Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .vii. Capittel.

1

⁺ENde het ghesciedde datter seuen broeders tsamen metter moeder gheuanghen wesende ghedwonghen worden vanden coninck, om teghen die behoorlijcheyt te eten vercken vleesch, met gheesselen ende zenuen van stieren ghepijnicht.

+ A

2

Ende een van dien die dierste was heeft aldus gheseyt, Wat vraegdi, ende wat wildi van ons weten? wy sijn meer bereedt te steruen dan die vaderlijcke Godts wetten te ouertreden.

3

Hier om die coninck gram sijnde, heeft gheboden datmen yseren pannen ende metalen potten soude gloeyende maken. Ende als die ter stont gloeyende ghemaect waren,

4

soo heeft hy beuolen datmen den ghenen die ten iersten ghesproken hadde die tonghe aff snijden soude, ende dat vel vanden hoofde affghetrocken sijnde, heeft hi duyterste van sijnen handen ende voeten doen affsnyden,

[p. *748]

daert sijn broeders ende moeder aensaghen.

5

Ende doen hy nu ouer al onnut gheworden was, soo heeft hy gheboden datmen vier aen brenghen soude, ende datmen hem noch adem treckende, soude roosten in een panne, in die welcke doen hy langhe ghepijnicht werde, soo vermaenden die ander tsamen metter moeder malcanderen dat sij vromelijck steruen souden

6

segghende, die Heere Godt sal die waerheyt aensien, ende hy sal in ons ghetroost worden, ghelijck Moyses in die betuyghenisse des sancliedekens verclaert heeft, ende in sijn dienaers sal hy ghetroost werden.

7

Als dan die ierste in deser manieren ghestoruen was, ⁺soo brachten sij den tweeden voorts om te bespotten, ende als sij het vel van sijnen hoofde metten haire affghetrocken hadden, vraechden sij oft hijt eten soude, eer dat hy in alle sijn lichaem tot elcken lede besonder ghepijnicht werde.

+ B

8

Maer hi antwoerdende met sijns lantsch tale heeft gheseyt, Ic en sals niet doen. Waerom dat dese heeft ten tweeden die tormenten vanden iersten ontfanghen,

9

ende inden laetsten adem ghestelt sijnde heeft hy aldus gheseyt, Ghy alder booste, doodt ons voerwaer in dit leuen, maer die coninck der werelt sal ons (die voer zijn wetten ghestoruen zijn) in die verrijsenisse des eewichs leuens verwecken.

10

Nae desen wert die derde bespot, ende alsmen hem zijn tonghe eyschte, soo stack hy die ter stont wt, ende sijn handen heeft hy cloeckelijck wtghesteken,

11

ende met betrouwen heeft hy gheseyt, Dese dinghen besitte ick wten hemel, maer om Godts wetten soo versmade ick dese nu, ⁺want ick hope dat icse wederom van hem ontfanghen sal,

+ C

12

alsoo dat die coninck ende die met hem waren hen verwonderden van des ionghelincs moet, dat hy die pijninghen als voer niet achte.

13

Ende als dese alsoo ghestoruen was, soo quelden sij den vierden hem desghelijcs pijnighende.

14

Ende als hi nu by der doot was, heeft hy aldus gheseyt, Den ghenen die vanden menschen ter doot ghegheuen sijn ist beter dat sij die hope verwachten van Gode, dat sij wederom van hem sullen verwect worden. Want ghy en sult gheen verrijsenisse tot dat leuen hebben.

15

Ende als sij den vijfsten aenghebracht hadden, soo quelden sij hem. Maer die op hem siende

16

heeft gheseyt, Ghy onder die menschen macht hebbende (hoewel ghy verganckelijck sijt) doet dat ghy wilt, maer en wilt niet meynen dat onse gheslachte van Gode verlaten is,

17

maer verbeyt ghy patientelijck, ende ghy sult sijn groote cracht sien, hoe dat hy v ende v saet pijnighen sal.

18

⁺Nae desen brachten sij den sesten, ende dese beghinnende te steruen heeft gheseyt, En wilt te vergheeffs niet dolen, want wy lijden dit om ons seluen, sondighende teghen onsen Godt, ende onder ons sijn dinghen ghesciedt die verwonderens weerdich sijn,

+ D

19

maer ghy en laet v niet duncken dat v dit onghewroken sal wesen, dat ghy ghepijnt hebt teghen Godt te vechten.

