Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xiiij. Capittel.

1

⁺INt hondertste ende tweentseuentichste iaer heeft die coninck Demetrius sijn heyr vergadert, ende hy is int lant van Meden ghereyst om helpe voor hem te verghaderen dat hij Triphonem soude bestrijden.

+ A

2

Ende Arsaces die coninc van Persen ende van Meden heeft ghehoort dat Demetrius in sijn palen ghecomen was, ende hy heeft een van sijnen princen ghesonden dat die hem leuende vanghen soude.

3

Ende hy is wech ghereyst ende heeft Demetrius heyrlegher gheslaghen, ende hy heeft hem gheuanghen, ende ghebracht tot Arsacem, ende hy heeften in die gheuanghenisse ghestelt.

4

Ende alle dlant van Iuda heeft stille gheweest alle die daghen van Simon, ende hy heeft sijnen volcke goet ghesocht, ende sijn macht ende glorie heeft henlieden behaecht tot allen daghen.

5

Ende met alle sijn glorie heeft hy Ioppen tot een hauene ghenomen, ende hy heeft eenen inganck ghemaect tot die eylanden der zee.

6

Ende hy heeft sijns volcs palen verbreydt, ende hy heeft het lantscap behouden.

7

Ende hy heeft veel gheuanghenen verghadert, ende hy heeft een heerscappie ghehadt ouer Gazara, ende Bethsura ende die borcht, Ende hy heeft die ontsuyuerheden wt haer wech ghedaen, ende daer en was niemant die hem wederstont.

8

Ende een ieghelijc boude sijn lant met vreden, ende dlant van Iuda gaf sijn vruchten, ende die boomen der velden hen vrucht.

9

Alle die ouders saten in die straten, ende sij spraken van die goeden des lants, ende die ionghelinghen cleedden hen met glorie, ende met orloochsche cleederen.

10

Ende den steden gaf hy lijftochte ende stelde die dattet souden sijn ghereedtschappen der bewaernissen, ⁺tot dat den naem van sijnder glorien vernaemt is gheweest tot het wterste van eertrijc.

+ B

11

Ende hy heeft vrede ghemaect op dlant, ende Israel is blijde gheweest met grooter blijscap.

12

Ende een ieghelijck heeft gheseten onder sijnen wijngaert ende onder sijnen vijchboom ende daer en was niemant diese veruaerde,

13

daer en is niemant gheweest die hen bestreedt opder eerden die coninghen zijn vernielt gheweest in die daghen.

14

Ende hi verstercte alle die verdructe sijns volcs, ende hi heeft die wet ondersocht, ende hy heeft alle die boose ende quade wech ghedaen,

15

die heylighe plaetsen heeft hy eerlijck ghemaect, ende die ghereetscappen der heyligher plaetsen heeft hy vermenichfuldicht.

16

Ende het is te Roome ghehoort dat Ionathas gestoruen was ende tot die Spartiaten toe, ende sij sijn seer bedroeft gheweest.

17

Maer als sij ghehoort hebben dat sijn broeder douerste priester ghemaect was, in zijn plaetse, ende dat hy alle dlantschap in hielt, ende die steden daer inne,

18

soo hebben sij tot hem ghescreuen in metalen tafelen, dat si die vrintscappen ende tgheselscap souden vernieuwen die si ghemaect hadden met Iuda, ende met Ionatha sijnen broederen.

19

⁺Ende die sijn ghelesen in daensicht der vergaderinghen in Ierusalem. Ende dit is het wtscrift des briefs die de Spartiaten ghesonden hebben.

+ C

20

Die prince der Spartianen ende die steden, wenschen Simoni den grooten priester ende den ouders ende priesters, ende den anderen volcke der Ioden haren broederen salicheyt,

21

Die legaten die ghesonden sijn tot onsen volcke, hebben ons ghebootscapt van v lieder glorie, ende eere ende blijscap, ende wij sijn verblijt gheweest van haer lieder incoemste,

22

ende wij hebben tghene dat van hen gheseyt is in des volcs raden ghescreuen, aldus Numenius Antiochus sone, ende Antipater Iasons sone, der Ioden legaten zijn tot ons ghecomen vernieuwende met ons die oude vrintschap.

23

Ende het heeft den volcke belieft die mannen heerlijck te ontfanghen, ende datmen het wtscrift van haren woorden stellen soude, in die besonder boecken des volcs, op dat mach wesen tot een ghedenckenisse den volcke der Spartiaten, ende het wtscrift van desen hebben wij ghescreuen aen Simon den grooten priester.

24

Hier nae heeft Simon Numenium te Roome ghesonden hebbende eenen grooten gulden schilt, duy-

[p. *739]

sent minen swaer, om met hen tgheselscap te vestighen.

25

⁺Ende als het Roomsch volck dese woorden ghehoort hadden, soo hebben sij gheseyt. Wat dancbaerheyt sulsen wij weder om bewijsen Simoni ende sijnen sonen,

+ D

26

want hy heeft sijn broeders wederom opghericht, ende hy heeft Israels vianden van hen verwonnen, ende sij hebben hem vrijcheyt vast ghemaect, ende sij hebbent bescreuen in metalen tafelen, ende sij hebben in die titulen ghestelt opden berch Sion.

