Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .iiij. Capittel.

1

⁺ENde Gorgias heeft tot hem ghenomen vijf duysent mannen, ende duysent wtghecoren ruyters te peerde, ende sij hebben den heyrlegher doen vertrecken des nachts,

+ A

2

om dat sij comen souden totter Ioden heyrlegher, ende dat sijse onuersienlijck slaen souden, ende die kinderen die wt die borcht waren, die waren hen leytsmannen.

3

Ende Iudas heuet ghehoort, ende hi is opghestaen ende die machtighe om te slaen die macht van des conincs heyren die in Emmaum waren.

4

Want het heyr was nog verstroyt van die heyrlegheren.

5

Ende Gorgias is ghecomen in Iudas heyrlegher des nachts, ende hy en heefter niemaenden gheuonden, ende hy sochtse op die berghen. Want hy seyde, Dese vlieden van ons.

6

Ende alst dach gheworden was, soo heeft hem Iudas verthoont opt velt, alleenlijck met drij duysent mannen die gheen bescermwapenen noch sweerden en hadden,

7

ende sij hebben die heyrlegheren der Heydenen machtich ghesien, ende ghepansierde mannen, ende rosvolck rontsom hen lieden, ende dese waren gheleert ten strijde.

8

Ende Iudas heeft gheseyt den mannen die met hem waren. En vreest hen menichte niet, ende haren oploop en wilt niet ontsien.

9

Weest ghedachtich hoe dat onse vaderen behouden sijn gheweest in die roode zee, doen Pharao hen volchde met een groot heyre.

10

⁺Ende nu laet ons inden hemel roepen ende die Heere sal onser ontfermen, ende hy sal ghedachtic wesen onser vaderen testament, ende hy sal dit heyr vernielen, voer ons aensicht heden,

+ B

11

ende alle die Heydenen sullen weten, datter een is die Israel verlosse ende vrij maken.

12

Ende die vreemdelinghen hebben hen ooghen opghehauen, ende sij hebbense ghesien comende van teghen ouer.

13

Ende sij sijn wt den legher ghetrocken ten strijde, ende sij hebben metten trompet gheblasen die met Iuda waren.

14

Ende si sijn teghen malcanderen ghecomen, ende die Heydenen sijn vernielt gheweest, ende ghevloden int velt.

15

Maer alle die laetste vielen metten sweerde, ende sij hebbense veruolcht tot Gezeron, ende tot die velden van Idumeen, ende van Azoten ende Iamnie. Ende daer isser van hen lieden nedergheslaghen, tot drij duysent mannen toe.

16

Ende Iudas is wederom ghekeert, ende sijn heyr hem volghende.

17

Ende hy heeft totten volcke gheseydt. En begheert die roouen niet, want den strijdt is teghen ons,

18

ende Gorgias, ende sijn heyr zijn by nae ons opden berch. Maer staet nu teghen onse vianden, ende verwintse met strijden, ende dan suldi naemaels die roouen vrijlijck nemen.

19

Ende doen Iudas dese dinghen noch sprack, soe werde daer ghesien een deel van verre siende van den berghe.

20

⁺Ende Gorgias heeft ghesien dat sij ter vlucht omghekeert waren, ende dat dese den heyrlegher aenghesteken hadden, want den roock diemen sach, toonde datter ghesciet was.

+ C

21

Dwelc sij ghesien hebbende, hebben seer ghevreest, aensiende oock mede Iudam, ende dat heyr int velt bereedt ten strijde.

22

Ende sij sijn allegader ghevloden int velt der vreemdelinghen.

23

Ende Iudas is wederomghekeert tot die roouen der legheren, ende sij hebben ghenomen veel gouts ende siluer ende Hyachintijnen sijde cleederen, ende cleederen met zee purpur gheuerwet, ende groote rijcdommen.

24

Ende omghekeert sijnde songhen sij eenen loff sanck, ende ghebenedijden Godt inden hemel dat hy goet is, ende dat sijn bermherticheyt inder eewicheyt is.

25

Ende daer is een groote salicheyt ghesciedt in Israel op dien dach.

26

Maer soe wie vanden vreemdelinghen ontgaen waren die sijn ghecomen, ende hebben Lysie vercondicht alle datter ghesciedt was.

27

Welcke dinghen als hi ghehoort hadde, mismoetich sijnde werde hy flau, om datter in Israel niet ghesciedt en was, soo hy wilde, ende sulcke als die coninck beuolen hadde.

28

Ende int naest comende iaer heeft Lysias vergadert tsestich duysent wtghelesender mannen, ende vijf duysent ruyters te peerde, dat hijse bestrijden soude.

29

Ende sij sijn in Iudeen ghecomen, ende hebben hen heyrlegheren ghestelt in Bethhoron, ende Iudas is hen te ghemoete ghegaen met thien duysent mannen.

30

⁺Ende si hebben ghesien een sterck heyr, ende hy heeft ghe-

+ D

[p. *724]

beden ende gheseyt, Ghebenedijt sijdi behouder van Israel die den oploop vanden machtighen vernielt hebt doer Dauids ws knechts hant, ende die heyrlegheren der vreemdelinghen gheleuert hebt in die hant van Ionathas Sauls soone, ende sijns wapendraghers.

31

Besluyt dit heyr in Israel ws volcs hant, ende laet hem bescaemt worden in sijn heyr, ende in sijn ruyters te peerde.

32

Gheeft hen veruaertheyt, ende doet die stouticheyt van hen cracht verdwijnen, ende laetse beroert werden van hen vernielinghe.

