lancie scuddende.

9

Doen hebben sij al te samen ghebenedijt den bermhertighen Heere, ende sij sijn vroem van moede gheworden, bereedt niet alleen doer die menschen, maer oock door die alder felste beesten, ende doer yseren mueren te loopen.

10

Aldus ghinghen sij willichlijck bereedt hebbende vanden hemel den Heere tot eenen helpere, ende op hen bermherticheyt doende.

11

Ende ghelijck leuwen met eenen ghedruysch vallende op die vianden, ⁺hebben sij van dien ter neder gheworpen elf duysent voetvolcs, ende duysent seshondert rosvolcs,

+ C

12

ende sij hebbense allegader ter vlucht ghekeert, ende vele van hen lieden ghewont sijnde, sijnt naect ontloopen. Maer ooc Lysias is scandelijck vliedende ontcomen.

13

Ende want hi niet heel ontsinnich en was, met sij seluen ouerdenckende die vercleyninghe die aen hem ghedaen was, ende verstaende dat die Hebreussche onverwinlijck waren op des almachtighens helpe rustende, heeft hy tot hen ghesonden,

14

ende heeft beloeft dat hy consenteren soude alle dinghen die rechtuaerdich sijn, ende dat hy den coninck dwinghen soude vrient te werden.

15

Ende Machabeus consenteerde in Lysias gheboden, in alle dinghen profijt soeckende, ende alle dat Machabeus Lysie ghescreuen heeft van die Ioden, dat heeft die coninck verleent.

16

⁺Want daer waren brieuen ghescreuen tot die Ioden van Lisya nae dese maniere inhoudende. LYSIAS wenscht den volcke der Ioden salicheyt.

+ D

17

Iohannes ende Abesalom die van v lieden ghesonden waren, ons gheuende die scriftueren begheerden dat ick tghene dat doer hen te kennen ghegheuen werde, volbrenghen soude.

18

Aldus alle datmen den coninck ouerdraghen mocht heb ic hem wtgheleyt ende dat die saken toe lieten, dat heeft hy verleent.

19

Aldus ist dat ghy in die saken trouwe onderhoudt, soo sal ic voertaen arbeyden om v lieden te wesen een sake der goeder dinghen.

20

Maer van die andere dinghen heb ick van elcken woerden besonder beuolen desen ende oock den ghenen die van my ghesonden zijn om met v lieden te spreken.

21

Vaert wel. Int hondertste ende achtenveertichste iaer, opden vierentwintichsten dach der maent Dioscori.

22

⁺Ende des conincs brief hielt dese dinghen inne. Die coninck Antiochus Lysie sijnen broeder salicheyt.

+ E

23

Nae dat onse vader tusschen die goden ouerghevoert is, wy willende dat die ghene die in ons rijck sijn sonder oploop ende beroerte leuen sullen, ende dat sij tot haren dinghen naersticheyt doen sullen,

24

soo hebben wy ghehoort dat die Ioden niet en hebben gheconsenteert mijnen vader, dat sij souden ouerghestelt werden tot die costuymen der Griecken, maer dat sij willen houden hen insettinghe, ende dat sij daerom begheren dat wy hen souden verleenen hen wetteghe costuymen.

25

Hierom willende dat dit volck oock sal gherust wesen, soo hebben wy ordinerende gheordeelt datmen den tempel hen wederom gheue, op dat sij doen souden nae die ghewoonte van haren voer vaderen.

26

Aldus suldi wel doen ist dat ghy tot hen sendt, ende hen die rechte hant gheeft, op dat sij (onsen wille ghekent hebbende) moghen goets moets wesen, ⁺ende dat sij hen selfs orbaerlijcke saken besorghen.

+ F

27

Maer tot die Ioden was des conincs brief alsulck. Die coninck Antiochus den raedt der Ioden, ende den anderen Ioden salicheyt.

28

Ist dat ghy ghesont sijt, soo sijdi als wy willen, maer wy sijn oock wel varende,

29

Menelaus is tot ons ghecomen segghende dat ghy lieden begheert nederwaerts te comen tot die uwe die by ons sijn.

30

Daer om den ghenen die ouer ende weder gaen tot den dertichsten dach der maent xanthici gheuen wy die rechte handen der sekerheyt,

31

dat sij ghebruycken moghen Ioetsche spijsen, ende hen wetten, ghelijck oock te voren, ende niemant van hen lieden en lijde eenichsins eenighe quellinghe van die dinghen die doer onwetenheyt ghedaen zijn.

32

Wy hebben oock Menelaum ghesonden die v lieden aenspreke,

33

Blijft ghesont. Int honderste ende achtenveertichste iaer, opden

[p. *753]

vijfthiensten dach der maent Xanthici.

34

⁺Die Romeynen hebben oock eenen brief ghesonden aldus inhoudende. Quintus Memmius ende Titus Manilius der Romeynen legaten, wenschen den volcke der Ioden salicheyt.

+ G

35

Van die dinghen die Lysias den conincs maghe v lieden verleent heeft, dat hebben wy oock verleent.

36

Maer van die dinghen daer aff dat hy te kennen gaff datmen totten coninck ouerdraghen soude, sendt iemanden ter stont, naerstelijcken onder v lieden ouerlegghende, op dat wy moghen ordineren, alsoo v dat dient, want wy gaen tot Antiochien.

37

Ende daerom haest v om wederom te scrijuen, op dat wy oock mede weten moghen van wat wille dat ghy lieden sijt.

38

Vaert wel. Int hondertste ende achtenveertichste iaer, op den vijfthiensten dach der maent xanthici.