20

Maer die moeder wtermaten wonderlijck, ende der goeder ghedenckenisse weerdich, die haer sonen in den tijt van eenen daghe sach steruen, verdroech dat goets moets, om die hope die sij in Gode hadde,

21

sij vermaende elcken van hen met haers lants tale cloeckelijck veruult met wijsheyt, ende den vrouwelijcken ghedachten eenen manlijcken moet in plantende

22

heeft sij tot hen lieden gheseyt, Ick en weet niet hoe dat ghy in mijnen buyck gheopenbaert sijt, Want ick en heb v den gheest, ende die ziele ende dleuen niet ghegheuen, ende die leden van elcken, en heb ic selue niet te samen ghevoecht.

23

Maer voerwaer die scepper der werelt die des menschen gheboerte ghemaect heeft, ende die den oorspronck van alle dinghen ghevonden heeft, ⁺die sal v lieden oock den gheest wederom gheuen, ende het leuen met ontfermherticheyt ghelijck ghy nu v seluen versmaet om sijn wetten.

+ E

24

Ende Antiochus meynende datmen hem versmaedde, oock mede verachtende die stemme des verwijters, doen die alderioncste noch leuende was, soo heeft hy hem niet alleen met woerden vermaent, maer oock by eede versekert dat hy hem rijck ende weeldich maken soude, ende dat hy hem tot eenen vrient hebben soude, als hy van sijn vaderlijcken wetten hem ouergheset soude hebben, ende dat hy hen de nootelijcke dinghen gheuen soude.

25

Maer doen die ionghelinck tot dese dinghen gheensins gheneycht en werde, soo heeft die coninck die moeder gheroepen, ende raedde haer dat sij den ionghelinck soude ter salicheyt werden.

26

Ende als hy haer met weel woerden vermaent hadde, soe heeft sij gheloeft dat sijt haren sone raden soude.

27

Aldus tot dien gheneycht sijnde heeft sij den wreeden tyran bespottende gheseyt met haers lants tale. Mijn sone ontfermt v mijnder die v in mijnen buyck neghen maenden ghedraghen hebbe, ende v drij iaren melck ghegheuen ende gheuoedt hebbe, ⁺ende tot deser ouderdom ghebracht.

+ F

28

Ick bidde v sone dat ghi wilt aensien totten hemel ende die eerde, ende tot alle die dinghen die daer in sijn, ende dat ghy verstaet dat God diet alle van niet ghescapen heeft, ende dat gheslachte der menschen,

29

alsoo salt ghescieden dat ghy desen scerprichtere niet vreesen en sult, maer weerdich gheworden sijnde uwer broederen ende deelachtich ontfanct die doot, op dat ick in die bermherticheyt v mach met uwen broeders ontfanghen.

30

Als sij dese dinghen noch seyde, soo heeft die ionghelinck gheseyt, Wien verbeyddi? ick en ben niet onderdanich des conincs ghebode, maer des wets ghebode, die ons ghegheuen is doer Moysen.

31

Maer ghy die een vinder van alle quatheyt teghen die Hebreusschen gheworden sijt, en sult Godts hant niet ontvlieden.

32

Want wy lijden dese dinghen voer onse sonden.

33

Ende al ist dat die Heere onse Godt om die straffinghe ende castijnghe een luttel op ons ghestoort is, maer hy sal wederom met sijnen dienaers versoent werden.

34

⁺Maer ghy o boose ende die archste van alle menschen, en wilt te vergheefs niet verhauen werden, met ydele hopen, teghen zijn dienaers ontsteken sijnde,

+ G

35

want ghy en sijt noch het ordeel vanden almachtighen Godt ende die alle dinghen aensiet, niet ontvloden.

36

Want mijn broeders die nu een cleyn pijne verdraghen hebben, sijn gheworden onder het testament des eewichs leuens. Maer ghy sult doer het rechtuerdich ordeel Godts die rechtuerdighe pijnen uwer houerdien betalen.

37

Maer ick (ghelijck oock mijn broeders) gheue mijn ziele, ende mijn lichaem voer die vaderlijcke wetten aenroepende Godt dat hy wille onsen volcke vroech ghenadich wesen, ende dat ghy met tormenten ende slaghen moecht belijden, dat hy alleen Godt is.

38

Maer in my ende in mijn broeders sal die gramscap des almachtighen ophouden, die op alle onse gheslachte rechtuerdelijc ghebrocht is.

39

Doen is die coninc met gramscap ontsteken sijnde teghen desen bouen alle die andere wreedelijcker fel gheweest, onweerdelijc nemende dat hy bespot was.

40

Aldus is dese ooc suyuer

[p. *749]

ghestoruen, gheheelijc in den Heere betrouwende.

41

Ende ten laetsten is nae die sonen, die moeder oock verdaen.

42

Aldus ist dan van die sacrificien, ende van die ouerdadighe wreetheden ghenoech gheseyt.