33

Worptse neder metten swaerde der gheen der die v beminnen, ende laetse v tsamen louen alle die uwen naem kennen met loff sanghen.

34

Ende sij hebben tsamen ghestreden, ende van Lysias heyr sijnder vijf duysent mannen gheuallen.

35

Maer Lysias, siende die vlucht van den sijnen, ende die cloecheyt der Ioden, ende dat sij bereedt sij te leuen oft te steruen vromelijck, is wech ghetrocken na Antiochien, ende hy heeft ruyters ghecosen, dat sij vermenichfuldicht wederom comen souden in Iudeen.

36

Ende Iudas ende sijn broederen hebben gheseyt, Siet onse vianden sijn ghebroken, laet ons nu opgaen om die heylighe plaetsen te suyueren ende te vernieuwen.

37

Ende alle theyr is vergadert, ende sij sijn opgheclommen op den berch van Sion.

38

⁺Ende sij hebben die gheheylichde plaetse verwoest ghesien, ende den outaer ontsuyuert, ende die poorten verbrant, ende in die voerhouen opghescoten spruyten, ghelijck int wout oft op die berghen, ende die eet cameren der priesters omgheworpen.

+ E

39

Ende sij hebben hen cleeeren ghescoert, ende sij hebben met een groot ghescrey ghescreyt, ende sij hebben asschen op hen hooft gheleydt,

40

ende sij sijn nedergheuallen metten aensicht op deerde, ende sij hebben groot gheluyt ghemaect met die trompetten der teekenen, ende sij hebben gheroepen inden hemel.

41

Doen heeft Iudas mannen gheordineert dat sij teghen hen vechten souden, die in die borcht waren tot dat sij die heylighe plaetsen suyueren souden.

42

En hy heeft die priesters ghecoren sonder smette, hebbende den wille in Gods wet,

43

ende sij hebben die heylighe plaetsen ghesuyuert, ende sij hebben die besmette steenen ghedraghen in een onsuyuer plaetse.

44

Ende hy heeft ghedacht vanden outaer der brantofferen dat hy ontsuyuert was, wat hi daer mede doen soude.

45

Ende hen is eenen goeden raet ingheuallen dat sij dien verderuen souden, dat hy hen bijauontueren tot gheenen verwijte wesen en soude om dat die Heydenen dien ontsuyuert hebben, ende sij hebben dien affghebroken.

46

Ende sij hebben die steenen wech gheleyt opden berch des huys op een bequaem plaetse, tot datter een Propheet quame, ende daer aff hen antwoerde.

47

Ende sij hebben gheheel steenen ghenomen nae die wet, ende sij hebben eenen nieuwen outaer opghericht, nae dien die te voren gheweest hadde,

48

⁺ende sij hebben die heylighe plaetsen opghetimmert, ende die binnen thuys waren van binnen, ende het binnenste huys, ende die voerhouen hebben sij gheheylicht.

+ F

49

Ende sij hebben die heylighe vaten nieuwe ghemaect, ende sij hebben den candelaer binnen ghedraghen, ende den outaer der ruecofferanden, ende die tafel inden tempel.

50

Ende dat rueck werck hebben sij opden outaer ghestelt, ende sij hebben die lampen ontsteken die opden candelaer waren, ende die lichten inden tempel.

51

Ende sij hebben op die tafelen brooden ghestelt, ende sij hebben die voerhancselen aenghehanghen, ende sij hebben die wercken volbracht die sij ghemaect hadden.

52

Ende voer den morghenstont sijn sij opghestaen inden vijuentwintichsten dach der neghenster maent (dit is die maent Casleu) van dat honderste ende acht en veertichste iaer,

53

ende sij hebben tsacrificie gheoffert nae die wet, opden nieuwen outaer der brantofferanden, dien sij ghemaect hadden.

54

Nae den tijt, ende nae den dach, ⁺waer in dat die Heydenen dien besmet hadden, inden seluen dach is dien vernieuwet, met sanghen, ende herpen, ende cyniren, ende met cimbalen.

+ G

55

Ende alle tvolck is op sijn aensicht gheuallen, ende sij hebben aenghebeden, ende ghebenedijt inden hemel hem, die hen voerspoedicheyt verleent hadde.

56

Ende sij hebben die wijdinghe des outaers ghedaen acht daghen, ende sij hebben brantofferanden gheoffert met blijscap, ende het sacrificie der salicheyt ende des loefs.

57

Ende sij hebben daensicht des tempels verciert met gulden croonen, ende met scildekens, ende sij hebben die poorten ende die priesters cameren ghewijdt, ende sij hebben daer dooren aen ghestelt.

58

Ende daer is een seer groote blijscap int volck ghesciedt, ende het verwijt der Heydenen is affghekeert.

59

Ende Iudas heeft ghestelt ende sijn broeders, ende alle die vergaderinghe van Israel, datmen den dach van des outaers wijdinghe houden soude, te sijnen tijden, van iare te iare, acht daghen doore, van den vijuentwintichsten dach der maent Casleu, met blijscap ende vrolijcheyt.

60

Ende sij hebben op dien tijt ghetimmert den berch van Sion, ende rontsomme hooghe mueren, ende vaste torren, op dat die Heydenen tot eenighen tijde niet comen en souden, ende dien vertreden, ghelijck sij te voren ghedaen hebben.

61

Ende hy heeft daer een heyr ghestelt, dat sij dien berch bewaren souden, ende hy heeft dien sterck ghemaect om Bethsuram te behoeden om dat het volcke een stercte hebben soude teghen daensicht van Idumeen.