27

Ende dit is die copie der scriftueren. Opden achthiensten dach der maent Elul, int hondertste ende tweentseuentichste iaer, int derde iaer onder Simon den grooten priester in Asaramel,

28

in een groote vergaderinge der priesters ende des volcs, ende der princen des volcs, ende der ouderen des lantschaps, sijn dese dinghen cont gheworden, Datter dickmael orloghen gheweest hebben in ons lantscap,

29

Maer Simon Mathathias sone van Iaribs kinderen ende zijn broeders hebben hen int perikel ghestelt, ende si hebben den vianden haers volcks weder staen, dat hen heylighe plaetsen souden staende blijuen, ende die wet, ende met een groote glorie hebben sij hen volc heerlijck ghemaect.

30

Ende Ionathas heeft sijn volc verghadert, ende hy is haerlieder groote priester gheworden, ⁺ende hy is versaemt tot sijnen volcke.

+ E

31

Ende hen vianden hebbense willen vertreden, ende hen lantschap verderuen, ende die hant wtsteken tot hen heylighe dinghen.

32

Doen heeft Simon weder staen, ende heeft ghestreden voor sijn volck, ende hy heeft veel ghelts wt ghegheuen, ende heeft die stercke mannen zijns volcs ghewapent, ende heeft hen soudie ghegheuen,

33

ende die steden van Iudeen vast ghemaect, ende Bethsuram die in die palen van Iudeen was, daer der vianden wapenen te voren waren, ende hy heeft daer tot een bewaringhe Ioetsche mannen ghesteldt.

34

Ende Ioppen heeft hy sterck ghemaect, die aen die zee was. Ende Gazaram die in die palen van Azoten is, daer die vianden te voren woonden, ende hy heeft daer Ioden in ghesteldt, ende alle dat bequaem was tot beteringhe van dien steden heeft hy daer in ghesteldt,

35

Ende tvolck heeft Simons werck ghesien, ende die glorie die hy dachte te doene sijnen volcke, ende sij hebben hem ghemaect haren vorst, ende prince der priesteren, ⁺om dat hy alle dese dinghen gedaen hadde, ende om die rechtuerdicheyt ende trouwe die hy sijnen volcke ghehouden hadde, ende om dat hy ghesocht heeft in alle manieren zijn volck te verheffen.

+ F

36

Ende in zijn daghen ist in sijn handen voorspoedich gheweest, dat die Heydenen souden veriaecht worden van haren lande, ende die in Dauids stadt waren in Ierusalem in die borcht, waer wt dat sij voortquamen ende ontsuyuerdent alle dat rontsomme die heylighe plaetsen was, ende deden een groote schade der suyuerheyt,

37

ende hy heeft daer Ioetsche mannen in ghesteldt, tot een bewaernisse des lants, ende der stadt, ende hy heeft die mueren in Ierusalem verheuen.

38

Ende die coninck Demetrius heeft hem ghegheuen dat opperste priesterscap.

39

In deser manieren heeft hy hem sijnen vrint ghemaect, ende heeft hem glorioos ghemaect met grooter glorien,

40

want hy heeft ghehoort dat die Ioden vanden Romeynen ghenoemt waren vrinden ende ghesellen, ende broeders, ende dat sij Simons legaten heerlijck ontfanghen hebben,

41

ende dat die Ioden ende hen priesters gheconsenteert hadden dat hy hen prince zijn soude, ende hen ouerste priester inder eewicheyt, tot datter een ghetrouwe prophete op staet,

42

ende dat hy ouer henlieden soude een prince zijn, ende dat hy sorghe draghen soude voor die heylighe plaetsen, ⁺ende dat hy stellen soude prouoosten op hen wercken, ende ouer het lantscap, ende ouer die wapenen, ende ouer die stercten,

+ G

43

ende dat hy sorghe hebben soude van die heylighe plaetsen, ende dat hy ghehoort worde van allen menschen, ende dat in sijnen naem ghescreuen souden worden alle die bescrijuinghen in alle dlantscap, ende dat hy ghecleedt soude worden met purpure ende gout,

44

ende dat niemanden gheorlooft en sij vanden volcke, ende vanden priesters te breken iet van desen dinghen, ende te wedersegghen den dinghen die van hem gheseyt worden, oft eenighe vergaderinghe te vergaderen sonder hem, ende ghecleedt te worden met purpur laken ende te ghebruycken eenen gulden rinck.

45

Ende soo wie buyten dese doet, oft breect een van desen dinghen die sal misdadich wesen,

46

Ende het heeft alle den volcke belieft Simonem vast te maken, ende te doen nae dese woorden.

47

Ende Simon heuet ontfanghen, ende het heeft hem belieft dat hi het opperste priesterscap bedienen soude, ende dat hy zijn soude een vorst ende prince des Ioetschen volcs, ende der priesteren, ende dat hy ouer alle zijn soude.

48

Ende dese scriftuere hebben sij gheseyt datmen stellen soude in metalen tafelen, ende legghen inden omgaenden muer der heyligher plaetsen, in een heerlijcke plaetse,

49

ende datmen het wtscrift daer aff legghen soude in die schadtcamere, dattet Simon ende sijn kinderen hebben souden.