Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .viij. Capittel.

1

⁺ENde Iudas heeft ghehoort den naem van die Romeynen dat sij machtich waren van crachte, ende dat sij consenteerden tot alle dinghen die van hen begheert werden, ende soe wie dat tot hen ghegaen sijn, dat sij met hen vrientscap maecten, ende dat sij machtich waren van crachten.

+ A

2

Ende sij hebben hen strijden gehoort ende die goede wercken van crachte die sij ghedaen hebben in Galatien, want sijse verwonnen hebben, ende ghebracht onder tribuyt,

3

ende hoe groote dinghen sij ghedaen hebben in dlant van Hispanien, ende dat sij onder hen macht ghebracht hebben, die metael groeuen van siluer ende gout die daer sijn, ende dat sij alle plaetsen beseten hebben met haren raet, ende verduldicheyt,

4

ende die plaetsen die verre van hen waren, ende die coninghen die hen ouercomen waren van duyterste der eerden hebben sij vernielt, ende gheslaghen met eenen grooten slach, ende die andere gheuen hen tribuyt tot allen iare,

5

ende Philippum, ende Persen den coninck vanden Ceteen, ende die andere die teghen hen wapenen ghedraghen hadden hebben sij inden strijdt vernielt, ende sij hebbense verwonnen.

6

Ende dat die groote Antiochus die coninck van Asien, die hen bestreden hadde hebbende hondert ende twintich Elephanten, ende rosvolck, ende waghenen, ⁺ende een seer groot heyr van hen vernielt was,

+ B

7

ende dat sij hem leuende gheuanghen hebben, ende hebben hem ghestelt dat hy gheuen soude, ende die ghene die nae hem comen souden, een groot tribuyt, ende dat hy borghen gheuen soude, ende datter ghestelt was,

8

ende dat lantscap van Indien, ende die van Meden ende Lydien, van hen beste lantscappen. Ende die van hen ghenomen hebbende, hebben sij die ghegheuen Eumeni den coninck.

9

Ende hoe dat die ghene die by Helladan waren hebben willen gaen, ende hen te niet doen, ende sij hebben het woert vernomen,

10

ende sij hebben tot henlieden ghesonden eenen capiteyn, ende hebben teghen hen ghestreden, ende daer isser vele van henlieden gheuallen, ende sij hebben hen huysvrouwen gheuanghen wech gheleyt, ende hen kinderen, ende sij hebbense gherooft, ende hen lant hebben sij beseten, ende sij hebben hen mueren verdoruen, ende sij hebbense tot slauernien ghebracht tot op desen dach toe,

11

ende die ander rijcken, ende die eylanden die hen somtijts wederstaen hadden, hebben sij verdoruen, ende onder hen macht ghebracht.

12

Maer met hen vrienden, ⁺ende die met hen ruste hadden, hebben sij vrientscap onderhouden, ende sij hebben vercreghen die rijcken die seer by waren, ende die verre waren, want soe wie hen namen hoorden die vreesden henlieden,

+ C

13

maer wien sij helpen wilden dat sij regneren souden, die regneerden, ende die sij wilden die verstieten sij wt hen rijcke, ende sij sijn seer verhauen gheweest.

14

Ende in alle dese dinghen en droech niemant croone, noch en worde met purpur ghecleedt, dat hy daer in soude groot gheacht werden.

15

Ende dat sij een raethuys voer hen seluen ghemaect hebben, ende dat sij daghelijcs raet hielden met drijhondert ende twintich mannen, ende hielden altijt raet van die ghemeynte, op dat sij doen souden dinghen die weerdich waren te doen,

16

ende sij beuelen eenen mensch hen ouerheyt tot elcken iare om heerscappie te hebben ouer alle haren landen, ende sij zijn alle dien eenen onderdanich, ende daer en is gheen nydt oft haet onder hen.

17

Ende Iudas heeft ghecosen Eupolemum den sone Ioannis des soons Iacob, ende Iasonem Eleazarus sone, ende hy heeftse te Roomen ghesonden, ⁺om met hen vrientscap ende gheselcap te maken,

+ D

18

ende om dat sij hen affnemen souden dat iock der Griecken, want sij hebben ghesien dat sij dat rijck van Israel verdructen tot slauernie.

19

Ende sij sijn nae Roomen ghegaen seer vele wechs, ende sij sijn int hoff ghegaen, ende hebben gheseyt,

20

Iudas Machabeus ende sijn broederen, ende tvolck der Ioden hebben ons tot v ghesonden om met v gheselcap vast te maken ende vrede, ende datmen ons scrijue uwe ghesellen ende vrienden.

21

Ende dwoert heeft ghenoecht in hen aenscouwen.

22

Ende dit is het wederscrift dat sij wederom ghescreuen hebben in metalen tafelen, ende ghesonden hebben in Ierusalem, om dat by hen daer soude wesen tot een ghedenckenisse des vreedts ende des gheselscaps.

[p. *730]

23

Wel moet sijn den Romeynen ende den volck der Ioden ter zee ende te lande inder eewicheyt, ende tsweert ende die vianden moeten verre van hen sijn.

24

Ende ist dat den Romeynen eenighe orloghe ierst aencoemt, oft eenighe van allen haren ghesellen in allen hen heerlijcheyt,

25

soe sal het volck der Ioden hen hulpe doen, nae dat den tijt verreyschen sal met volcomender herten,

26

ende den strijdende en sullen sij niet gheuen noch heymelijck leueren tarwe, wapenen, ghelt, scepen, alsoo dat den Romeynen belieft, heeft, ende sij sullen hen gheboden onderhouden, niet van hen lieden ontfanghende.

27

Ende desghelijcs ooc ist dat den volcke der Ioden ierst orloghe aencoemt, soo sullen die Romeynen hen helpen, wter herten, nae dat hen den tijt sal toelaten,

28

ende den ghenen die helpen, en salmen niet gheuen tarwe, wapenen, ghelt, scepen, alsoo dat den Romeynen belieft heeft, ende sij sullen hen gheboden onderhouden sonder arghelist,

29

nae dese woerden hebben die Romeynen ghestelt den volcken der Ioden.

30

Ist dat nae dese woerden dese oft die iet hier toe doen oft affdoen wilden, dat sullen si doen wt hen beyder voernemen, ende al wat sij daer toe doen oft affnemen, dat sal vast wesen.

31

Maer oock van die quaden die Demetrius die coninck teghen hen ghedaen heeft, hebben wy hem ghescreuen segghende, Waerom hebdi v iock beswaert op die ioden onse vrienden ende ghesellen?

32

Daer om ist dat sij weder tot ons comen teghen v, soo sullen wy hen recht doen, ende wy sullen teghen v strijden ter zee, ende te lande.