Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xi. Capittel.

1

⁺ENde die coninck van Egipten heeft een heyr vergadert ghelijck tsandt dat aen den oeuer der zee is, ende veel scepen, ende hy heeft ghesocht Alexanders rijck te crijghen met bedroch, ende dat te doen tot sijnen rijcke.

+ A

2

Ende hy is wtghecomen tot in Syrien met vreedtsamighe woorden, ende sij deden hem die steden open, ende sij quamen hem te ghemoete, want Alexander die coninck hadde gheboden datmen hem te ghemoete gaen soude, om dat hi sijn sweer was.

3

Ende doen Ptolomeus in die stadt quam, soo stelde hy hoeden van crijchsknechten in elcke stadt

4

Ende als hy Azoten ghenaecte soo hebben sij hem den tempel van Dagon ghetoont metten viere verbrant, ende Azoten ende alle sijn ander plaetsen verdoruen ende die gheworpen lichamen, ende die grauen der gheender die inden strijdt verslaghen waren, die sij ghemaect hadden omtrent den wech.

5

Ende sij hebben den coninck vertelt dat Ionathas dese dinghen ghedaen hadde, om dat si hem inden haet brenghen soude, ende die coninck heeft ghesweghen.

6

Ende Ionathas is den coninck teghen ghecomen in Ioppen met glorie, ende sij hebben malcanderen ghegroet, ende sij hebben daer gheslapen.

7

Ende Ionathas is met den coninck wech ghetrocken totten vloet die ghenoemt wert Eleutherus, ende hy is wederghekeert in Ierusalem.

8

Ende die coninck Ptolomeus heeft die heerscappie der steden ghecreghen, tot Seleuciam aen die zee toe, ende hy dachte teghen Alexandren quade ghedachten.

9

Ende hy heeft legaten tot Demetrium ghesonden segghende. Coemt laet ons tusschen ons een verbont maken, ende ick sal v mijn dochter gheuen die Alexander heeft, ende ghy sult in ws vaders rijck regneren,

10

want het berouwt my dat ick hem mijn dochter ghegheuen hebbe, Want hy heeft ghesocht my te dooden.

11

Ende hy heeft hem mispresen, om dat hy sijn rijck begheert hadde.

12

⁺Ende hy heeft sijn dochter wech ghenomen, ende hy heeftse Demetrio ghegheuen, ende hy heeft hem verureemt van Alexander, ende sijn viantscap is openbaer gheworden.

+ B

13

Ende Ptolomeus is in Antiochien ghecomen, ende hy heeft twee coninclijcke croonen ghestelt op sijn hooft, van Egipten ende van Asien.

14

Ende Alexander die coninck was in Cilicien in dien tijde, want sij waren wederspannich die in die plaetsen waren.

15

Ende Alexander heuet ghehoort, ende hy is tot hem ten strijde ghecomen, ende Ptolomeus die coninc heeft het heyr wtghebracht, ende hy is hem teghen ghecomen met een machtighe hant, ende hi heeft hem veriaecht.

16

Ende Alexander is gheuloden in Arabien, dat hij daer soude bescermt worden, maer Ptolomeus die coninc is verhauen gheweest.

17

Ende Zabdiel die Araber heeft Alexanders hooft affghehouwen, ende hy heeft dat Ptolomeo ghesonden.

18

Ende die coninck is ghestoruen op den derden dach, ende die in die stercten waren sijn doot gheslaghen van die ghene die in den legher waren.

19

Ende Demetrius heeft gheregneert int hondertste ende seuenentsestichste iaer.

20

In die daghen heeft Ionathas vergadert die ghene die in Iudeen waren om dat sij die borcht souden bestrijden die in Ierusalem was, ende si hebben daer teghen ghemaect veel storm ghereetscappen.

21

Ende daer isser sommighe wech ghegaen die hen volc haetten, boose mannen totten coninck Demetrium, ende sij hebben hem ghebootscapt, dat Ionathas die borch belach.

22

Ende als hijt ghehoort heeft, soo is hy gram gheweest ende ter stont is hy tot Ptolomaiden ghecomen, ende hy heeft Ionathe ghescreuen dat hy die borcht niet belegghen en soude, maer dat hy haestelijck teghen hem soude comen spreken.

23

Ende alst Ionathas ghehoort hadde soo heeft hy die doen belegghen, ende hy heefter wtghecoren vanden ouders van Israel ende vanden priesters, ende hy heeft sij seluen int perikel ghestelt.

24

Ende hi heeft genomen gout ende siluer, ⁺ende cleederen ende veel ander ghiften, ende hy is totten coninck ghegaen in Ptolomaiden, ende hy heeft gratie gheuonden voor zijn aensicht.

+ C

25

Ende sommighe boose van sijnen volcke claechden teghen hem.

26

Ende die coninc heeft hem ghedaen ghelijck sij ghedaen hadden die voor hem gheweest hadden, ende hy heeft hem verhauen voor daenscouwen van alle sijn vrinden,

27

ende hy heeft hem die ouerheyt des priesterscaps ghegheuen, ende alle costelijcheden die hy te voren ghehadt hadde ende hy heeft hem prince van sijnen vrinden ghemaect

28

Ende Ionathas heeft vanden coninck begheert dat hy Iudeen soude willen tribuyt vrij maken, ende die drij heerlijcheden, ende Samarien, ende haer byligghende steden, ende hi heeft hem drij hondert talenten gheloeft.

29

Ende die coninck heuet gheconsenteert, ende hy heeft Ionathe brieuen ghescreuen van alle dese dinghen dese maniere inhoudende.

30

Die coninck Demetrius sijnen broeder Ionathe salicheyt, ende den volcke der Ioden.

31

Het inhoudt des briefs den welcken wij ghescreuen hebben Lastheni onsen vader van v lieden hebben wij tot v ghesonden om dat ghijt weten soudt.

32

Die coninck Demetrius Lastheni sijnen vader salicheyt.

33

Den volcke der Ioden onsen vrinden, ende onderhoudende tghene dat rechtuerdich is bi ons, hebben wij voorghenomen wel te doen, om hen goetwillicheyt, die sij tot ons hebben.

34

Hierom ghebieden wi datmen hen alle die palen van Iudeen ende die drij steden Lydam ende Ramatham die tot Iudeen toeghedaen sijn van dlant van Samarien, ende alle hen byligghende steden, sal wtsceyden tot behoef van alle die ghene die sacrificie doen in Ierusalem voor tghene dat die coninck te voren van hen ontfinck alle iare, ende voor die vruchten der eerden, ende des oefts,

35

Ende van die andere dinghen die ons toebehoorden van die thienden ende tribuyten die scelden wij hen quijte van desen tijt voorts, ende die soutgroeuen ende die croonen die ons ghebracht worden,

36

die gheuen wi hen altemael, ende gheen van desen dinghen en sal van onweerden wesen van nv voortaen tot allen tijden,

37

⁺Hierom dan besorcht datter een wtscrift ghemaect werde van dese dinghen, ende datmen dat Ionathe gheue, ende datment legghe op den heylighen berch ende in een heerlijcke plaetse.

+ D

38

Ende Demetrius die coninck siende dat het lant stil gheweest is voor zijn aensicht, ende dat hem niet en wederstaet, heeft sijn heyr oorloff ghegheuen om te gaen een ieghelijc in sijn plaetse, wtghenomen dat wtlantsche heyr dat hi vergadert hadde van die eylanden der Heydenen, ende alle die heyren sijnder vaderen waren zijn vianden

39

Ende Triphon was te voren een van Alexanders partie, ende hy heeft ghesien dat alle theyr ghemurmu-

[p. *735]

reert heeft teghen Demetrium, ende hy is ghegaen tot Emalchuel den Araber die Antiochum Alexanders sone opvoedde,

40

ende sadt neffens hem, om dat hy dien hem leueren soude, dat hy in sijns vaders plaetse regneren soude, ende hy heeft hem vertelt hoe groote dinghen dat Demetrins ghedaen heeft, ende die viantscappen van sijnen heyren teghen hem. Ende hy is daer veel daghen ghebleuen.

41

Ende Ionathas heeft ghesonden aenden coninck Demetrius dat hyse soude wtworpen die in die borcht waren, in Ierusalem ende in die stercke steden waren, want sij bestreden Israel.

42

Ende Demetrius heeft tot Ionatham ghesonden segghende. ⁺Ick en sal niet alleen dese dinghen doen v ende uwen volcke, maer ick sal v met glorie eerlijck maken ende v volck, alst bequamen tijt sal sijn.

+ E

43

Daerom nv suldi wel doen, ist dat ghy my mannen te hulpe sendt, want alle mijn heyr is wech ghegaen.

44

Ende Ionathas heeft hem ghesonden drij duysent stercker mannen tot Antiochien, ende si sijn totten coninc ghecomen, ende die coninck heeft ghenoechte ghehadt in hen coemste.

45

Ende die vander stadt waren, sijn vergadert hondert ende twintich duysent mannen ende sij wilden den concinc dooden.

46

Ende die coninc is gheuloden in sconincs hoff, ende die vander stadt hebben die weghen vander stadt inghenomen, ende si hebben begonst te strijden.

47

Ende die coninck heeft die Ioden ter helpen gheroepen, ende sij sijn alle te samen tot hem vergadert, ende sij sijn verstroeyt alle die stadt doere,

48

ende sij hebben op dien dach ghedoodt hondert duysent mannen, ende si hebben die stadt ontsteken, ende sij hebben veel roouen ghenomen op dien dach, ende sij hebben den coninck verlost.

49

Ende die van der stadt waren, hebben ghesien dat die Ioden die stadt verwonnen hadden alsoo sij wilden, ende sij sijn cranc van moede gheworden, ende sij hebben totten coninck met beden gheroepen seggende.

50

Gheeft ons die rechte handen, ende laet die Ioden ophouden van ons ende die stadt te bestrijden.

51

Ende sij hebben hen wapenen wech gheworpen, ende paeys ghemaect, ende die Ioden sijn gheworden glorioos voor des conincs aensicht, ende voor daensicht van alle die ghene die in sijn rijck waren, ende sij sijn vermaert gheweest int rijck, ende sij sijn wederghekeert in Ierusalem, hebbende veel roouen.

52

Ende Demetrius die coninck heeft gheseten in sijns rijcs stoel, ende dlant heeft stil gheweest voor sijn aensicht.

53

Ende hy heuet al gheloghen dat hy gheseyt hadde, ende hy heeft hem verureemt van Ionatha, ⁺ende hy heeft hem niet gheloont nae die weldaden die hy hem ghedaen hadde, ende hy quelde hem seere.

+ F

54

Maer nae dese dingen is Triphon wederom ghecomen ende Antiochus een opwassende ionghe met hem, ende hy heeft gheregneert, ende hi heeft sij seluen een croone opghestelt.

55

Ende tot hem sijn alle die heyren verghadert die Demetrius verstroeyt hadde, ende sij hebben teghen hem ghestreden, ende hy is gheuloden, ende heeft den rugghe ghekeert.

56

Ende Triphon heeft die beesten ghenomen, ende hi heeft Antiochien inghenomen.

57

Ende Antiochus die ionghelinck heeft ghescreuen Ionathe segghende. Ick gheue v het priesterscap, ende ick make v ouerste ouer die vier steden, dat ghy des conincs vrint soudt wesen.

58

Ende hy heeft hem gulden vaten ten dienst ghesonden, ende hy heeft hem oorloff ghegheuen wt gout te drincken ende met purpure ghecleedt te werden, ende een gulden gordel ghespe te hebben.

59

Ende Simonem sijnen broeder heeft hy een prince ghemaect van die palen van Tirus tot die palen van Egipten

60

Ende Ionathas is wtghetrocken, ende hy doorwandelde die steden ouer den vloet, ende alle theyr van Sirien is tot hem verghadert ter helpen, ende hy is tot Ascalon ghecomen, ende si sijn hem eerlijck te ghemoete ghecomen wter stadt,

61

Ende hy is van daer wech ghegaen nae Gazam, ende die te Gaza waren hebben hen seluen besloten, ende hy heeftse beleydt, ende hy heeft verbrant datter rontsomme die stadt was, ende hy heeftse berooft.

62

Ende die van Gaza hebben Ionatham ghebeden, ende hy heeft hen die rechte hant ghegheuen, ende hy heeft hen kinderen tot borghen ghenomen, ende hy heeft die ghesonden in Ierusalem, ende hy heeft het lantscap doorwandelt tot Damascum toe,

63

⁺Ende Ionathas heeft gehoort dat Demetrius princen ouerghetrocken waren tot Cades die in Galileen is met een groot heyr, willende hem affsetten van des rijcs sake,

+ G

64

ende hy is hen te ghemoete ghecomen, maer Simonem sijnen broeder heeft hy int lantscap ghelaten.

65

Ende Simon is aenghecomen tot Bethsura, ende hy beuochtse veel daghen, ende hy heeftse besloten.

66

Ende sij hebben van hem begheert die rechte handen te ontfanghen, ende hy heeftse hen ghegheuen, ende hy heeftse van daer wt verdreuen, ende hy heeft die stadt in ghenomen, ende hy heefter hoede in ghesteldt.

67

Ende Ionathas ende sijn heyren sijn aenghecomen tot dat water genesar, ende voor dlicht hebben sij ghewaect int velt Asor,

68

ende siet die heyren der vreemdelinghen sijn hen te ghemoete ghegaen int velt, ende sij leyden hem laghen op die berghen, ende hy is hen te ghemoete ghecomen van voor teghen,

69

Maer die laghen sijn opghestaen van hen plaetsen ende sij hebben ghestreden.

70

Ende sij sijn alle gheuloden die van Ionathas partie waren, ende niemant en isser van henlieden ghebleuen dan Mathathias die sone Absolomi, ende Iudas die sone Calphi die prince vandat orloochs heyr.

71

Ende Ionathas heeft sijn cleederen ghescoert, ende eerde op sijn hooft gheleydt, ende hy heeft ghebeden.

72

Ende Ionathas is tot hen wederom ghekeert ten strijde, ende heeftse ter vluchten ghekeert ende sij hebben ghestreden.

73

Ende die van sijnder partien vloden hebbent ghesien, ende sij sijn weder tot hem ghekeert, ende si allegader hebbense met hem veruolcht tot Cades toe tot haren heyrleghere, ende sij sijn tot daer ghecomen

74

ende daer isser vanden vreemdelinghen gheuallen op dien dach drij duysent mannen, ende Ionathas is wederom ghekeert in Ierusalem.